mi ürəyi vardı?.. Səni də yaman çox istəyirdi, Zaurik, indi istəməsin...
Həqiqətdə istəyirdi... Sən gedəndən sonra bilirsən nələr çəkdi yazıq? Zaur:
Bilirəm, - dedi. - Bu barədə danışma.
Başa düşürəm, sənə də ağırdır, əlbəttə. Amma sən hələ cavan-san, bütün
ömrün də qabaqdadır. Hər şey unudulub gedəcək ay Zaur, bu etibarsız
dünyanın işi belədir.
Zaur:
Bəli, - dedi, - elədir...
Mədinə fıkrə getdi, sonra elə bil öz-özüylə danışırmış kimi:
Amma yazığı nahaq incidirdilər, - dedi.
Kim?
Mədinə bir az tutuldu, sonra:
Bilmirəm, - dedi, - yəqin sizinkilərdən idi kimsə. Acığm gəlmə-sin. Sən
arvadınla səfərə gedəndən sonra kimsə ona gündə zəng vu-rurdu. Hə,
qamıboş, deyirdi, nə oldu, hıçqırığın içində qaldı? Kələyin baş tutmadı?
Zaurun arvadı hamilədir, uşaqları olacaq.
Mədinə Zaurun sifətinə baxdı, sərmordi və tələsik:
Yox, anan deyildi, - dedi. - Ananın sosini tamyırdı Təhminə, kiırısə
başqa adam idi.
Zaur: “Alya? - deyə düşündü. - Axı, Alya onda bilmirdi ki, bizim
uşağımız olacaq. Bu yalan hardan gəlibıniş ağlına?”
- Doğrudan, yəni bir şey var? - Bu sualı Mədinə artıq sırf qadın
marağıyla verirdi.
Zaur qızardı və bir an ona elo gəldi ki, Təhminəymiş onun osil ar-vadı,
indi Firəngizdən olacaq uşağı Təhminoyo xəyanətdir.
Xəstəxanada da tez-tez səni yadına sahrdı... Lap axır gününocən...
No deyirdi?
Modinə gülümsündü:
Deyirdi ki, Zaur moni satdı onlara.
Kimə onlara?
Mədino çiynin çəkdi:
Nə bilim, elə beləcə deyirdi onlara...
Uşaq yenə otağa qayıtdı:
Mama, haçan gedəcəyik bəs?
Bu saat, bu saat, mənim göyçək balam.
Dəhlizə çıxdılar.
Mədinə:
- Spartak sağ olsun, dedi, o qodor köınoyi doyirdi ki. dorman lazım
olurdıı yerin dibindon tapırdı, hansı hokim lazım olurdu. öz ma-şınında
gotirib aparırdı.
Zaur:
Ayın neçosindo keçindi? - deyo soruşdu.
14-də...
“Hansı ölkodoydik bu gün görəsən”, - deyə düşündü. Zaur, yadı-na sala
bilmodi.
Qapıda:
- Çox sağ ol, Modino,
dcdi.
Niyə sağ ol deyirson axı?
Mama, yaxşı, daha gcdok do, omi do gedir.
Bu saat, gedirik, birdon Modinənin yadma no iso düşdü, ta-mam
yadımdan çıxmışdı, sono kağız qoyub axı.
- Kağız? Zaurun iiroyi şiddotlo döyiinmoyo başladı: bolko bu idi sirrin
açarı, bu kağız lıor şeyi izah edocok, hor şcyi aydınlaşdıracaqdı bolko?
Modino otağa kcçdi vo bir azdan iki kiçik kağız parçasıyhı qa-yıtdı.
Kağızların biri qobz idi, Zaur göron kimi xatırladı Moskvada küçoni sohv
kcçdiklori iiçiin scrjant Trofımov onları coıimo ctmiş, qobz vcrmişdi.
Modino ikinci kağızı uzadaraq:
Ölümiindon iki gün qabaq duxularının sirrini yazıb bura. Xahiş elodi
ki, sono vcrim: “Qoy Zaurun arvadı bu otiılori vursuıı”, dcdi, “onda Zaur
məni xatırlayacaq hor dofo”.
Zaıır karandaşla yazılmış kağız parçasını cibino qoydu. Modinoylo
görüşdii vo yavaş-yavaş pillokonlərlo düşmoyo başladı. Indi do pillo-
konlorlo üçüncü moıtoboyo piano qaldırırdılar vo omokdar miihondis ycno
göstorişlor vcrirdi. “FJıtiyatlı olun, bu pianinodur axı, belo kobud ycro
vurmayın da, chıuallıca qoyun. Zaura baxdı: Kcçmok istoyir-siz? dcdi. Yol
vcrin, cavan oğlan keçsin...”
Zaıır bir do çevrilib Tohminonin qapısına baxdı, qapı yarıaçıq idi.
Pillokonlori düşınoyo başladı, bilirdi ki, ömründo bir daha hcç vaxt bu
pilləkoıılorlo qalxmalı olmayacaq.
Amma bilmirdi ki...
EPİLOQ
Ö y lə s ə r m ə s tə m
ki, id r a k etm əzəm d ü n ya nədir,
M ə n k im ə m , s a q i o la n k im d ir, m e y ü - sə h b a nədiı
G ə r ç i c a n a n d a n d ili - ş e y d a m üçü n kam istərəm ,
S o r s a c a n a n b ilm ə z ə m k a m i- d ili şe yd a nədir.
H ik m ə ti - d iin y ə v ü m a jih a bilən a r i f deyil,
A r i j o l d u r b ilm ə y ə d ü n y ə v ü m a fih a nədir.
...bilmirdi ki, Təhminəni bir də görəcək ömründə... Bilmirdi ki, bi:
axşam Təhminənin səsini eşidib diksinəcək, televizorun qabağına qa-çacaq
və ekranda görəcək Təhminəni - həmin o Moskva verilişinir videoyazısım
verirdilər. Həmin o verilişdə Təhminə Zauru ad güni: münasibətilə təbrik
etmişdi, təbriki kəsmişdilər, amma Təhminənin Zaura həsr etdiyi hərəkəti -
əliylə alnından saçlarım atması qalmışdı. O axşam - Təhminənin ölüm
xəbərini bildiyi günün axşamı - Bakıva gəldikləri ilk axşam Zaur öz-özünə
söz vermişdi ki, qızı olsa adını Təhm inə qoyacaq. Bilirdi ki, ailədə
narazılıq, söz-söhbət olacaq bu-nun üstündə, vaxt keçdikcə bu niyyətinin
çətinliyindən qorxurdu Zaur və bilmirdi ki, doğrudan da, qızı olsa
vəziyyətdən necə çıxacaq, öz-özünə verdiyi sözün üstündən keçmək də
istəmirdi bir yandan, artıq-əskik söhbətlərdən, qeybətlərdən, dedi-
qodulardan da qorxurdu. Xoş-bəxtlikdən oğlu oldu və uşaq olmamışdan iki
ay qabaq Firəngizin ata-sı Murtuz rəhm ətə getdiyi üçün oğlanın adını
Murtuz qoydular, Mur-tuz Balayeviç intarktdan öldü, çünki Spartak
tutulandan sonra kişinin lap beli qırılmışdı. Spartak valyuta məsələlərində
ilişmişdi, beş il kəs-m işdilər Spartaka və məhkəmənin bu qərarmdan sonra
bütün Murtu-zovlar ailəsinin, o cümlədən də Alya xanımm
ta m a m
tası
yatmışdı
Zivər xanım da ürəyində sevinirdi ki, qudasıgilin əməlli-başlı burun-ları
ovulub.
Zaur indi öz valideynləriylə az-az görüşürdü. Murtuzovgilə isə il-də-
ayda bir baş çəkirdi, amma Alya uşaq olandan sonra qızı Firəngiz? Ç°x
kömək elədi. Zaur bir müddət geoloji ekspedisiyada oldu, sonra Bakıya
qayıtdı və atasının köməyiylə nazirlikdə işə düzəldi. Zaur ar-tıq dəqiq
bilirdi ki, heç bir vaxt dissertasiya-filan yazası deyil, odur ki. nazirin
referenti vəzifəsini təklif edəndə ona məmnuniyyətlə razılaş-dı. Bu iş
Zauru yeni çevrəyə daxil elədi və ona indi qəribə gəlirdi kı. haçansa
cavanlıq vaxtlarında bu sayaq vəzifələrə rişxənd edərdi. Ya-
dındadır, haçansa Zaur başqa birnazirin köməkçisi vəzifəsində işloyon bir
dostunu lağa qoyardı. Dostıı deyondə ki, “sabah kişiylə Moskvaya uçuruq”,
Zaur həınişə elə tosovvür edirdi ki, dostu Moskvaya nazirin çemodanını
daşımağa gedir. Ona clə golirdi ki, dostu nəinki nazirin çe-modanını, hətta,
nazir arvadının hamam boğçasını da daşıyır. Niyo be-lə düşünürdü - molum
dcyil, axı, tobii ki, nazirin arvadının hcç bir ha-maırı boğçası-filan yox idi,
çünki haırıama getmirdi, özlərinin vanna-ları vardı, ona no gəlmişdi ki,
hamama getsin? Həın də boğçayla?.. Bolkə bu təəssürat ondan doğmuşdu
ki, Zaur bir dəfə həmin dostunu bazarda görmüşdü - nazirgilə bazarlıq
cdirdi. Zaur özü də təbii ki, hcç bir çemodan-zad daşımırdı, bazarlıq-filan
etmirdi, amma hərdon o da görürson öz naziriylo Moskvaya gedirdi. Nazir
sinli kişi idi, hərdon görürsən çox nozakətli bir tərzdə Zaurdan xahiş edirdi
ki, mchmanxa-nada onun yanında qalsın, lazım olanda növbətçidən çay
domlodib go-tirsin vo bozon nazir Qosplanda mühiim iclasa başı qarışanda
Zaurdan onu da rica cdirdi: madam boşsan, bir mağazaları goz. Arvadının
vo qı-zımn vcrdiyi siyahıya osasən xırım-xırda şcylər alıuaq tapşırırdı. To-
bii ki, pulunu da vcrirdi.
Nazirin arvadı da çox modoni vo nozakotli xanım idi. Zaurla hör-motlo
danışırdı həmişo, çalışırdı ki, hcç bir tövrlə onun izzət-nofsino toxunmasın,
aınma olacsız qalanda bir-iki dofo Zaurdan xalıiş elomiş-di, usta tapıb
gotirsin, vannalarının xarab olmuş kolonkasını düzəltdir-sin, çiinki orinin
başı elo qarışıqdır ki, cv işlorinin qcydino qalınağa hcç cür macal tapa
bilınir. Zaur başa düşürdü hər şcyi, amına oslində clo onun öziinün do işi
başından aşırdı, nazir üçün müxtolif kağız-kuğuz-lar, sənodlər, vosiqolər
diizəldirdi, qobııla yazılmışları yola verirdi, naziro golon ınoktubları scçib
sahmana salırdı, naziriıı iınzasıyla ca-vablar hazırlayırdı. Tcz-tez nazirlo
rayonlara gedirdilər, giindiiz işlori-ni qurtarandan sonra axşaın təroli qonaq
cvindo rayon rəhborlorinin iş-tirakıyla keçirdiklori xudmani moclislordə
nazirazacıq içməli do olur-du vo balaca dəmlənəndo Zaura “sən” dcmoyo
başlayırdı. Həınişo rosıni danışan bu səıt vo quru kişinin elə bil çiçoyi
çırtlayırdı, siidü da-
şırdı. Zaura: “sonin işindən razıyaın,
dcyirdi,
bir ncçə il do işlo,
sonra səni pərvazlandırıb uçurdacanı” ,
deyirdi
və əlavə cdirdi ki,
“sonin haqqında lazııui ycrloro do molumat vermişom, vaxt gələr, yaxşı
müstoqil işə kcçorson...”
Amına bodboxtlikdon günlorin bir günü hörmot və chtiramla pen-
siyaya göndordilor naziri. Yeni nazir nisboton cavan idi, iş başına kc-
Dostları ilə paylaş: |