SeçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ



Yüklə 4 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə81/104
tarix08.09.2018
ölçüsü4 Mb.
#67143
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   104

mi ürəyi vardı?.. Səni də yaman çox istəyirdi, Zaurik, indi istəməsin... 
 
Həqiqətdə istəyirdi... Sən gedəndən sonra bilirsən nələr çəkdi yazıq? Zaur: 
 
Bilirəm, - dedi. - Bu barədə danışma. 
 
 Başa düşürəm, sənə də ağırdır, əlbəttə. Amma sən hələ cavan-san, bütün 
ömrün  də  qabaqdadır.  Hər  şey  unudulub  gedəcək  ay  Zaur,  bu  etibarsız 
dünyanın işi belədir. 
 
Zaur: 
 
 Bəli, - dedi, - elədir... 
 
Mədinə fıkrə getdi, sonra elə bil öz-özüylə danışırmış kimi: 
 
 Amma yazığı nahaq incidirdilər, - dedi. 
 
 Kim? 
 
Mədinə bir az tutuldu, sonra: 
 
 Bilmirəm, - dedi, - yəqin sizinkilərdən idi kimsə. Acığm gəlmə-sin. Sən 
arvadınla  səfərə  gedəndən  sonra  kimsə  ona  gündə  zəng  vu-rurdu.  Hə, 
qamıboş,  deyirdi,  nə  oldu,  hıçqırığın  içində  qaldı?  Kələyin  baş  tutmadı? 
Zaurun arvadı hamilədir, uşaqları olacaq. 
 
Mədinə Zaurun sifətinə baxdı, sərmordi və tələsik: 
 
 Yox,  anan  deyildi,  -  dedi.  -  Ananın  sosini  tamyırdı  Təhminə,  kiırısə 
başqa adam idi. 
 
Zaur: “Alya? - deyə düşündü. - Axı, Alya onda bilmirdi ki, bizim 
uşağımız olacaq. Bu yalan hardan gəlibıniş ağlına?” 
 
- Doğrudan, yəni bir şey var? - Bu sualı Mədinə artıq sırf qadın 
marağıyla verirdi. 
 
Zaur qızardı və bir an ona elo gəldi ki, Təhminəymiş onun osil ar-vadı, 
indi Firəngizdən olacaq uşağı Təhminoyo xəyanətdir. 
 
 Xəstəxanada da tez-tez səni yadına sahrdı... Lap axır gününocən... 
 
 No deyirdi? 
 
Modinə gülümsündü: 
 
 Deyirdi ki, Zaur moni satdı onlara. 
 
 Kimə onlara? 
 
Mədino çiynin çəkdi: 
 
 Nə bilim, elə beləcə deyirdi onlara... 
 
Uşaq yenə otağa qayıtdı: 
 
 Mama, haçan gedəcəyik bəs? 
 
 Bu  saat,  bu  saat,  mənim  göyçək  balam. 
Dəhlizə çıxdılar. 
 
Mədinə: 
 
-  Spartak  sağ  olsun,  dedi,  o  qodor  köınoyi  doyirdi  ki.  dorman  lazım 
olurdıı  yerin  dibindon  tapırdı,  hansı  hokim  lazım  olurdu.  öz  ma-şınında 
gotirib aparırdı. 
Zaur: 
 
 Ayın neçosindo keçindi? - deyo soruşdu. 
 
 14-də... 
 
“Hansı ölkodoydik bu gün görəsən”, - deyə düşündü. Zaur, yadı-na sala 
bilmodi. 
 
Qapıda: 
 
- Çox sağ ol, Modino, 
dcdi. 
 
 Niyə sağ ol deyirson axı? 
 
 Mama, yaxşı, daha gcdok do, omi do gedir. 
 
Bu  saat,  gedirik,  birdon  Modinənin  yadma  no  iso  düşdü,  ta-mam 
yadımdan çıxmışdı, sono kağız qoyub axı. 
- Kağız? Zaurun iiroyi şiddotlo döyiinmoyo başladı: bolko bu idi sirrin 
açarı,  bu  kağız  lıor  şeyi  izah  edocok,  hor  şcyi  aydınlaşdıracaqdı  bolko? 
Modino  otağa  kcçdi  vo  bir  azdan  iki  kiçik  kağız  parçasıyhı  qa-yıtdı. 
Kağızların biri qobz idi, Zaur göron kimi xatırladı Moskvada küçoni sohv 
kcçdiklori  iiçiin  scrjant  Trofımov  onları  coıimo  ctmiş,  qobz  vcrmişdi. 
Modino ikinci kağızı uzadaraq: 
 
Ölümiindon iki gün qabaq duxularının sirrini yazıb bura. Xahiş elodi 
ki, sono vcrim: “Qoy  Zaurun arvadı bu  otiılori vursuıı”, dcdi, “onda Zaur 
məni xatırlayacaq hor dofo”. 
 
Zaıır  karandaşla  yazılmış  kağız  parçasını  cibino  qoydu.  Modinoylo 
görüşdii  vo  yavaş-yavaş  pillokonlərlo  düşmoyo  başladı.  Indi  do  pillo-
konlorlo üçüncü moıtoboyo piano qaldırırdılar vo omokdar miihondis ycno 
göstorişlor  vcrirdi.  “FJıtiyatlı  olun,  bu  pianinodur  axı,  belo  kobud  ycro 
vurmayın da, chıuallıca qoyun. Zaura baxdı: Kcçmok istoyir-siz? dcdi. Yol 
vcrin, cavan oğlan keçsin...” 
 
Zaıır  bir  do  çevrilib  Tohminonin  qapısına  baxdı,  qapı  yarıaçıq  idi. 
Pillokonlori  düşınoyo  başladı,  bilirdi  ki,  ömründo  bir  daha  hcç  vaxt  bu 
pilləkoıılorlo qalxmalı olmayacaq. 
 
Amma bilmirdi ki... 


EPİLOQ 
 
Ö y lə s ə r m ə s tə m
 
ki,  id r a k etm əzəm d ü n ya nədir, 
 
M ə n  k im ə m ,  s a q i o la n k im d ir, m e y ü - sə h b a nədiı 
 
G ə r ç i  c a n a n d a n  d ili - ş e y d a m  üçü n kam istərəm , 
S o r s a  c a n a n  b ilm ə z ə m  k a m i- d ili şe yd a nədir. 
H ik m ə ti -  d iin y ə v ü  m a jih a  bilən a r i f deyil, 
A r i j o l d u r  b ilm ə y ə  d ü n y ə v ü  m a fih a nədir. 
 
...bilmirdi ki, Təhminəni bir də görəcək ömründə... Bilmirdi ki, bi: 
axşam Təhminənin səsini eşidib diksinəcək, televizorun qabağına qa-çacaq 
və ekranda görəcək Təhminəni - həmin o Moskva verilişinir videoyazısım 
verirdilər. Həmin o verilişdə Təhminə Zauru ad güni: münasibətilə təbrik 
etmişdi, təbriki kəsmişdilər, amma Təhminənin Zaura həsr etdiyi hərəkəti - 
əliylə alnından saçlarım atması qalmışdı. O axşam - Təhminənin ölüm 
xəbərini bildiyi günün axşamı - Bakıva gəldikləri ilk axşam Zaur öz-özünə 
söz vermişdi ki, qızı olsa adını Təhm inə qoyacaq. Bilirdi ki, ailədə 
narazılıq, söz-söhbət olacaq bu-nun üstündə, vaxt keçdikcə bu niyyətinin 
çətinliyindən qorxurdu Zaur və bilmirdi ki, doğrudan da, qızı olsa 
vəziyyətdən necə çıxacaq, öz-özünə verdiyi sözün üstündən keçmək də 
istəmirdi bir yandan, artıq-əskik söhbətlərdən, qeybətlərdən, dedi-
qodulardan da qorxurdu. Xoş-bəxtlikdən oğlu oldu və uşaq olmamışdan iki 
ay qabaq Firəngizin ata-sı Murtuz rəhm ətə getdiyi üçün oğlanın adını 
Murtuz qoydular, Mur-tuz Balayeviç intarktdan öldü, çünki Spartak 
tutulandan sonra kişinin lap beli qırılmışdı. Spartak valyuta məsələlərində 
ilişmişdi, beş il kəs-m işdilər Spartaka və məhkəmənin bu qərarmdan sonra 
bütün Murtu-zovlar ailəsinin, o cümlədən də Alya xanımm 
ta m a m
 tası 
yatmışdı 
 
Zivər xanım da ürəyində sevinirdi ki, qudasıgilin əməlli-başlı burun-ları 
ovulub. 
 
Zaur indi öz valideynləriylə az-az görüşürdü. Murtuzovgilə isə il-də-
ayda  bir  baş  çəkirdi,  amma  Alya  uşaq  olandan  sonra  qızı  Firəngiz?  Ç°x 
kömək  elədi.  Zaur  bir  müddət  geoloji  ekspedisiyada  oldu,  sonra  Bakıya 
qayıtdı  və  atasının  köməyiylə  nazirlikdə  işə  düzəldi.  Zaur  ar-tıq  dəqiq 
bilirdi  ki,  heç  bir  vaxt  dissertasiya-filan  yazası  deyil,  odur  ki.  nazirin 
referenti  vəzifəsini  təklif  edəndə  ona  məmnuniyyətlə  razılaş-dı.  Bu  iş 
Zauru  yeni  çevrəyə  daxil  elədi  və  ona  indi  qəribə  gəlirdi  kı.  haçansa 
cavanlıq vaxtlarında bu sayaq vəzifələrə rişxənd edərdi. Ya- 
 
dındadır, haçansa Zaur başqa birnazirin köməkçisi  vəzifəsində işloyon bir 
dostunu lağa qoyardı. Dostıı deyondə ki, “sabah kişiylə Moskvaya uçuruq”, 
Zaur  həınişə  elə  tosovvür  edirdi  ki,  dostu  Moskvaya  nazirin  çemodanını 
daşımağa gedir. Ona clə golirdi ki, dostu nəinki nazirin çe-modanını, hətta, 
nazir arvadının hamam boğçasını da daşıyır. Niyo be-lə düşünürdü - molum 
dcyil, axı, tobii ki, nazirin arvadının hcç bir ha-maırı boğçası-filan yox idi, 
çünki  haırıama  getmirdi,  özlərinin  vanna-ları  vardı,  ona  no  gəlmişdi  ki, 
hamama  getsin?  Həın  də  boğçayla?..  Bolkə  bu  təəssürat  ondan  doğmuşdu 
ki,  Zaur  bir  dəfə  həmin  dostunu  bazarda  görmüşdü  -  nazirgilə  bazarlıq 
cdirdi. Zaur özü də təbii ki, hcç bir çemodan-zad daşımırdı, bazarlıq-filan 
etmirdi, amma hərdon o da görürson öz naziriylo Moskvaya gedirdi. Nazir 
sinli kişi idi, hərdon görürsən çox nozakətli bir tərzdə Zaurdan xahiş edirdi 
ki,  mchmanxa-nada  onun  yanında  qalsın,  lazım  olanda  növbətçidən  çay 
domlodib go-tirsin vo bozon nazir Qosplanda mühiim iclasa başı qarışanda 
Zaurdan onu da rica cdirdi: madam boşsan, bir  mağazaları goz. Arvadının 
vo qı-zımn vcrdiyi siyahıya osasən xırım-xırda şcylər alıuaq tapşırırdı. To-
bii ki, pulunu da vcrirdi. 
 
Nazirin arvadı da çox modoni vo nozakotli xanım idi. Zaurla hör-motlo 
danışırdı həmişo, çalışırdı ki, hcç bir tövrlə onun izzət-nofsino toxunmasın, 
aınma  olacsız  qalanda  bir-iki  dofo  Zaurdan  xalıiş  elomiş-di,  usta  tapıb 
gotirsin,  vannalarının  xarab  olmuş  kolonkasını  düzəltdir-sin,  çiinki  orinin 
başı  elo  qarışıqdır  ki,  cv  işlorinin  qcydino  qalınağa  hcç  cür  macal  tapa 
bilınir.  Zaur  başa düşürdü hər  şcyi,  amına  oslində  clo  onun  öziinün  do  işi 
başından  aşırdı,  nazir  üçün  müxtolif  kağız-kuğuz-lar,  sənodlər,  vosiqolər 
diizəldirdi,  qobııla  yazılmışları  yola  verirdi, naziro  golon  ınoktubları  scçib 
sahmana  salırdı,  naziriıı  iınzasıyla  ca-vablar  hazırlayırdı.  Tcz-tez  nazirlo 
rayonlara gedirdilər, giindiiz işlori-ni qurtarandan sonra axşaın təroli qonaq 
cvindo  rayon  rəhborlorinin  iş-tirakıyla  keçirdiklori  xudmani  moclislordə 
nazirazacıq içməli  do  olur-du  vo  balaca  dəmlənəndo  Zaura  “sən”  dcmoyo 
başlayırdı.  Həınişo  rosıni  danışan  bu  səıt  vo  quru  kişinin  elə  bil  çiçoyi 
çırtlayırdı, siidü da- 
 
şırdı. Zaura: “sonin işindən razıyaın, 
dcyirdi, 
bir ncçə il do işlo, 
sonra səni pərvazlandırıb uçurdacanı” , 
deyirdi 
və əlavə cdirdi ki, 
“sonin  haqqında  lazııui  ycrloro  do  molumat  vermişom,  vaxt  gələr,  yaxşı 
müstoqil işə kcçorson...” 
 
Amına  bodboxtlikdon  günlorin  bir  günü  hörmot  və  chtiramla  pen-
siyaya göndordilor naziri. Yeni nazir nisboton cavan idi, iş başına kc- 


Yüklə 4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   104




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə