SeyfəDDİn qəNİyev tariyel qəNİ
Yüklə 2,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
Şairlər sözə başladılar: I. Mollaların hiyləsinin anladıq, Cinl əri, şeytanları qırmancladıq. Falçıların falçasını qırmışıq, Cüml ə kitab-dəftərini cırmışıq... II. Ayıl qəflət yuxusundan, a yoldaş! Mollalar d əyyusdur, seyidlər oğraş. K ərbəlayi lotu, Hacı şeyitbaz, M əşədi yalançı, alçaq, uşaqbaz... III. Bakıda tazə çıxıb bir Ətağa, Məsmə bacı, T əri, çirki, nəfəsi dərdə dəva, Məsmə bacı... IV. Əcəb ağ gündədir mənim vətənim Günl ər keçir bayram kimi, el gülür. R əngdən-rəngə girir çölüm-çəmənim Aşığın sazında gülür, tel gülür. El azaddır, dil azaddır. Azad bağlarda gül azaddır... V. Kommunizm canımızdır, Partiya imanımızdır. Stalindir r əhbərimiz İrəliyə gedirik biz... Şairlər bu qisim şerlərdən oxuduqca özləri əl çalır, tamaşaçılar da onlara qoşulurdu. Sonra onlardan birisi zala müraci ətlə soruşdu: -Bizim düşmənimiz kimlərdir? Zaldan s əslər eşidildi: -Burjuylar, xanlar, b əylər, mülkədarlar, qolçomaqlar... -Mollalar, seyidl ər, dərvişlər... ~ 128 ~ -Xalq düşməni çıxan müsavatçılar, onların quyruğu olan alim, şair və yazıçılar... Şairlərdən birisi sağ əlini yuxarı qaldırdı: -Sosializmin düşmənlərinə, xalqımızın düşmənlərinə ölüm! İşıqlar söndü, film başlandı. Cüm ə. Anam h ələ axşamdan hazırlıq görürdü. Səhər Zübeydə xalanın qızı Nəsibəni Nardarandakı Rəhimə xatun pirinə aparacaqdılar. Xeyli qadın və uşaq gedəcəkdi. Uzun-uzadı yalvarandan sonra anam m əni də aparmağa razı oldu. S əhər saat 7-də 20-yə yaxın qadın və uşaq Sabunçu vağzalına gəlib elektrik qatarına mindik. Təxminən, saat 9-da Maştağaya gəlib çatdıq. Orada 2 araba kirayələyib Nardarana getdik. Lakin ziyar ətgahın qapısının ağzında iri bir qıfıl, yanında isə əli tüfəngli bir komsomol durmuşdu. Zübeyd ə xala nə qədər yalvarıb-yaxardısa ki, qızın ürəyi gedir, n əzir eləmişəm, qoy içəri girək, komsomol qulaq asmadı. Axırda piri də, Zübeydə xalanı da, bizi də elə sözlərlə söyüb- yamanladı ki, anam dözmədi, dəstəni geri qaytardı, arabaçılara dedi: -Ay qardaşlar, o qədər yolu gəlmişik, boş qayıtmayaq, haqqınızı verəcəyik, bizi kəndin məscidinə aparın, barı qızı minb ərə bağlayaq, namaz qılaq. Arabaçılar səs-səsə verib dedilər: -Ay bacı, bəxtəvərlikdən danışırsan! Bu həndəvərdəki m əscidlərin hamısını klub, kinoteatr, bufet, mağaza eləyiblər... Biz el ə bilirdik ki, siz kəndə qonaq gəlmisiz. Yoxsa elə Maştağada deyərdik ki, zəhmət çəkməyin. Kor- peşiman geri qayıtdıq. Sabunçu vağzalında düşəndə arvad- uşaq hamı bir ağızdan dedilər ki, bəs dəniz qırağında bir ~ 129 ~ t əzə, hündür vışka qurublar, adamlar ora çıxıb paraşütlə yerə atılırlar, barı gedək ona baxaq. D əniz kənarına gəldik, azacıq getmişdik ki, gördük körpünün qabağında minlərlə adam toplaşıb. Ağlaşma, vay- şivən, qıy-qışqırıq səsləri bir-birinə qarışmışdı. Milislər adamları qovalayırdı. Anam özünü irəli atdı. Mən onun əlindən yapışdım. İrəlidə dəhşətli bir vəziyyət var idi: kişilər bir t ərəfdə, qadın və uşaqlar o biri tərəfdə ağlaşır, bir-birinə nəsə deyirdi; ağız deyəni qulaq eşitmirdi. M əlum oldu ki, bunlar Qarabağ, Lənkəran və Muğan k əndlərindən zorla gətirilən adamlardır. Onları gecə ikən t ələm-tələsik evlərindən çıxarıb, «Stalin yoldaşın əmrilə sizə Qazaxstanda yaxşı yer verəcəyik» deyə, yük qatarına doldurub buraya g ətiriblər. İndi də kişiləri ayrı, arvad-uşağı bir ayrı g əmiyə mindirdikləri üçün belə vanəfsadır. Bunların heç bir günahı yoxdur, bütöv kəndlər köçürülür: bolşeviki, komsomolu, pioneri, staxanovçusu, z ərbəçisi, ordenlisi, qocası v ə cavanı, kişisi və qadını da içində. Şənbə. M əhəllədə hüzür düşmüşdü. Məşədi Qənbər kişinin oğlu 1 ay bundan əvvəl xalq düşməni kimi həbs edilmiş, dünən isə g əlinini sürgünə, 4 balaca nəvəsini isə yetimxanaya aparmışdılar. Kişi çox yalvarmışdı ki, uşaqları ya qoyun gəlin aparsın, ya da verin mən saxlayım. NKVD işçiləri razı olmamışdı. Onlar gedən kimi kişi mətbəxə keçib balta ilə özünü öldürmüşdü. Arvadı işi belə görəndə dözməmiş, paltar asılan ipi açıb pəncərəyə bağlamış və özünü asmışdı. Meyidl ər yuyulub həyətin ortasında yan-yana qoyulmuşdu. Meyid namazı qılmağa molla tapılmırdı, bilənlər d ə qorxusundan səsini çıxartmırdı. Çarəsiz qalıb meyidləri götürüb namazsız, yasinsiz, duasız basdırmağa apardılar. ~ 130 ~ H əyətdə 40-50 arvad dövrə vurub oturdu. Ağlayan N ənəbacı irəli keçdi: -Müsib ətdi, müsibət! Arvadlar s əs-səsə veridilər: -Olmaz bel ə müsibət! -Getdi evin t ək oğlu! -Olmaz bel ə müsibət! -Getdi cavan g əlini! -Olmaz bel ə müsibət! -Getdi körp ə uşağı! -Olmaz bel ə müsibət! -Getdi M əşədi Qənbər! -Olmaz bel ə müsibət! -Getdi Dürnis ə xanım! -Olmaz bel ə müsibət! Arvadlardan biri zil s əslə şaxseyə başladı: -K ərbəlada daş ağlar, Torpaq ağlar, daş ağlar. Bel ə zülüm görənlər Tök ər qanlı yaş ağlar. Ağlayan Nənəbacı təzədən: -Müsib ətdi, müsibət! - deyəndə sanki təkcə həyətdəki arvadlar deyil, bütün dünya s əs-səsə verib hönkürdü: -Olmaz bel ə müsibət! ~ 131 ~ Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|