Ş.Şəkərəliyev Z. A.Şəkərəliyeva
Yüklə 1,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
150 satıcının qarşılıqlı asılı olması faktı özlüyündə sövdələşmə qiym ətindən imtina edilməsi üçün əsas hesab edilə bilməz. Belə halda satış şərtləri digər faktorlarla birlikdə ətraflı tədqiq oluna və münasib ətlərin qiymətə təsir etmədiyi şərtilə sövdələşmə qiyməti q əbul edilə bilər. İdxalatçı və ya digər mənbə tərəfindən verilən m əlumatlar əsasında bu asılılığın qiymətə əsaslı təsir etməsi haq- qında gömrük orqanında şübhə varsa, bu əsaslar haqqında idxa- latçıya məlumat verilməli və ona bu faktlara münasibətinin bildirm ək üçün şərait yaradılmalıdır. İdxalatçının xahişi ilə bu m əlumat yazılı şəkildə də verilə bilər. İdxalatçı tərəfindən qar- şılıqlı asılılığın qiymətə əsaslı təsir etmədiyi sübut olunarsa, sövd ələşmə qiyməti gömrük məqsədləri üçün qəbul edilməlidir. Müvafiq hallarda gömrük d əyərindən kontrakt şərti ilə sövd ələşmə qiymətinə daxil edilmiş aşağıdakı xərclər çıxılma- lıdır: a) malların idxal ərazisinə gətirildikdən sonra yığılıb quraş- dırılması, sazlanması və ya texniki qulluq göstərilməsi xərcləri; b) idxaldan sonrakı nəqliyyat daşımaları xərci; ç) idxal v ə ya satış üzrə yerli rüsum və vergilər. Razılaşmada həmçinin alıcı tərəfindən faktiki ödənilmiş, lakin sövd ələşmə qiymətinə daxil edilməmiş aşağıdakı xərclər də gömrük d əyərinə daxil edilməlidir: a) malın alınması ilə əlaqədar alıcının komisyon mükafat- lan dırmaları istisna olmaqla, komisyon və broker mükafatlandır- ma ları; - qiym ətləndirilən mallarla vahid tam təşkil edən taranın d əyəri; - qablaşdırma materiallarının və işlərinin dəyəri də daxil olmaqla qablaşdırma dəyəri; b) alıcı tərəfindən birbaşa və ya dolayı yolla pulsuz, yaxud qiym ətləndirilən malların istehsalı və ya ixrac üçün satılması ilə əlaqədar istifadə edilməsindən ötrü aşağı qiymətə təqdim olunmuş aşağıdakı malların və xidmətlərin dəyəri: 151 - xammalın, yarımfabrikatların, hissələrin və qiymətləndiri- l ən malların tərkib hissələri olan digər predmetlərin, - idxal edil ən malların istehsalında istifadə olunan alətlərin, q əliblərin, press-formaların və digər bu kimi əşyaların; - qiym ətləndirilən malların istehsalı zamanı sərf olunan materialların (yanacaq, sürtkü materiallarının); - idxal ölk əsindən kənarda yerinə yetirilən və qiymətləndiri- l ən malların istehsalı üçün bilavasitə lazım olan mühəndis, təc- rüb ə-konstruktor, dizayn, bədii tərtibat, eskiz və çertyoj işlərinin; c) qiym ətləndirilən mallarla əlaqədar olaraq alıcının birbaşa v ə ya dolayı yolla sərf etməli olduğu royaltı və lisenziyalaşdırma x ərcləri; ç) qiym ətləndirilən malların istifadə olunmasından, verilmə- sind ən və ya təkrar satışından satıcının birbaşa, yaxud dolayı yolla əldə etdiyi gəlirin bir hissəsi. Razılaşmanı qəbul edən hər bir tərəf öz Milli qanunveri- ciliyini yaradark ən sövdələşmə qiymətində aşağıdakı xərcləri n əzərə almalıdır: a) idxal yerin ədək malların daşınma xərcləri; b) yükl əmə, boşaltma, kredit riskinin qəbul edilməsinə görə komisyon x ərclər, idxal yerinədək malların daşınması ilə bağlı kredit kartoçkası ilə əməliyyat üzrə xərclər; c ) sığorta xərcləri. Gömrük qiym ətləndirilməsinin beynəlxalq təcrübəsində qiy- m ətləndirmənin birinci üsulundan sonra ən geniş yayılmış üsul VI üsuldur. Razılaşmanın 7-ci maddəsində göstərilir ki, əgər gömrük d əyərini bundan əvvəlki üsullarla müəyyən etmək mümkün deyils ə, onda gömrük dəyəri Tarif və Ticarət üzrə baş Sazişin VII madd əsinin və bu razılaşmanın ümumi şərtləri ilə üzləşən məqbul üsullarla v ə idxal ölkəsində olan məlumat bazası əsasında müəy- y ən edilməlidir. Gömrük d əyəri VI üsulla müəyyən edilərkən aşağıdakı- lardan istifad ə oluna bilməz: 152 a) idxal ölk əsində istehsal olunan malın satış qiyməti: b) iki b əyərdən ən böyüyünə üstünlük verən sistemin m əlumatları; c) idxal ölk əsinin daxili bazarında malın qiyməti; ç) idxal ölk əsindən fərqli olan digər ölkəyə ixrac qiyməti; d) minimal gömrük d əyəri (qiymətlər); e) özbaşına müəyyən edilmiş və ya təsdiq olunmamış qiym ətlər. İdxalatçının xahişinə əsasən bu üsulun tətbiqi zamanı istifad ə olunmuş qiymət mənbələri haqqında ona yazılı məlumat veril ə bilər. Bu üsulun üstünlüyü dig ər qiymətləndirmə üsullarından f ərqli olaraq 1-5-ci üsullardan çevik istifadə oluna bilməsi, qiymət m əlumat-sorğu kitablarından, birja məlumatlarından, kataloqlar- dan, statistik m əlumatlardan istifadə olunmasına yol verilməsidir. “Tarif v ə Ticarət üzrə Baş Sazişin Gömrük məqsədləri üçün malların qiymətləndirilməsi üzrə VII maddəsinin tətbiqi haqqında Razılaşma”nın (bəzən bunu Gömrük Dəyəri Məcəlləsi də adlan- dırırlar) 2-ci və 3-cü maddələri müvafiq olaraq gömrük qiy- m ətləndirilməsinin eyni və eynicinsli malların sövdələşmə qiy- m əti üsullarının (yəni, 2-ci və 3-cü üsulların) tətbiqi şərtlərini əks etdirir. H ər iki üsul üçün əsas şərtlərdən biri malların eyni kommersiya şərtləri və miqdarda satılmasıdır. Əgər bu şərtlərdə f ərqlər varsa, təsdiq olunmuş əsaslarla bu şərtlər müqayisə oluna bil ən hala gətirilmək üçün təshih olunmalıdır. 2-ci əsas şərt müqayis ə üçün qəbul edilən malların gömrük dəyərinin 1-ci üsulla mü əyyən edilmiş olmasıdır. Razılaşmanın 15-ci maddəsinin 2-ci bəndində eyni və eynicinsli malların dəqiq xarakteristikası verilmişdir. Eynicinsli mallar dedikd ə qiymətləndirilən mallarla müqayisədə bütün parametrl ərə görə, o cümlədən fiziki xüsusiyyətlərinə, keyfiyyə- tin ə və bazardakı nüfuzuna görə eyni olan mallar başa düşül- m əlidir. Görünüşündə (rəngində, əgər bu qiymətəmələgətirici amil deyils ə) cüzi fərqlər nəzərə alınmır. Qiymətləndirilən Yüklə 1,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|