T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
123 sağlama ve Kürtlerin eğitimini gerçekleĢtirme biçiminde gerçekleĢtirilmiĢtir. Pek çok durumda, Ġsrail ajanları ve askeri unsurları, Irak‟ın Kuzeyinde örgütlenerek örtülü operasyonlar gerçekleĢtirmiĢtir (Minasian, 2007: 22). Bu durum Ġsrail açısından Kürtlerin önemini artırmıĢ; Kürtler Ġsrail politikalarında önemli yer edinmiĢtir. Irak Kürtleri, 1961‟de Kasım Rejiminin sert ve asimilasyona yönelik politikalar ı sonucunda Barzani AĢireti liderliğinde ayaklandı. ĠniĢ ve çıkıĢlarla 1975‟e kadar süren bu ayaklanmanın, dıĢ ülkelerde geniĢ yankıları oldu. Bölgede çıkarları olan ve nüfuz elde etmek, Irak‟ı kontrol altına almak isteyen; ABD, Ġran ve Ġsrail gibi güçler bu ayaklanmada Kürtlere destek sağladılar (Eroğlu, 2004: 82). Ġsrail, Irak‟tan tehdit algısı sebebiyle, rejim muhalifi Kürtlerin, önemli bir koz olduğunu çok öncelerde fark etmiĢti bu anlamda ayaklanan Kürtlerle de ilk temas kuran devlet olmuĢtur. Ġran ve ABD ise, konjonktürel olarak Kürt ayaklanmasına çıkarları doğrultusunda destek vermiĢ ve bu ayaklanmanın 1975‟e kadar sürmesinde pay sahibi olmuĢlardır. Ayrıca Kürtlerle iĢbirliği konusunda Ġran - ABD ve Ġsrail‟in dönem dönem birlikte hareket ettiğini de ifade etmek mümkündür. Ayaklanan lider Molla Mustafa Barzani ile Ġsrail arasındaki ilk temas 1963 yazında Ġran Ġstihbarat TeĢkilatı “SAVAK” aracılığı ile gerçekleĢti. MOSSAD ve SAVAK, Ġsrail‟in Iraklı Kürtlere silah yardımında bulunması konusunda anlaĢmıĢ Ġran desteği ile bu yardım gerçekleĢtirilmiĢtir (Baram, 1996: 149). Ġsrail ve Iraklı Kürtler arasında en önemli temas; 1964‟te ġimon Peres‟in Savunma Bakan Yardımcısı olduğu dönemde, Peres ile 1940 ve 50‟lerde Ġsrail ile teması olan Dr. Ali Bedirhan arasında gerçekleĢmiĢtir. Bu görüĢmede bir grup peĢmergenin Ġsrail‟de eğitim alması için anlaĢma sağlanmıĢ ve 1965‟te Merved (Halı) Operasyonu ile bu peĢmergeler 3 ay süreliğine Ġsrail‟e getirilerek burada eğitim görmüĢtür. Yine üç askeri istihbaratçı, Irak‟ın kuzeyine giderek peĢmergeleri eğitmeye baĢlamıĢtır. Bu 124 dönemde Barzani, Ġsrail desteği ile Irak ordusuna karĢı büyük bir saldırı gerçekleĢtirmiĢtir (Özdağ, 1999: 225). Ġsrail‟in Kürtlerle iliĢkileri, Ġsrail‟e Irak ordusu hakkında birinci elden istihbarat da sağlıyordu. Bu istihbarat sayesinde Ġsrail‟in Irak ordusu hakkında önemli bilgilere eriĢmesi mümkün olmuĢtu. 1967 SavaĢı öncesinde, MOSSAD‟ın en önemli baĢarılarından biri olarak nitelendirilen; pilotu ile birlikte bir Mig uçağının kaçırılması eyleminin, bu istihbaratlar sayesinde gerçekleĢtirildiği iddia edilmiĢtir (Black ve Morris, 1991: 185). Uçak kaçırma eylemi, Körfezde güç dengelerini değiĢtirebilecek bir hamleydi zira bu eylem sayesinde Mig uçakları üzerinde detaylı inceleme fırsatı bulan Ġsrail ve ABD‟li yetkililer, savunma teknolojilerini buna göre planlama fırsatı elde etmiĢ ve bu uçakları elinde bulunduran ülkelere karĢı önemli bir avantaj sağlanmıĢtır. Gizli Ģekilde yürütülen Ġsrail - Kürt iliĢkileri süresince, Molla Mustafa Barzani‟nin Ġsrail‟e pek çok kez gittiği ifade edilmektedir. Bu seyahatleri süresince, Siyonizm ve sosyalizmin birleĢimi ile oluĢturulan felsefi Kibbutzim Turları‟na katıldığı, gazete editörleri ve aralarında Menachem Begin‟in de yer aldığı politikacılarla bir araya geldiği ve bu iliĢkilerin tamamen gizli tutulduğu ifade edilmektedir. Yine bu dönemde, MOSSAD ve SAVAK‟ın, Barzani idaresindeki Kürtlere, “Parastin” adı verilen bir Kürt istihbarat TeĢkilatı oluĢturulmasında destek verdiği belirtilmektedir (Cooley, 2005: 83). Ġsrail‟in isyancı Kürtlere, teknik destek dıĢında 500.000 dolarlık bir mali yardım sunduğu ve bunun karĢılığında da bazı hedeflere saldırıda bulunmasını istediği iddia edilmiĢtir (Özdağ, 1999: 226). Buna göre Ġsrail, Irak hakkında aldığı istihbari bilgiler karĢılığında, Iraklı Kürtlere lojistik destek ve eğitim vermekle yetinmemiĢ ayrıca onlara maddi yardımda da bulunarak, adeta bir taĢeron olarak kullanmıĢ; Irak ordusunu yıpratmaya ve stratejik hedeflerin vurulmasına yönelik saldırılarda bulunmasını istemiĢtir . Irak ve Ġran arasında 1975‟de imzalanan Cezayir AntlaĢması ile Ġran, ġatt‟ül Arab Nehri‟nin eĢit kullanılması karĢılığında; sınırlarını kapatmayı ve 125 Kürtlere verdiği desteği kesmeyi taahhüt etmiĢtir. Böylece, Kürtlerin Ġsrail‟den yardım alma imkânı kalmamıĢ ve Ġsrail - Kürt iliĢkilerinin etkin biçimde sürdürülmesi imkânı azalmıĢtır (Bölme [web], 2008). Cezayir AntlaĢması sonrasında Irak Kürtleri, gelen yardımların kesilmesi nedeniyle Irak merkezi yönetimine karĢı savunmasız kalmıĢ ve KDP hareketi, Saddam Hüseyin‟in isyanı bastırmak üzerine gerçekleĢtirdiği saldırıyla birlikte ağır kayıplar vererek isyana son vermek zorunda kalmıĢtır. Bu olay sonrasında KDP lideri Mustafa Barzani, Ġran‟a sürülmüĢ ve orada ölmüĢtür. Ardından Kürtler arasındaki birlik sona ermiĢ ve 1960‟lardan beri KDP‟ ye karĢı örgütlenen Celal Talabani liderliğinde Kürdistan Yurtseverler Birliği Partisi (KYB) kurulmuĢtur (Stansfield, 2006: 5). Bu dönemden sonra Kürt hareketi kendi içinde bölünmüĢ, Irak merkezi yönetimine karĢı mücadeleden ziyade kendi içinde liderlik mücadelesine baĢlamıĢtır. 1979‟da Ġran Ġslam Devrimi gerçekleĢtiğinde Ġsrail‟i düĢman ilan eden yeni rejimle birlikte, Ġsrail ve Ġran arasında Irak Kürtleri ile beraber sürdürülen stratejik iĢbirliği de sona ermiĢtir. Bu sebeple Ġsrail‟in Iraklı Kürtlerle olan bağlantısı da kesilmiĢ ve iĢbirliği imkânları kısıtlanmıĢtır. Buna rağmen Ġsrail‟in Iraklı Kürtleri her zaman irtibata geçilebilecek bir müttefik olarak gördüğü ve bu sebeple de irtibatı koparmadığını ifade etmek mümkündür. Ġsrail‟in Iraklı Kürtlerle olan iletiĢimi ve istihbarat paylaĢımı sayesinde Irak‟ın önemli stratejik bilgilerine sahip olması muhtemeldir. Buna göre, Ġsrail‟in Osirak nükleer reaktörüne saldırısında da Kürtlerin istihbari bilgilerinin önemli rolü olabileceğini ifade etmek mümkündür. Ġsrail 1991‟deki Körfez SavaĢı‟na dek iĢgal ettiği toprakların, Arap Dünyasına karĢı kendisine stratejik avantaj sağladığını düĢünmekteydi. Bu noktada kendisine doğudan herhangi bir tehdit söz konusu olduğunda, iĢgal ettiği toprakları kullanarak önemli avantaj sağlayabilirdi. Aynı zamanda bu topraklar Ġsrail‟in elinde bulunduğu müddetçe, Arap ülkeleri ile sorunlarda bu Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|