Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
374
Madde 30: Devlet, fert ve aileye ve özellikle çocuklara ve kadınlara sosyal ve sağlık hizmetleri ve özgür, onurlu bir Ģekilde yaĢayabilmeleri için gereken temel ihtiyaçları sağlamakla yükümlüdür. Bunlara uygun ölçüde gelir sağlamak ve mesken tahsis etmekle de yükümlüdür. Madde 37: 1. a) Ġnsanların özgürlükleri ve onurları koruma altındadır. b) Mahkeme kararı olmadan kimse tutuklanamaz ve sorgulanamaz. c) Her türlü psikolojik, bedensel iĢkence ve insanlık dıĢı muamele yasaktır. Zorla, tehdit veya iĢkence altında itirafların geçerliliği yoktur. Bu eylemlerden zarar görenler, yasalaruyarınca uğradıkları maddi ve manevi zararların tazmin edilmesini talep edebilirler. 2. Devlet kiĢileri fikri, siyasi ve dini zorlamalara karĢı korur. 3. Zorla çalıĢtırmak, kölelik ve köle ticareti yasaktır. Kadın, çocuk ve seks ticareti yasaktır. Madde 49: I. Millet Meclisi: 1. Millet Meclisi bütün Irak halkını temsil eden ve seçim bölgelerinden her 100.000 kiĢiye bir sandalye düĢecek Ģekilde seçilen temsilcilerden oluĢur. Milletvekilleri genel, gizli ve doğrudan oylama yoluyla seçilir. Mecliste halkın bütün kesimlerinin temsil edilmesine dikkat edilir. 2. Milletvekili adaylarının tam ehliyetli Iraklılar olması gerekir. 3. Aday ve seçmen olma koĢulları ile seçimlerle ilgili esaslar yasayla düzenlenir. 4. Seçim yasası, kadınlara Millet Meclisi‟nde üye sayısının ¼‟den daha az olmayan bir temsil imkanı sağlanmayı amaçlar. 2010 Yılında yapılan milletvekili seçiminde Irak genelinde 1‟i kadın olmak üzere toplam 6 Türkmen milletvekili çıkarabilmiĢtir. Bu kadın milletvekili de Jale Neftçi‟dir. Kadının eğitim düzeyinin artması, ekonomik hayata katılması, toplumsal hareketlerin içinde yer alması, siyasete aktif olarak iĢtirak etmesi gibi önemli hususlar arasında sıkı bağlantılar vardır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Iraklı kadınların siyasete girmelerini teĢvik edecek bazı yasal düzenlemeler yapılmıĢtır. Irak Anayasası kadınlara yönelik pozitif ayrımcılıkla, parlamentodaki milletvekilleri ve il meclisleri üyelerinin yüzde 25‟inin kadınlardan oluĢmasını öngörmektedir. Ayrıca Irak
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 375 seçim yasası da partilerin aday sayılarının yüzde 25‟inin kadınlara ayrılmasını karara bağlamıĢtır. Irak‟ta 961 Türkmen kadını üzerinde Global Strateji Enstitüsü (yeni adıyla Ortadoğu Stratejik AraĢtırmalar Merkezi-ORSAM) tarafından yapılan “Türkmen Kadınının Siyasete Katılımı Anketi”, Irak‟ta kadınların siyasetteki rolüne ıĢık tutmaya yardımcı olabilir. Siyasi partilere üyelik %27,1, siyasi partilerde aktif olarak görev alma %14.2‟dir. Bir kadın örgütünde görev alma oranı ise % 32.8‟dir. Irak Türkmenlerinden Bir Kadın ġair: Nesrin Erbil Türkmenlerde kadın, entelektüel hayatın içinde yer almakta, bilgisini söz, yazı, tutum ve tavırlarıyla ortaya koymaktadır. Bunlardan biri de Ģair Nesrin Erbil‟dir. Yaptığım mülakatta Nesrin Erbil, Ģiirlerini ifade ederken özellikle gençlik döneminde kendisi üzerindeki toplumsal baskıdan, ailesi özellikle bir kadın olarak annesinin desteğiyle aĢtığından da bahsetmiĢtir. Erbil, Irak‟ta Türklük çatısının ilk kurulduğu Erbil kentinde 29 Eylül 1939 tarihinde dünyaya gelmiĢtir. Babası Ataullah Ağa, Erbil‟in soylu ailelerindendir. Anası Hayriye Hanım ise Kerkük‟ün yine tanınmıĢ ve soylu Sarıkâhya ailesine mensup Ġzzet PaĢa‟nın kızıdır. Ġzzet PaĢa 25 Ekim 1920 tarihinde Irak‟ta ilk kez oluĢturulan Bakanlar Kurulunda Eğitim ve Sağlık Bakanı olarak görev yapmıĢtır. Nesrin baba ocağı olan Erbil‟i kendine soyadı olarak seçtiği için, Ģöhretini bu isimle yapmıĢtır. Ġlkokulun son sınıfına kadar devam eden Nesrin Erbil, geçirdiği rahatsızlık sebebiyle eğitimini tamamlamaz. Edebiyata meraklı olan babasının kitaplığında, kendi kendine yetiĢerek, bilgilerini arttırmıĢtır. Edebiyata meraklı olan babası ve yine Ģiirle az çok uğraĢan Sedad, Murad ve ReĢad adlı erkek kardeĢlerinin aile içinde yarattıkları atmosfer, Nesrin‟in edebî melekesini besleyerek onu yüreklendirir. Böylece edebiyata karĢı olan ilgisi aile ortamında artan bir hızla geliĢir. Daha sonra Bağdat‟ta teyzelerinin konağına yerleĢen Nesrin, burada Ġngilizce kurslarına devam ederek lise sertifikası almıĢtır. Türkçe ve Farsça Ģiir yazmıĢ olan babasının hala yazma bir divanı durmaktadır. Hatta Nesrin'e göre, kendisi babasının (sıcak mısraları arasında)) büyümüĢtür. Kendini tanır tanımaz, Necip Fazıl Kısakürek, Mehmet Akif Ersoy, Tevfik Fikret, Yahya Kemal, Cahit Sıdkı, Behçet Kemal, Bekir Sıdkı ve Orhan Veli gibi büyük Ģairlerin eserlerini izlemeye baĢlamıĢtır. 376
Nesrin Erbil, babasının mısraları arasında yetiĢen aydınlarımızdan biri olmuĢtur. Çocuk yaĢtan Ģiire olan merakı, büyüdükçe geliĢmiĢtir. BaĢarılarıysa bir Ģiir yarıĢmasına katılmasından sonra görünmüĢtür. 1956 yılında Ġngilizce yazdığı (All For Love) Hepimiz sevgiye baĢlıklı Ģiiriyle birincilik kazanmıĢtır. 1 ġiir bestelenmek üzere Kaliforniya Nordic plak Ģirketi tarafından satın alınmıĢtır. Ayrıca bu Ģirketin teklifi üzerine yazdığı “Come back to me” ve “Lonely” baĢlıklı iki Ģiir daha yazmıĢtır. Yabancı dile karĢı ilgisi daha sonra Almanca‟ya da yöneltmiĢtir. Dört yıl süreyle Almanca kurslarına devam etmiĢtir. Bu dildeki yeteneğini ilerletmek gayesiyle, Almanya‟da bulunan kardeĢi ReĢad‟ı zaman zaman ziyaret etmiĢtir. Güzel sanatlara karĢı ilgisinden dolayı resim dalında da uğraĢ vermiĢ ve iç dünyasını dıĢa vuran tablolar yapmıĢtır. ġairimiz Nesrin Erbil, Türkce ilk yazdığı Ģiir ((yoğurtçu kadın)) baĢlığı Ģiirdir. 1957 yılında ((grup)) adlı Ģiirini Türkye gazetelerinde yayımladı. Nesrin Erbil'in Ģiirlerinde olan sanat inceliği insan içinden kopan kimi özgürlük, kimi ümit, kimi baĢkaldırı, kimi küskünlük duyguları ile örülüdür. 1960 yılından itibaren Türkçe Ģiirler yazarak, çok velûd bir döneme girmiĢtir. Özellikle Irak Türkmenlerinin kültür tarihinde önemli bir döneme damgasını vuran ve Bağdat‟ta yayımlanan KardeĢlik dergisinde yer alan Ģiirleri ile büyük ilgi toplamıĢtır. Serbest Ģiir vadisinde Irak Türkmen edebiyatı içinde önemli bir yer kazanmıĢtır. Bu alanda ortaya koyduğu edebî ürünler yadsınmayacak derecede baĢarılı olmuĢtur. Buna rağmen hece vezninden kopmamıĢ ve bu tarzda da baĢarılı Ģiirler yazmıĢtır. YetmiĢli yıllara kadar uzanan bu dönemde yazdığı Ģiirleri ile edebiyat çevrelerinde en çok tartıĢılan Ģair olmuĢtur. 1975 yılından sonra uzun süre Ģiirlerini yayımlamamıĢtır. Ancak hiçbir zaman Ģiirden kopmamıĢtır. Doksanlı yılların sonlarında Ģiirlerini tekrar yayımlamağa baĢlamıĢtır. ġiirlerinin tekrar yayımlanması edebiyat çevrelerinde büyük memnuniyet yaratmıĢtır. 2
Veli'den etkilenmiĢtir. Daha sonra kendi üslubunu ve saf Ģiir anlayıĢını yakalamıĢtır. Zorlamasız ve akıcı bir dil kullanarak, edebiyat çevrelerinde çok
1 KardaĢlık, Ġlk edebiyat Dergisi, sayı 1-2, 25 yıl, 1985. 2 Ekrem Pamukçu, Irak Türkmen ġairlerinden Nesrin Erbil, Reyon Bakanlığı yay., 1990, Ankara.
Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|