Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
146
Mezâhib, Camiu‟l-Esrâr fî ġerhi‟l-Menâr, Beyânu‟l-Vusûl fi ġerhi Usûli‟l- Bezdevî olmak üzere fıkhî eserleri vardır. ĠBNÜ‟l-FASÎH 239
, (Kufe Irak Türkmeni); (ö. 755/1354), Ebû Tâlib Fahrüddîn Ahmed b. Alî b. Ahmed el-Hemedânî el-Kûfî. Hanefî Eserleri: 1. Müstahsenü‟T-Tarâ‟ik fî nažmi Kenzi‟d-dekâ‟ik, 2. Nažmü Menâri‟l-envâr: Müellif bu eserinde de Ebü‟l-Berekât en-Nesefî‟nin fıkıh usulüne dair kitabını nazma çekmiĢtir 240
, 3. Nažmü‟s-Sirâciyye, 4. Hallü‟r- rumûz.
ĠTKANÎ 241
, (Farab-Türkmenistan Türkmeni) (685-758/1286- 1357) KıvamuddinEmîr Kâtip b. Ömer b. Emîr Gâzî, Ebû Hanife el-Ġtkânî el-Farâbî. Hanefi Fakihi. Ġtkânî‟nin Gayetu‟l-Beyân ve Nadiretu‟l-Akrân fî Âhiri‟z-Zamân (Hidâye Ģerhi), ġerhu‟l-Muntahâbu‟l-Husâmî gibi eserleri vardır.
242
, (Harezm-Horasan Bölgesi Ġran Türkmeni) (767/1367), Celâluddin b. ġemsuddin el-Hârezmî el-Kurlânî. Hanefi fakihi.Kurlânî‟nin eser olarak halk arasında meĢhur Hidâye Ģerhi el-Kifâye‟si vardır. HAREZMÎ 243
, (Harezm Horasan Bölgesi Ġran-Özbekistan- Türkmenistan Türkmeni) (771/1369) Ebû Said (Sa‟d) Tahir b. Ġslâm b. Kasım b. Ahmed, Sa‟d NemedpoĢ el-Ensârî el-Harezmî. Cevahiru‟l-Fıkh diye bir eseri vardır.
244
, Seyyid ġerîf (Cürcân-Ġran Türkmeni); (ö. 816/1413), Ebü‟l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eĢ-ġerîf el- Cürcânî el-Hanefî. Arap dili, kelâm ve fıkıh âlimi. Eserleri. Cürcânî kelâm,
239 KureĢî, el-Cevâhir, I, 203-206; Ġbni Kutluboğa, Tâc, 13; KeĢfu‟z-Zunûn, II, 1516; Leknevî, el-Fevâ‟id, 26; Brockelmann, GAL, I, 471, Suppl., II, 86; Ziriklî, A‟lam, I, 171; Kehhâle, Muğcem, I, 318;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 79. 240 Süleymaniye Ktp., Çorlulu Ali PaĢa, nr. 163. 241 Ġbni Kutluboğa, Tâc, 18; TaĢköprüzâde, Miftâh, II, 268; KeĢfu‟z-Zunûn, II, 2033; Leknevî, el-Fevâ‟id, 50; Brockelmann, GAL, I, 466, II, 95, Suppl., I, 645, II, 87; Kehhâle, Muğcem, III, 4; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 79-80. 242 TaĢköprüzâde, Miftâh,II, 267; KeĢfu‟z-Zunûn, II, 2034;Leknevî, el-Fevâ‟id, 58; Serkis, Muğcem, I, 839;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 81. 243
KeĢfu‟z-Zunûn, I, 615; Leknevî, el-Fevâ‟id; Bağdadi, Tarih, Brockelmann, GAL, I, 466;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 82-83. 244 KeĢfu‟z-Zunûn, I, 422; Leknevî, el-Fevâ‟id, 84, 58; Bağdadi, I, 431; Brockelmann, GAL, II, 96, Suppl., II, 88;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 89-90. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 147 tasavvuf, felsefe, mantık, astronomi, aritmetik, münazara, sarf-nahiv, belâgat, tefsir, hadis, fıkıh, tasavvuf gibi değiĢik ilimlere dair irili ufaklı 100 civarında eser kaleme almıĢtır. Bunların belli baĢlıları Ģunlardır: Fıkıh‟la ilgili eserleri: 1. HaĢiye „alâ ġerhi Muhtasari‟l-müntehâ: Ġbnü‟l-Hâcib‟in fıkıh usulüne dair eserine Adudüddin el-Îcî tarafından yazılan Ģerhin hâĢiyesidir (Bulak 1316). 2. HâĢiye „ale‟t-Telvîh. SadrüĢĢerîa Ubeydullah b. Mes„ûd el- Buhârî‟ye ait Tenkıhu‟l-usûl adlı esere Teftâzânî tarafından yapılan Ģerhin hâĢiyesidir (Süleymaniye Ktp, Cârullah, nr. 460, Esad Efendi, nr. 2979). 3. ġerhu‟l-Ferâ‟izi‟s-Sirâciyye: Secâvendî‟nin Miras/feraiz ile ilgili eserine ait bir Ģerh olup birçok defa yayımlanmıĢtır. BEZZÂZÎ 245
, (Harezm Horasan Bölgesi Ġran-Özbekistan- Türkmenistan Türkmeni) (827/1424) Hafizuddin Muhammed b. Muhammed b. ġihab b. Yusuf el-Harezmî el-Kerderî el-Bezzazî. Hanefi Fakihi. Eserleri: el-Feteva‟l-Bezzâziyyye – asıl adı el-Camiu‟l-Veciz olup Feteva‟l-Kerderî diye de bilinir. O‟nun ve ondan öncekilerin Hanefi fıkhı ile ilgili bir çok görüĢü ve fetvaları, delilleriyle ele alır. Diğer baĢlıca eserleri, Menakıbu‟l-Ġmami‟l-Ağzam Ebî Hanife, HaĢiyes „alâ Muhtasari‟l-Kudûrî, Adabu‟l-Kadâ‟dır.
246
, (Buhara-Özbekistan Türkmeni) (850/1446), ġemsuddin Muhammed b. Muhammed b. Mahmud el-Buhârî. Eserleri: Gureru‟l-Ezkâr ve Gureru‟l-Efkâr adlı iki ayrı eseri olup bu iki kitap, Konevî;‟nin Dureru‟l-Bihârı‟nın Ģerhidir. AYNÎ 247
, (Gaziantep Anadolu-Suriye TürkleĢmiĢ Arap) (762- 855/1361-1451),Ebû Muhammed Bedruddin Mahmud b. Ahmed b. Musa b. Ahmed b. Hüseyin b. Yusuf el-Aynî el-Ayıntabî. Buhari‟nin Sahihi Ģerhiyle meĢhur olan Aynî‟nin fıkha dair el-Binâye fî Ģerhi‟l-Hidâye ve Remzü‟l- Hakâik fî ġerhi Kenzi‟d-Dekâik adlı eserleri vardır.
245 Sehâvî, ed-Dav‟u‟l-Lâmi‟ li-Ehli‟l-Karni‟t-Tâsi‟, IX, 37, Beyrut ?; Ġbnu‟l-Ġmâd, ġezerât, VII, 183; Brockelmann, GAL, II, 291, Suppl., II, 316, Ziriklî, A‟lâm, VII, 274; Kehhâle, XI, 223; KeĢfu‟z-Zunûn, I, 242; Leknev”î, 187; Serkis, Muğcem, I, 555; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 92. 246
Sehâvî, ed-Dav‟u‟l-Lâmi‟, X, 20; Brockelmann, GAL, II, 97, Suppl., II, 90, 279; Kehhâle, XI, 299; KeĢfu‟z-Zunûn, I, 746;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 94. 247 TaĢköprüzâde, Miftâh,I, 266; Leknevî, el-Fevâ‟id, 207-208; Serkis, Muğcem, I, 1403- 1404; Brockelmann, GAL, II, 64, Suppl., II, 50; Bursalı M. Tahir, Osmanlı Müellifleri, I, 35, Ġstanbul 1333; Ġbnu‟l-Ġmâd, ġezerât, VII, 286;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 95-96. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|