Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
164
atanmaması. Türkleri temsil eden partilerin tanınmaması ve Türk bölgelerinin ülkenin gelir dağılımından adil biçimde istifade edememesi 23 .
gelmektedir. Ancak bu durum Türkmenler için geçerli değildir. Çünkü Türkmenlerin göçünde sosyo-kültürel ve siyasi baskılar ekonomik sıkıntılardan daha önde gelmektedir. Türkmenlerin göçünde Türkçe eğitime getirilen kısıtlamalar, kamu sektöründeki iĢlerden uzak tutulma, çalıĢılan iĢlerde etnik ayrımcılık yapılması, ekonomik olarak ağır Ģartlarda çalıĢma gibi nedenler etkili olmuĢtur. Saddam‟ın Baas iktidarı döneminde Irak‟ta sürekli bir ihtilal ortamı yaĢanmıĢ, can ve mal güvenliği ortadan kalkmıĢtır 24 . Saddam, kurduğu polis gücü ile tüm Irak‟ta olup-biten her geliĢmeden haberdar olmuĢtur. Ġnsanlar, aile fertlerine dahi güvenemez duruma gelmiĢtir. Zira herkes birbirini ihbar etmekteydi. Öyle ki, Körfez SavaĢı‟ndan önceki 15 yıl içinde Baas rejimi, bölge köylerinin % 90‟nını yani yaklaĢık 4.500 köyü ortadan kaldırmıĢ ve bu köylerde yaĢayan insanlar Erbil ve Süleymaniye kentleri civarında kurulan kolektif köylere iskân edilmiĢtir. Bu politikanın sonucu tahminen 1,5 milyon yetiĢkin, üretici durumundan tüketici konumuna düĢmüĢtür 25 . Bu otoriter ve baskıcı politikaların yanı sıra, Arap halkını ön planda tutan ve diğer halkları asimile etmeye yönelik bir etnik milliyetçilik politikası da sürdürülmüĢtür 26 .
Saddam yönetiminin amansız takibi, zulümleri ve katliamları Türklerin çileli yıllar yaĢamasına yol açmıĢ, kültürlerini ve inançlarını yaĢayamadıkları gibi dillerini de kullanamamıĢlardır. Çünkü kimliklerini belli etmeleri ve kendi dilleri ile okuma yazmaları yasaktı. Din hürriyeti kısıtlanmıĢ olan Türklerin Cuma hutbelerini Türkçe okumaları da yasaklanmıĢtır. Ayrıca hutbe metinlerinin her hafta Baas Partisi tarafından hazırlandığı Ģekilde Arapça okunması mecburiyeti vardı. Buna aykırı davrananlara hapis cezası verilmekteydi 27 .
23 Ġzzettin Kerkük, “Ġnsan Hakları Açısından Irak Türklerinin Durumu”, Irak Dosyası, (Haz.: Ali Ahmetbeyoğlu vd.), C. II, Ġstanbul 2003, s. 125. 24 Mehmet Sılay, “Kurt Sofrasında Türkmenler”, Kerkük, Y. 1, S. 2, Temmuz 2005, s. 8. 25 K. G. Över, a.g.e., s. 16-17. 26 Nuri Talabani, Kerkük Bölgesinin AraplaĢtırılması, (Çev.: Zafer AvĢar), Ġstanbul 2005, s. 49- 51. 27 Ziyat Köprülü, The Iraqi Turks in Perspective of Human Rights, Ankara 1992, s. 23. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 165 Bunun yanı sıra, Türklere verilen kültürel haklar çerçevesinde Türkçe eğitim verilen okulların tümü kapatılmıĢtır. Ġlkokul 3. sınıfa kadar Türkçe okuyan öğrenciler, 4. sınıfta Arapça okumaya zorlanmıĢ, velilerden tehdit yoluyla Türkçe eğitim istemediklerine dair dilekçeler alınmıĢtır 28 . Lise mezunu yüzlerce Türkün yüksek tahsil yapması kısıtlanmıĢ, çok azı üniversitelere alınmıĢtır 29 .
Diğer yandan,
Türklerin çoğunlukta yaĢadıkları bölgeler AraplaĢtırılmaya çalıĢılmıĢ ve bazı ilçeler Türk olmayan komĢu iller ile birleĢtirilerek sınırların değiĢtirilmesi yoluna gidilmiĢtir 30 . Ayrıca, Yayçi ve Türkalan köylerinde yaĢayan Türklerin % 50‟si Arap olarak ilan edilmeye ikna edilmiĢtir. Diğerleri ise Arap köylerine sürülmüĢtür. BaĢka bir Türk köyü olan BeĢir‟deki evler de yıkılarak sakinleri Tikrit‟e sürülmüĢtür 31 . Saddam‟ın oluĢturduğu “Göç Kurulu” tarafından Kerkük, Tavuk, Dibis, Bayhasan vb. Türk halkının bulunduğu yerler tahliye edilerek buralara binlerce Arap aile iskân edilmiĢtir 32 . AraplaĢtırma politikasının uygulandığı yerlerden birisi de Telafer‟dir. Saddam 1977 yılında aldığı bir kararla Telafer, Necef, Duhok ve Tikrit ilçelerini vilayet yapacağını ilan etmiĢ, ancak diğer üç ilçe vilayete dönüĢtürüldüğü halde, hem nüfus hem de alan açısından daha büyük olan
Türk‟tü. Saddam Hüseyin bu durumu dikkate alarak, Telafer‟in vilayet olması durumunda, Türkiye‟ye bağlanmak isteyeceğini düĢündüğünden verdiği sözü yerine getirmekten vaz geçmiĢtir 33 . Demografik yapısından dolayı Telafer vilayet yapılmadığı gibi, daha sonraki süreçte AraplaĢtırma politikası da uygulanmıĢtır. Zira, Saddam Hüseyin 1979 seçimlerinde Telafer‟in AraplaĢtırılması yönünde bir karar almıĢtır. Bu karar üzerine, Telafer‟in aydın ve önde gelenleri aĢiretlerinin Arap olduğunu ilan etme kararı almıĢ, kendilerini nüfusa Arap olarak yazdırmıĢ ve böylece topraklarının AraplaĢtırmasına mani olmaya çalıĢmıĢlardır. Nitekim, bu geliĢmeler neticesinde Saddam, bölgeye Arap nüfus yerleĢtirmekten
28 Z. Köprülü, The Iraqi…, s. 30. 29 Haluk Çay, “Kerkük Türklüğü”, Ötüken, S. 7, Temmuz 1975, s. 12. 30 Fazıl Demirci, The Iraqi Turks Yesterday and Today…, [S.I.]: 1991, s. 33. 31 F. Demirci, a.g.e., s. 46. 32 F. Demirci, a.g.e., s. 47. 33 ORSAM, “Irak Türkmen Cephesi Telafer Kuzey Bölge Temsilcisi Nebil Harbo ile ġehrin Tarihi, Siyasi Kimliği ve Halkın Beklentileri Üzerine”, Ortadoğu Analiz, C. I, S. 5, Ankara Mayıs 2009, s. 48. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|