Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
170
Irak‟ta, Türklerin ve Türk bölgelerinin AraplaĢtırılması politikaları, Saddam‟ın yönetimdeki etkinliğine paralel bir Ģekilde ivme kazanmıĢtır. AraplaĢtırma hareketinin uygulandığı bölgelerin baĢında Kerkük gelmiĢtir. Saddam Kerkük‟teki nüfus dengesini bozmak için giriĢimleri hızlandırınca, binlerce Kerküklü yurt dıĢına kaçmak zorunda kalmıĢtır. Diğer taraftan 1950‟lerde okumak için Türkiye‟ye gelen Kerküklüler de Baas rejiminin baskıları nedeniyle Irak‟a dönememiĢtir 49 . Türklerin asimile edilerek bölgelerinin AraplaĢtırılması için 1980‟li yıllardan itibaren çeĢitli yöntemlere baĢvurulmuĢtur. Mesela açık yerlerde Türkçe konuĢmak yasaklanmıĢ ve telefonda kendi ailesiyle Türkçe konuĢanlar cezalandırılmıĢtır 50 . Ayrıca, Türkçe isim taĢıyan birçok yerleĢim yerinin adı Arapçaya çevrilmiĢtir 51 . Kerkük ve çevre bölgelerdeki Türklerin yoğunluk ve etkilerini azaltmak için, sadece Araplar istihdam için seçilmiĢtir. ĠĢ için baĢvuran Türklerin hiçbiri kabul edilmemiĢtir. Hâlbuki daha önce, çalıĢanların % 80‟i Türk idi 52 . Irak-Ġran SavaĢı süresince, Türk bölgelerine Arapların yerleĢtirilmesine devam edilmiĢ ve bu amaçla 1984 ve 1986 yıllarında Devrim Komuta Konseyi‟nin almıĢ olduğu kararlarla, nüfus kütüğünü Kerkük‟e nakleden ve burada yerleĢen Araplara 10.000 Irak dinarı ve bedava arsalar verilmiĢtir. Arapların Türk kızlarıyla evlenmeleri özendirilmiĢ ve teĢvik edilmiĢ, iĢyeri açmak isteyenlere her türlü kredi kolaylığı sağlanmıĢtır. Bazı Araplar da Kerkük‟teki petrol Ģirketlerinde istihdam edilmiĢlerdir. Buna karĢın Türklere yönelik her türlü zulüm, sürgün, iĢkence ve idam sıradan hale gelmiĢtir. Türklerin gayrimenkul ve ticari araç almaları ve Arap ortağı olmadan iĢyeri açmaları yasaklanmıĢtır 53 . 49 Kamil Kucur-Abdullah Muratoğlu, “37 Yıl Sonra AteĢten Bir Kerkük Buldum”, KardaĢlık, Y. 7, S. 25, Ocak-Mart 2005, s. 60. 50 “Irak Türklerinin…”, www.iraqiTurkman, E.T.: 29.11.2010. 51 Murat Eren, Körfez SavaĢı Sonrası Irak Türkleri, (HÜ. AĠĠTE, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2004, s. 76; “Irak Türklerinin…”, www.iraqiTurkman, E.T.: 29.11.2010. 52 Muhammed Shamsaddin Megalommatis, “Kerkuk-Capital City of Turkmeneli (Iraqi Turkmenia) and The Pseudo-Kurdish Claims”, www.Türkofiraq.org, E.T.: 28.11.2010. 53 Turan Silleli,, 1958‟den Günümüze Türkiye-Irak ĠliĢkileri, (Süleyman Demirel Üniv. SBE, BasılmıĢ Yüksek Lisans Tezi), Isparta 2005, s. 103; B. Kürekçi, a.g.t., s. 39; Yusuf Kendirli, Irak‟taki Türkmenlerin Sosyo-Kültürel ve Siyasi Yapısının Ġncelenmesi, (Ġnönü Üniv. SBE, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Malatya 2007, s. 45. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 171 Güneye göç ettirilen Türkler, kendilerine ikamet imkânı ve iĢ sahası bulamamıĢlardır. Kuzey bölgesine göç ettirilenler de aynı sıkıntılarla karĢılaĢmıĢlardır. Bu nedenle çareyi Türkiye‟ye sığınma veya üçüncü bir ülkeye gitmekte bulmuĢlardır. 11 Ocak 1986 tarih ve 42 No‟lu karar gereğince Kerkük‟e güneyden getirilip yerleĢtirilen 2.726 Arap aileye arsa dağıtımı ile ilgili 4/6410 Sayılı 4 Ağustos 1991 tarihli vali imzasıyla yayınlanan Kerkük Belediye BaĢkanlığı‟nın bildirisi ile bu karar uygulamaya konmuĢtur. 3274 Sayılı 25 Eylül 1989 tarihli Irak resmî gazetelerinde yayımlanan 434 nolu 11 Eylül 1989 tarihli ve 459 sayılı 26 Temmuz 1987 tarihli CumhurbaĢkanı kararnameleri ile bazı Türk yerleĢim bölgelerinin idari yönden baĢka Arap illerine bağlanması kararlaĢtırılmıĢtır 54 . Bağdat yönetimi, Ġran‟la savaĢın uzayıp gitmesini fırsat bilerek Türk bölgelerinde farklı baskı yöntemlerine baĢvurmuĢtur. ÇeĢitli yerleĢim yerlerinde yeni askeri tesisler kurulacağı gerekçesiyle Türk köyleri boĢaltılmıĢ ve evler buldozerlerle yıkılmıĢtır. BoĢaltılan köylere ise Araplar yerleĢtirilmiĢtir 55 . Örneğin Kerkük‟e yakın Bilava Köyü, askeri havaalanı yapılacağı gerekçesiyle boĢaltılırken, bunun yakınında olan ve Araplarla meskûn bulunan 30 Temmuz Köyü‟ne hiç dokunulmamıĢtır. Ayrıca, Badava, Topzava, Kümbetler, Yaycı ve Tokmaklı gibi Türk köylerinin sakinleri zorla yerlerinden edilmiĢtir. Türk köyü BeĢir‟den 100‟e yakın genç idam edilip, köy halkı da kamplara sürülmüĢtür. Bu Ģekilde sürgün edilen Türk köylülerinin geride bıraktıkları evleri ya güneyden getirtilen Araplara verilmiĢ veya yıktırılarak ortadan kaldırılmıĢtır. Kerkük‟te Türklerin yoğunluğunu azaltmak için baĢka yollara da baĢvurulmuĢtur. 600 metre geniĢliğindeki bir otoban inĢa edileceği gerekçesiyle yaklaĢık 2.000 ev yıktırılmıĢtır. Bu arada Muhammediye Camii de yerle bir edilmiĢtir. Daha sonra Tisin mahallesinde uluslararası bir tren istasyonu inĢa edileceği ilan edilmiĢtir. ĠnĢaatın baĢlaması için Türk bölgesi olan eski Tisin‟de, bölgenin geleneksel mimari karakteristiğini yansıtan 500 eski ev yıktırılmıĢtır. Yeni Tisin Mahallesi‟nde Türklere ait 1.000 eve el konulmuĢtur. Evleri ellerinden alınan aileler, tekrar bu evleri satın almak için para bulsalar dahi yeni evlerine sahip olamamıĢlardır. Çünkü Türklerin Türk bölgelerinde taĢınmaz mal edinmeleri yasaklanmıĢtır. Bilinen husus ise,
54 Ziyat Köprülü, “Türkmenler ve Göç Nedenleri”, Kerkük, Y. 2, S. 4, Mayıs 1998, s. 18. 55 Bilal Niyazi ġimĢir, Türk-Irak ĠliĢkilerinde Türkmenler, Ankara 2005, s. 197. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|