Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   189 

 

THE ROLE OF FOLKLORE IN THE PROTECTION OF NATIONAL 

ASSETS OF JOLAN TURKMANS 

ABSTRACT 

There are not only Arabs, Duruzs but also Turkmans as well among Joran 

people  who  live  on  the  borderland  between  Syria  and  Israel.  Some  of  Turkmans 

who  were  deported  from  the  villages  Eyn  Ayshe,  El  Kadiriye,  El  Rizeniye,  El 

Sindiyene,  El-Jedide,  Eyn  El  Kara,  Eyn  El  Sumsum,  El  Elika,  Eyn  El  Alak,  El 

Ahmediye, Kefer Nefah, El Mugir, El Mugir, Hafar, El Hivan, Medinit El Bas where 

they had settled during Syria-Israel war in 1967 have been living in the slums and 

poor areas such as Seyyide Zeynep, Hajaresvet and Kadem in Sham, mainly Jolan 

(Joneytira  which  is  under  UN  control)  until  civil  war.  There  is  not  much  detailed 

information about the condition of Jolan Turkmans whose number is nearly seventy 

thousand for the last three years. Before civil war the samples of folklore, dialects, 

and  life  stories  of  Jolan  Turkmans  had  been  collected.  Though  more  than  two 

million Turkmans have been arabized in Syria yet Jolan Turkmans who live isolated 

among  Arabs  succeeded  to  prevent  themselves  from  being  arabized  despite  being 

under  systematic  oppression  thanks  to  their  rich  manis,  proverbs,  traditions.  The 

materials collected from Jolan Turkmans will be touched upon in this article, their 

traditions will be analyzed, the reasons why we wrote a book about Jolan Turkmans. 

In order to contribute to the works on history, traditions, folklore of Turkmans we 

decided to conduct a presentation in the symposium. 

 Key words:

 Jolan people, Turkmans, Syria, Israel occupation, folklore 

GĠRĠġ 

Birinci Dünya SavaĢı sadece dünyanın politik haritasını değiĢtirmedi, 

halkların  yaĢamına  da  etkisini  gösterdi.  19.  yüzyıldan  bu  yana  Doğu‟da 

Ģovinizmi  körükleğen  sömürgeciler  yüzyıllar  boyu  kardeĢce,  iç-içe  yaĢayan 

halklar  arasında  bir  duĢmanlık  tohumu  yeĢertti.  Böylece  yokedilen  Osmanlı 

devletinin harabeliklerinde yaratılan yeni devletlerde halklar eski dönemlerde 

olduğu  gibi  kardeĢce  yaĢayamadılar.  Aynı  dilde  konuĢan,  aynı  dine  inanan, 

aynı  kültürün  taçıyıcısı  olan  kiĢilerden  oluĢturulan  devletleri  de  bir-birine 

düĢman  ettiler.  Birinci  Dünya  SavaĢından  sonra  yaratılan  Suriye  devletinde 

Nusrayriler, ġiiler, Aleviler, Sünniler, Dürziler ve Hristiyanlar (Hristiyanlar da 

Ortodokslara,  Katoliklere,  Protestantlara,  Keldana  (Süryanilere),  Marinelere 

ayrılır)  gibi  çeĢitli  inanç  sahibi  kiĢiler  yaĢamakta.  Maalesef  yeni  yaratılan 

devletlerde  darbeler  iç  savaĢlar  ara  vermez.  Bütün  bunlar  orada  yaĢayan 

halkların  hayatını  etkiler.  Yüzyıl  önce  yabancı  güçlerin  etkisi  ile  Osmanlı 

---

190

 

  /  Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu 

devletini çökertmeğe çalıĢanların torunları bu gün iç savaĢtan kurtulmak için 

Osmanlının harabeliklerinden yükselen Türkiye devletine sığınır. 

Osmanlı  devleti  Suriye‟de  Arapların  ve  orada  yaĢayan  farklı  dilde 

konuĢan,  farklı  inanç  sahibi  kiĢlerin  dillerinde  okullarının  olmasını,  eğitim 

almalarını, kültürlerini yaĢatmalarını yasaklamadığı halde, yeni yaratılan Arap 

devletlerinde  antlaĢma  Ģartları  bozularak  Türkmanlar‟ın  (Türklerin)  ana 

dilinde  eğitim  almaları,  kültürlerini  yaĢatmaları  engellenir.  Bu  da 

Türkmanlar‟ın eridilmesine – assimileye, AraplaĢmasına yol açar. 

Ümit Özdağ 2012 yılı Mart‟ın 15‟de Yeniçağ gazetesinde yayımlattığı 

“Suriye Türkleri” makalesinde yazar: “Ġnternetten Suriye‟nin nüfus yapısı ile ilgili bir 

araĢtırma yaparsanız göreceğiniz Ģey, Suriye‟de hiç Türkün yaĢamadığıdır. Bu inanılır gibi 

bir  Ģey  değildir.  Küçük  on  bin  kiĢilik  gruplardan  bahsedilir  ancak,  1.5  milyonu  hâlâ 

Türkçe konuĢan 2 milyonu ise Arapça konuĢan ancak Türk olduğunu bilen 3.5 milyon 

Türk‟ten bahsedilmez.  

Suriye‟de  bir  iç  savaĢ  çıkar  ise  bu  iç  savaĢtan  en  fazla  zarar  görecek  olanlar, 

Irak‟ta  olduğu  gibi  Türkler  olacaktır.  Bütün  gruplar  az  veya  çok  silahlı  ve  savaĢa 

hazırdırlar. Ancak Türkler, silahsız, örgütsüz ve dağınık durumdadırlar (Özdağ Ümit, 

2012, http://www. yenicaggazetesi.com.tr/suriye-turkleri-22058yy.htm).  

Turhan  Çetin  de  Dr.  Mukhtar  Fatih,  Ali  Öztürkman‟ın  ve  Oytun 

Orhan‟ın  “Suriye‟de  DeğiĢimin  Gündeme  TaĢıdığı  Toplum:  Suriye  Türkmanları” 

makalesine dayanarak Suriye Türkmanları‟nın sayını Ümit Özdağ‟ın kaydettiği 

gibi gösterir (Çetin Turhan, 2014:36).  

Fahri Atasoy kendisi de Suriye Türkmanları‟ndan olan ve hâlâ orada 

akrabaları bulunan MHP Mersin Milletvekili Mehmet ġandır ile “Suriye gerçeği 

ve  Suriye  Türkmanları‟nın  geleceği”  reportajında  yazar:  “En  son  OSAM‟ın 

araĢtırmasına göre elimizde veriler var. Buna göre: Halep‟te 975 bin, Humus‟ta 835 bin, 

ġam‟da 460 bin, Lazkiye‟de 385 bin,Hama‟da 350 bin, Rakka‟da 120 bin, Dera‟da 

75 bin, Tartus‟ta 50 bin, Ġdlip‟te 25 bin, diger bölgelerde 175 bin olmak üzre Suriye‟nin 

her bölgesinde toplam 3,5-4 milyon Türkman yaĢamaktadır” (Atasoy Fahri, 2014:52). 

Deniz  Türkmen  oğlu  ise  yazar:  “Suriye'de  Bayat,  AfĢar,  Karakeçili, 

Ġsabeğli,  Musabeğli,  Elbeyli,  Akar,  Hayran,  Çandırlı,  Sincar  gibi  Türk  boyları 

yaĢamaktadır. Bu Türk boyları ile Anadolu'daki uzantıları olan Türk boyları arasında 

inançlar,  gelenekler  ve  folklorik  pratikler  bakımından  çok  önemli  benzerlikler  tespit 

edilmiĢtir. 

---