Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
/ 183
edilen gelir BM‟nin banka hesabında tutulmuĢ, bir kısmı temel ihtiyaç
maddelerinin alınmasında kullanılmıĢtır. Ülkenin tek sorunu yiyecek ve ilaç
kıtlığı olmayıp, altyapının tahrip edilmiĢ olması da ciddi bir sorundu. Petrol,
enerji, tarım ve sağlık gibi bir dizi temel sektör, acil yatırım ve bakım ihtiyacı
içindeydi
112
.
SONUÇ
Saddam Hüseyin döneminde Irak Türkleri, tarihlerinin en karanlık
devirlerini yaĢamıĢlardır. Saddam‟ın uyguladığı AraplaĢtırma politikaları ve
baskılar sonucunda yüzbinlerce Türkmen yerinden yurdundan edilmiĢtir.
Saddam sultasındaki 23 yıllık zaman diliminde on binlerce Türkmen
Türkiye‟ye göç etmek zorunda kalmıĢtır.
Göçmen Türkmenlerin “hedef ülke” olarak Türkiye‟yi seçmelerinde
Türkiye‟nin coğrafi yakınlığının yanında, etnik, tarihi ve kültürel birliktelik de
önemli rol oynamıĢtır. Ayrıca Türkiye‟deki insan haklarına saygı, Irak‟a göre
oturmuĢ hukuk ve demokrasi sisteminin olması, yaĢam standartlarının
yüksekliği gibi etkenler etkili olmuĢtur. Göç eden Iraklı Türkmenlere Türkiye
hükümetleri, insani değerlerin gerekleri doğrultusunda cömert yardımlarda
bulunmuĢtur. Iraklı Türkmenler Türkiye‟de soydaĢlık bağlarının sağladığı
kolaylıklardan da yararlandırılmıĢtır. Bununla beraber göçmen Türkmenlerin
çok büyük bir kesmi serbest iskâna tabi tutulmuĢ ve devlet tarafından
ekonomik olarak sübvanse edilmemiĢtir.
Saddam zulmünden kaçarak Türkiye‟ye gelen Türkmenlerin büyük bir
çoğunluğu Ankara, Ġstanbul, Ġzmir, Konya, Antalya gibi büyük ve kentleĢmiĢ
Ģehirlere yerleĢmiĢtir. Bununla birlikte Türkiye‟nin hemen hemen her
Ģehrinde bir Irak Türküne rastlamak mümkündür. Bu da Irak‟tan Türkiye‟ye
yapılan Türkmen göçünün büyüklüğüne delalet etmektedir.
Türkiye‟ye göç eden Irak Türklerini diğer Iraklılardan ayıran iki temel
fark vardır. Bunlardan biri Türkmenlerin genelde zengin olmaları, diğeri ise
eğitim seviyelerinin yüksek olmalarıdır. Dolayısıyla Irak‟tan Türkiye‟ye göç
eden Türkmenler, genelde kalifiye eleman olarak tabir edilen yetiĢmiĢ insan
gücüdür. Bu bağlamda göçmen Türkmenler, Türkiye‟ye anavatanları gibi
sahip çıkıp, her alanda ve her anlamda hizmet etmiĢlerdir.
112
N. S. Al-Ali, a.g.e., s. 227.
184
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
KAYNAKÇA
ABELLA, Manola, “International Migration in The Middle East, Patterns and
Implications for Sending Countries”, International Migration, Regional Processes and
Responses, (Ed.: Miroslaw Macura-David Coleman), Geneva 1994, s. 165-167.
AKSELĠ, Kemal Aytekin, Kuzey Irak Bölgesinin Etnik Yapısı ve Yer Altı
Zenginlikleri ile Süper Güçlerin ve Diğer Bölge Devletlerinin Tarihten Günümüze Bölge
Üzerindeki Etkileri ve Politikaları, (GÜ. SBE, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Ankara
1999.
ARNOVE, Anthony, KuĢatma Altında Irak, (Çev.: Mehmet Harmancı), Ġstanbul
2001.
ATAKUL, A. Ekrem, “Göç ve Türk”, Anayurda Göç, S. 1, Ġstanbul 1967, s. 7-9.
BEYATLI, Aydın, “Dünden Bugüne Irak Türkmenleri”, Yeni Hayat, Y. 2, S. 15-
16, Ocak-ġubat 1996, s. 16-19.
BEYATLI, Aydın, “Dünden Bugüne Iraklı Türklerin Ġnsan Hakları
Beyannamesi”, Misak-ı Millî ve Türk DıĢ Politikası‟nda Musul, Kerkük ve Erbil Meselesi
Sempozyumu, 28 Ocak 1997-Konya, Ankara 1998, s. 41-44.
Bilim AraĢtırma Vakfı, Musul-Kerkük ve Türkmenler Ġçin Gerçek Çözüm, Ġstanbul
2003.
BUSDACHIN, Marino, “BM‟de Temsil Edilmeyen Halklar”, Uluslararası Göç
Sempozyumu, Bildiriler, 8-11 Aralık 2005-Ġstanbul, Ġstanbul 2006, s. 57-60.
CÖMERT, Ġlhan Yılmaz, Körfez SavaĢlarından Günümüze Türkmen Sorunu, (Dokuz
Eylül Üniv. AĠĠTE, BasılmıĢ Doktora Tezi), Ġzmir 2009.
ÇAY, Haluk, “Kerkük Türklüğü”, Ötüken, S. 7, Temmuz 1975, s. 10-14.
ÇETĠNSAYA, Gökhan, “XIX. Yüzyılda Irak‟ta Osmanlı Ġdaresi”, Milletlerarası
Ortadoğu, Kaos mu, Düzen mi Konferansı, 9-10 Ocak 2004-Ġstanbul, Ġstanbul 2004, s.
143-156.
DANIġ, Didem, “Iraklı Göçmenler”, ĠstanbullaĢmak: Olgular, Sorunsallar,
Metaforlar, (Haz.: Pelin DerviĢ vd.), Ġstanbul 2009, s. 120-122.
DANIġ, Didem, “Integration in Limbo, Iraqi, Afghan, Maghrebi and Iranian
Migrants in Istanbul”, Land of Diverse Migrations Challenges of Emigration and
Immigration in Turkey, (Ed.: Ahmet Ġçduygu- Kemal KiriĢçi), Bilgi University Press,
Ġstanbul 2009, s. 443-636.
DEMĠRCĠ, Fazıl, The Iraqi Turks Yesterday and Today…, [S.I.]: 1991.
DEMĠRCĠ, Güçlü, “Irak Türklerinin Demografik Yapısı”, Türkler, (Ed.: Hasan
Celal Güzel vd.), C. 20, Ankara 2002, s. 611-616.
DEMĠRCĠ, Güçlü, “Irak‟taki Türkler”, Irak Dosyası, C. II, Ġstanbul 2003, s. 103-
114.
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
/ 185
DEMĠREL, Memduha, Irak Yönetiminde Türkmenler, (GÜ. SBE, BasılmamıĢ
Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2000.
DĠE, 1985 Genel Nüfus Sayımı, Ankara 1989; DĠE, 1990 Genel Nüfus Sayımı,
Ankara 1993.
DĠE, 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Ankara
2003.
DUMAN, Bilgay, Irak‟ta Türkmen Varlığı, ORSAM, Rapor No. 33, Ankara Mart
2011.
DUMAN, Bilgay, “Türkiye‟ye Yönelik Türkmen Göçü ve Türkiye‟deki
Türkmen Varlığı”, ORSAM, Rapor No: 19, Eylül 2010.
EGM YHĠDB, Dünyada ve Türkiye‟de YasadıĢı Göç, Ankara 2001.
Ekratü‟l-Vizareti‟l-Maarif, Ahvali‟l-Irak: El-Ġctimaiyye ve‟l-Ġktisadiyye, Bağdat 1951.
ER, Emrullah, “Konya HotamıĢ Türkmenlerinin Kültürel Yapısı Ġçinde Irak
Türkmenlerinin Yeri”, KardaĢlık, Y. 7, S. 25, Ocak-Mart 2005, s. 58-59.
ERGĠL, Doğu, Körfez Bunalımı, Ankara 1990.
EREN, Murat, Körfez SavaĢı Sonrası Irak Türkleri, (HÜ. AĠĠTE, BasılmamıĢ
Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2004.
HUT, Davut- KURġUN, Zekeriya, “Kerkük‟ün Sosyal ve Demografik Yapısı”,
Global Strateji Dergisi, S. 1, Ġlkbahar 2005, s. 3-9.
HÜRMÜZLÜ, ErĢat, Türkmenler ve Irak, Ġstanbul 2003.
KENDĠRLĠ, Yusuf, Irak‟taki Türkmenlerin Sosyo-Kültürel ve Siyasi Yapısının
Ġncelenmesi, (Ġnönü Üniv. SBE, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Malatya 2007.
KERKÜK, Ġzzettin, “Ġnsan Hakları Açısından Irak Türklerinin Durumu”, Irak
Dosyası, (Haz.: Ali Ahmetbeyoğlu vd.), C. II, Ġstanbul 2003, s. 115-126.
KETENE, Orhan, “Turkmens, Turkmeneli and The Musul Region”,
www.Türkmenofiraq.org, E.T.: 28.11.2010.
KÖPRÜLÜ, Ziyat, “Irak Türkleri ve Ġnsan Hakları Ġhlalleri”, Türk Yurdu, C.
XIII, S. 65, Ocak 1993, s. 24-25.
KÖPRÜLÜ, Ziyat, “Türkmen Mültecilerin Dramı ve Göçün Getirdiği Yaralar”,
Kerkük, Y. 2, S. 8, Nisan 1992, s. 16-19.
KÖPRÜLÜ, Ziyat, “Türkmenler ve Göç Nedenleri”, Kerkük, Y. 2, S. 4, Mayıs
1998, s. 18-19.
KÖPRÜLÜ, Ziyat, The Iraqi Turks in Perspective of Human Rights, Ankara 1992.
KUCUR, Kamil-MURATOĞLU, Abdullah, “37 Yıl Sonra AteĢten Bir Kerkük
Buldum”, KardaĢlık, Y. 7, S. 25, Ocak-Mart 2005, s. 60-62.
Dostları ilə paylaş: |