Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.3. Türklere Yapılan Baskılar ve Zorunlu Göçler
168
olmuĢtur. Özellikle Ġstanbul kenti baĢka bölgelere ulaĢmada ara bölge olarak kolay geçiĢ imkânı sağlamıĢtır. ĠĢ bulma noktasında Arapça bilen Türkler özellikle ihracat ve tekstil sektöründe rahatlıkla iĢ bulmuĢlardır. 40
Türkiye‟deki Iraklı Türklerin bütünleĢmesi; ailesel dayanıĢma, ortak dil ve dernekler tarafından sağlanmıĢtır. Ailesel beraberlikler dayanıĢmanın ilk kaynağıdır ve Ġstanbul‟da düzenli kalıĢlar boyunca zorluklarla yüzleĢmenin üstesinden gelinmesine yardım etmiĢtir 41 . Nitekim göç eden kiĢilerin ilk adımı göç ettikleri yerlerde yerleĢmiĢ olan kendi insanlarına ulaĢmak olmuĢtur. 1.2. Irak-Ġran SavaĢı ve Göçler (1980-1988) 22 Eylül l980‟de patlak veren ve 8 yıl devam eden Irak-Ġran SavaĢı, BirleĢmiĢ Milletlerin (BM) ateĢkes çağrısı neticesinde 20 Ağustos 1988‟de sona ermiĢtir 42 . Irak-Ġran SavaĢı‟nda Saddam galip gelmiĢ, ancak bu zafer Irak‟a oldukça maliyetli olmuĢtur. Zira bu savaĢta yüzbinlerce insan hayatını kaybetmiĢ ve Irak ekonomisi çok ağır darbeler almıĢtır. Devletin yıllık gelir kaynaklarının % 80‟i savaĢ ve silah için, % 10‟u halk için ve % 10‟u da Saddam ailesi için harcanmıĢtır. SavaĢın ülke ekonomisine faturası 100 milyar dolar civarında olmuĢtur 43 . Suudi Arabistan ve diğer körfez ülkelerine olan savaĢ borcu 80 milyar doları bulmuĢtur. Devletin giderleri petrol gelirinin üzerine çıkmıĢtır. Irak borçlarını ödeyememiĢ, 1988‟den sonra alacaklılarından borç vadelerini uzatmalarını isteyerek ayakta kalmaya çalıĢmıĢtır 44 . Irak-Ġran SavaĢı‟nın bir diğer önemli sonucu da Irak‟tan yaĢanan göçlerde görülen artıĢlar olmuĢtur. Bu göçlerden etkilenen ülkelerden biri de Türkiye‟dir. Nitekim, 1980-1985 yılları arasında 2.971 kiĢi; 1985-1990 yılları arasında ise 12.058 kiĢi olmak üzere toplamda 15.029 Irak Türkü Türkiye‟ye göç etmiĢtir 45 . Irak Türkleri diğer ülkelere de göç etmiĢtir. Mülteciler ve 40 Ekrem Tok, Türkiye‟de Iraklı Türkler ve Faaliyetleri (1990-2005), (MÜ. Ortadoğu AraĢtırmaları Enstitüsü, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Ġstanbul 2010,s. 99. 41 Didem DanıĢ, ““Integration in Limbo, Iraqi, Afghan, Maghrebi and Iranian Migrants in Istanbul”, Land of Diverse Migrations Challenges of Emigration and Immigration in Turkey, (Ed.: Ahmet Ġçduygu- Kemal KiriĢçi), Bilgi University Press, Ġstanbul 2009, s. 519. 42 Ömer Osman Umar, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti‟nin Güney Sınır KomĢularına Yönelik DıĢ Politikaları (Suriye-Irak)”, Türk DıĢ Politikası Cumhuriyet Dönemi, (Ed.: Mustafa Bıyıklı), C. 2, Ġstanbul 2008, s. 393. 43 Aydın Maruf Selim, Türkiye ve Irak ĠliĢkilerinde Türkmenler, Körfez SavaĢı Sonrasından Günümüze, (GÜ. SBE, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2007, s. 65. 44 J. Keegan, a.g.e., s. 85. 45 DĠE, 1985 Genel Nüfus Sayımı, Ankara 1989; DĠE, 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara 1993. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 169 sanayileĢmiĢ ülkelere sığınanlar dâhil olmak üzere, Irak göçmen nüfusu 1980- 2002 döneminde 400.000 kiĢiyi bulmuĢtur 46 . Tablo-1‟de görüleceği üzere; Irak‟tan yurtdıĢına göç eğilim oranı 1970‟te 28.39 iken, bu oran 15 yıl içerisinde 49.73‟e çıkmıĢtır. Göç eğilim oranının yükselmesinde Saddam yönetimin baskıcı politikaları etkili olmuĢtur.
28.39
33.34 38.63
49.73 Kaynak: Manola Abella, “International Migration in The Middle East, Patterns and Implications for Sending Countries”, International Migration, Regional Processes and Responses, (Ed.: Miroslaw Macura-David Coleman), Geneva 1994, s. 166. 1.3. Türklere Yapılan Baskılar ve Zorunlu Göçler Irak‟ın yapısını değiĢtirip, homojen bir yapı elde etmek (tek dil, tek din, tek mezhep, tek toplum), kurulduğundan beri gelmiĢ-geçmiĢ tüm Irak yönetimlerinin özlemi ve hatta öncelikli hedefi olmuĢtur. Her yönetim bu amaç doğrultusundaki planlarını günün koĢullarına göre ve belli ölçülerde hayata geçirerek uygulamaya koymuĢtur. Irak yönetimlerinin bu konudaki beyanatları bile azınlıkları tedirgin etmeye yetmiĢtir. EndiĢe, tedirginlik ve korku, çoğu zaman insanların doğup büyüdükleri, anılarının yeĢerdiği, sevdiklerinin bulunduğu toprakları terk etmeleri için yeterli bir neden olmuĢtur
47 . Irak, I. Dünya SavaĢı‟ndan beri etnik temizlik politikalarından muzdariptir. AraplaĢtırma politikaları ülkenin etnik yapısını değiĢtirmiĢtir. Irak‟ın dâhil olduğu savaĢlar ve özellikle Kürtlerle olan silahlı iç çatıĢmalar etnik yapıya bir hayli zarar vermiĢtir. Irak Türklerinin göçü, bu tablonun bir parçası olmuĢtur. Türkler, etnik temizlik ve etkilerinden kaçarak baĢta Türkiye olmak üzere, Asya, Avrupa, Amerika ve Avusturalya ülkelerine göç etmiĢlerdir 48 . 46 Ġbrahim Sirkeci, “Ethnic Conflict, Wars and International Migration of Turkmen: Evidence from Iraq”, Migration Letters, V. 3(1), April 2006, s. 37. 47 “Irak Türklerinin…”, www.iraqiTurkman, E.T.: 29.11.2010. 48 Ġbrahim Sirkeci, “Türkmen Göçü, Türkiye‟ye, Irak‟a ve Türklere Etkileri”, Sorunlu Bölgelerde Göç, Global Strateji Enstitüsü, Ankara 2008, s. 28. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|