«Tasdiqlayman» «Ijtimoiy fanlar» kafedrasi mudiri

Ma`ruzamavzusi: Bilish nazariyasi: asosiy muammolari va yo`nalishlari

Seminarmavzusi: Bilish metodologiyasi: asosiy tushunchalar

1. Ong – 1) falsafaning sub`ektiv reallikni ifodalovchi g`oyat keng kategoriyasidir; 2) odamning, uning miyasi va psixikasining tashqi dunyoni ideal aks ettirishidir; 3) insonning ma`naviy dunyosidir, o`zining dunyoda borligini anglab etishidir; 4) uning tashqi dunyoga munosabatidir.

*A) 1, 2, 3, 4

B) 1, 2, 3

C) 1, 2, 4

D) 2, 3, 4

2. Ushbu misralar kimga tegishli: «Inson o`zining alohida xususiyatlari bilan barcha hayvonlardan farq qiladi, chunki unda jon bor, undan tana a`zolari vositasida ta`sir etuvchi kuchlar paydo bo`ladi, bundan tashqari, unda tana a`zolarining vositasisiz ta`sir etuvchi kuch ham bor; bu kuch aqldir»?

A) Beruniy

*B) Forobiy

C) Ibn Sino

D) Xorazmiy

3. Jonli organizmning maqsadlari bilan belgilanadi hamda tanlash qobiliyati va informatsion boyligi bilan farqlanadi – bu:

A)Ximik darajadagi in`ikos

B) Fizik darajadagi in`ikos

*C) Biologik darajadagi in`ikos

D) Ijtimoiy darajadagi in`ikos

4. Jonli organizmning kibernetik qaytarma aloqa printsipiga muvofiq adaptatsion, moslashuv harakatini ta`minlaydi – bu:

A) Biologik in`ikos

B) Ijtimoiy in`ikos

C) Ximik in`ikos

*D) Informatsion in`ikos

5. In`ikosning oliy shakli; materiyaning eng asosida, negizida yotgan aks ettirish layoqatining muqarrar oqibatdir- bu:

*A) Ong

B) Intuitsiya

C) Sezgi

D) Tafakkur

6. Hayvondagi in`ikos shakllari bilan odamdagi in`ikos shakllari o`rtasidagi tub farqning sababi nimada?

A) Ularning anatomik tuzilishidagi farqlardadir

*B) Ular faoliyatining xarakteridadir

C) Ularning tafakkuridagi farqlardadir

D) Ularning ehtiyojlaridagi farqlaridadir

7. Ongning tarkibiga kiradigan elementni ko`rsating: 1) sezgi, 2) fikr, 3) emotsiya, 4) iroda. 5) xotira. 6) intuitsiya

A) 1, 2, 3, 5, 6

B) 1, 2, 3, 4, 5, 6

*C) 1, 2, 3, 4, 5

D) 1, 3, 5, 6

8. Ong ning epistemik shakllarini ko`rsating: 1) fikr, 2) shubha, 3) e`tiqod, 4) bilim. 5) ishonch.

A) 1, 2, 3, 4

B) 1, 3, 4, 5

C) 1, 2, 4, 5

*D) 1, 2, 3, 4, 5

9. SHaxsning o`z-o`zini anglashi degan nima? 1) odamning o`zining boshqa odamlarga o`xshashligi va ulardan farq qilishini anglashi; 2) o`zining boshqa moddiy tabiiy va ijtimoiy ob`ektlar bilan o`xshashligi va ulardan farq qilishini anglashi; 3) hayotiy faoliyat sub`ekti sifatida o`z bahosini anglashi.

*A) 1, 2, 3

B) 2, 3

C) 1, 3

D) 1, 2

10. Qaysi javobda ongning funktsiyasi aks ettirilmagan?

A) Odamning o`z-o`zini anglashi

*B) Birlashtiruvchi funktsiya

C) Tushunish funktsiyasi

D) Ijodiy funktsiya

11. Bilish nazariyasi – bu:

A) Ontologiya

B) Metodologiya

*C) Gnoseologiya

D) Aksiologiya

12. Dunyo haqida ishonchli bilimlarga erishish mumkinligini shubha ostiga qo`yuvchi ta`limot – bu:

A) Agnostitsizm

B) Gnostitsizm

C) Empirizm

*D) Skeptitsizm

13. Skeptitsizm tarafdorlarini ko`rsating

*A) Pirron, P`er Abelyar, al-G`azzoliy, D.YUm, I.Kant

B) Demokrit, Akvinskiy, Forobiy, Berkli, Gegel`

C) Ar-Roziy, Ibn Rushd, G.Spenser

D) Sokrat. T.Gobbs, D.YUm, I.Kant

14. Bu shunday ta`limotki, unga ko`ra dunyo haqida haqiqiy, ishonchli bilimlarga erishib bo`lmaydi. U bilishni faqat biluvchi aqlning faoliyati deb biladi:

A) Gnostitsizm

*B) Agnostitsizm

C) Skeptitsizm

D) Empirizm

15. Bu falsafiy ta`limot bo`lib, unga ko`ra ilmiy nazariyalar va tushunchalar tashqi dunyoning, uning tomonlari va xossalarining real tafsifi emas, balki olimlar o`rtasidagi kelishuv mahsulidir -

A) Relyativizm

B) Agnostitsizm

*C) Konventsionalizm

D) Skeptitsizm

16. Hissiy idrokdan predmetning mohiyati tomon boradigan jarayon – bu:

A) Anglash jarayonidir

B) Tafakkur jarayonidir

C) Idrok jarayonidir

*D) Bilish jarayonidir

17. Materialistik sensualizm (lotincha sensus - sezgi, sezish) printsiplarini asoslab berar ekan, u avval sezgida bo`lmagan narsa intellektda bo`lmaydi, shuning uchun kimki hech nimani sezmasa u hech nimani bilmaydi, deb yozgan edi. Gap kim haqida bormoqda?

*A) Djon Lokk

B) David YUm

C) Gerbert Spenser

D) Tomas Gobbs

18. Bu – shunday kanallarki, ularning vositasida odam qurshab turgan olam bilan bog`langan, olam haqida bevosita axborotolib turadi. Ular abstrakt tafakkur amalga oshishining asosi bo`lgan ozuqadir. Bu- :

A) Idrok

*B) Sezgilar

C) Tasavvur

D) Tafakkur

19. Bu bir sezgi emas, u turli xil sezishlarning jamul-jami, kombinatsiyasidir. Biz u orqali predmetning ayrim tomonlarini emas, balki uni yaxlit holda aks ettiramiz.Bu -

A) Sezgilar

B) Tasavvur

*C) Idrok

D) Tafakkur

20. Bu xissiy idrok bilan tushuncha o`rtasidagi oraliq bosqichdir. Sezish va idrok qilishdan farqli o`laroq, u endi sub`ekt bilan ob`ektning bevosita o`zaro ta`siri bo`lib chiqmaydi. Ilgari biron-bir hodisa yoki predmetni idrok etgan, ko`rgan odam ularning obrazlarini hatto ular bizning sezgilarimizga ta`sir etmagan taqdirda ham xotirlab, ko`z oldiga keltirishi mumkin. Birok sezgi va idrokdan farqli o`laroq, u ilgariidrok etilgan predmetni gavdalantirar ekan, uning konkret-xissiy detallarining

hammasini emas, balki faqat eng muhim, harakterli qismlari, tomonlari va belgilarini ifodalaydi. Bu - :

A) Sezgilar

B) Idrok

C) Tafakkur

*D) Tasavvur

21. U hodisalar olamining qonuniyatli aloqalarini bilishga imkon beradi, bu esa insonga tashqi dunyoni bemalol tushunib olish va tevarak-atrofdagi voqelik hodisalari va jarayonlaridan o`z manfaatlari yo`lida foydalanish uchun zarurdir. Bu -

*A) Ratsional, abstrakt-mantiqiy tafakkur

B) Idrok

C) Abstraktlashtirish

D) Hissiy bilish

22. Predmet va narsalarni ularning eng muhim xossa va alomatlarida ifodala – bu:

A) Hukm

*B) Tushuncha

C) Xulosa

D) Fikr

23. «Hozir yomg`ir yog`moqda» - bu:

A) Tushuncha

B) Xulosa

*C) Hukm

D) Dilemma

24. Agar biz ikki yoki bundan ko`proq hukmni bir-biri bilan tenglashtirib, taqqoslab, solishtirib ko`rsak, u holda biz yangi hukmga ega bo`lishimiz, bu esa -

A) YAngi hukmlarni keltirib chiqarishdir

B) Sillogizm

C) Abstraktsiya

*D) Aqliy xulosa chiqarishdir

25. Absolyut haqiqat – bu:

*A) Bilish ob`ekti haqidagi inkor etib bo`lmaydigan to`liq va tugal bilimdir

B) Bilish predmeti to`g`risidagi noto`liq va notugal bilimdir

C) To`liq bo`lmagan, rivojlanmagan, birtomonlama haqiqat

D) To`liq, rivojlangan, ko`ptomonlama haqiqat

26. Nisbiy haqiqat – bu:

A) To`liq bo`lmagan, rivojlanmagan, birtomonlama haqiqat

*B) Bilish predmeti to`g`risidagi noto`liq va notugal bilimdir

C) To`liq, rivojlangan, ko`ptomonlama haqiqat

D) Bilish ob`ekti haqidagi inkor etib bo`lmaydigan to`liq va tugal bilimdir

27. Bizning dunyo to`g`risidagi bilimlarimiz va tasavvurlarimizning dunyoning o`ziga, ob`ektiv reallikka muvofiq kelishi – bu:

A) Bilim

B) Voqelik

*C) Haqiqat

D) Borliq

28. Relyativizmga nima olib keladi?

A) Absolyut haqiqatni absolyutlashtirish

B) Konkret haqiqatni absolyutlashtirish

C) Nisbiy haqiqatni absolyutlashtirish

*D) Abstrakt haqiqatni absolyutlashtirish

29. Bilish haqiqatligining asosiy nuqtasi, harakatlantiruvchi kuchi, maqsadi va mezoni – bu:

*A) Amaliyot

B) Faoliyat

C) Harakat

D) Kashfiyot

30 Qonunlar mavjudligiga ko`ra -

A) muhim, zaruriy

*B) abadiy, ob'ektiv

C) turg`un bog`lanishlarni ifodalaydi

D) sub'ektiv

31. Bilimga ega bo`lish maqsadida amalga oshiriladigan faoliyat turi bo`lib, o`rganilayotgan ob`ektga maxsus asbob-uskunalar vositasida ta`sir ko`rsatishdan iborat jarayon – bu:

A) Kuzatish

B) Laboratoriya ishi

*C) Eksperiment

D) tuzatish

32. Qaysi jarayonida, ob`ektning o`zgarishi ta`siri ostida sub`ekt ham o`zgaradi, uning amaliy qobiliyati va malakasi chuqurlashadi, fikrlash doirasi kengayadi, ongi va xotirasi boyiydi, dunyoqarashi o`zgaradi.

A) Bilish jarayonida

B) Harakat jarayonida

C) Tarbiya jarayonida

*D) Amaliy faoliyat jarayonida,

33. Ilmiy tafakkur shakllarini ko`rsating: 1) muammo, 2) g`oya, 3) tushuncha, 4) gipoteza, 5) nazariya

*A) 1, 2, 3, 4, 5

B) 1, 2, 3, 5

C) 1, 2, 4, 5

D) 1, 4, 5

34.Bilishxaqidagita`limotbu - ...?

A)Ontologiya 

*B)Gnoselogiya

C) Ideologiya 

D) Epistemologiya

35.Ilmiybilishqaysitushunchabilannomlanadi ?

A)Ontologiya 

B)Ideologiya  

C) Epistemologiya 

D)Gnoselogiya 

36.Qaysiqatordaempirizmvakillariberilgan?

A)Platon, Avgustin

B) Dekart, Gobbs

C)Vol`ter, Kont

*D) Bekon, Lokk, Gobbs

37.O`ziniqurshagandunyodaginarsalarvaxodisalarnisezgilarorqaliidroketishganimadebataladi?

*A)Pertseptsiya

B)Appertseptsiya

C)Fatalizm

D)Formalizm

38.Borliqnianglashningg`oyalardaifodalashnimadeyiladi?

A) Pertseptsiya

*B) Appertseptsiya

C) Fatalizm

D) Formalizm

39.Optimizmnima ?

A)Dunyonibilishniradetadi

B)Xudonitanolmaydi

*C) Dunyonibilishmumkinliginita`kidlaydi

D)To`g`rijavobBvaV 

40.Dunyonibilishmumkinliginiradetuvchilarkimlar?

A)Gnostiklar 

B)Optimistlar

C)Skeptiklar

*D) Agnostiklar

41.Bilimningnechaturimavjud?

*A) 3

B) 4

C) 5

D) 2

42.Bilimbu - ...?

A)Bilim - yolg`onma`lumot

*B) Haqiqatgamoskeladiganvaasoslanganishonchdir

C)Haliasoslanmaganfikr

D)Haqiqatgamoskelmaydiganfikr

43.Bilimshakllarinianiqlang?

A)Psevdoilmiybilim, anormalbilim, deviantbilim 

B)Tabiiybilim, falsafiybilim, deviantbilim

*C) SHaxsiybilim, kundalikbilim

D) Pragmatikbilim, shaxsiybilim 

44.Sub`ektningbilishfaoliyatiqaratilgannarsayokixodisabu ...?

A)Makon

B)Zamon

C)Tushuncha

*D) Ob`ekt

45.Bilishfaolliginingmanbaibu - ... ?

*A)Sub`ekt

B)Ob`ekt

C)Makon

D)Hodisa

46.O`ztafakkurinibirob`ektgaqaratishinsone`tiborinichalg`ituvchibarchaomillarnichetgachiqarishyo`libilanidroketishbu - ...?

A)Adaptatsiya

*B)Meditatsiya

C)Pertseptsiya

D)Appertseptsiya

47.Insonongiyordamidaoladigandunyoxaqidagima`lumotlarningengoliydarajasinima?

A)Hissiyot

B)Sezgi

*C) Bilim 

D) Tasavvur

48.XVIII asrskeptitsizminingengyirikvakilikim?

A)SHelling

B)Gegel`

C)Fixte 

*D) D.YUm

49.“Ehtiyojlarbo`lmasabuyukartistlarxam, buyuksarkardalarxam, buyukministrlarxam, buyukfaylasuflarhambo`lmasedi” deganfikrkimgategishli?

*A)K.Gel`vetsiy

B)V.Gyugo

C)Vol`ter

D)Russo

50. Falsafadagnoseologiyanimanio`rganadi?

A)Bizning muayyan narsalar haqidagi bilimlarimiz va (yoki) e`tiqodlarimizning ishonchlilik darajasini o`rganadi

*B) Bilish jarayonining umumiy, falsafiy mohiyati va muammolarini o`rganadi

C)Tafakkurning umumiy qonuniyatlarini o`rganadi

D)Bilim va e`tiqodimizning ishonchlilik darajasini o`rganadi

51.Obyekt va subyekt-bu: ikki suxbatdosh

A)faylasuf va uning shogirdi

B)atrof-muxit va uni o’rganuvchi inson*

C)falsafaning bo’limlari

D)materiya va ong

52.”Germenevtika” so’zi qanday ma’noga ega?

A)yunoncha so’z bo’lib, «ish», «xatti-harakat»

B)yunoncha so’z bo’lib, «tajribaga asoslangan»

C)inglizcha so’z bo’lib, «ijobiy» degani

D)yunoncha so’z bo’lib, «tushuntiraman», «izoxlayman»*

53.Empirizmning asoschisi kim?

A)Bekon*

B)Gobbs

C)Dekart

D)Spinoza

54.Rasionalizmning asoschisi kim?

A)Bekon

B)Dekart*

C)Kant

D)Gegel

55.Kantning "narsa o’zida" tushunchasining mohiyati nimani ifodalaydi?

A)insonning bilish mumkin bo’lgan ichki dunyosi

B)bilib, o’rganib bo’lmaydigan obyektiv olam*

C)inson tafakkuriga bog’lik bo’lmagan predmet va hodisalarning tub mohiyati

D)tashki dunyoning turli-tumanligi

56.Keltirilgan tushunchalardan qaysi biri agnostsizmni ifodalaydi?

A)odamzod doimo narsalar to’g’risida qisman bila oladi

B)obyektiv olamni umuman bilish mumkin emas*

C)barcha ilmiy nazariyalar olam to’g’risida to’liq va mukammal bilim bera olmaydi

D)inson bilish orqali voqyelikdagi predmet va hodisalarning asl mohiyatini bilib oladilar

57.Keltirilgan hukmlardan qaysi biri relyativizmni ifodalaydi?

A)hamma bilimlarimiz nisbiydir*

B)bilimlarimiz subyektivdir, shuning uchun ham haqiqat emas

C)haqiqat chin bilimdir

D)haqiqat-bilim orttirish jarayoni sifatida

58.Falsafiy oqimlardan qaysi biri mutlaq haqiqatni afzal ko’radi?

A)empirizm

B)rasionalizm

C)relyativizm

D)dogmatizm*

59.Gegelni "aql" sistemasini tanqid qilib, hamma narsalarni tushunchalarda ifodalab bo’lmaydi degan faylasuf kim?

A)C.Kyerkegor*

B)R.Dekart

C)Feyerbax

D)Freyd

60.Farobiyni ta’kidlashicha, sofistika qanday ma’noni bildirgan?

A)Tajribaga asoslanib, xulosa chiqarishni

B)Aqlga asoslanib, fikr yuritishni

C)Insonni ruhiy dunyosi

D)Soxta donolik ma’nosini*

61.Ong o’z ichiga nimalarni qamrab oladi?

A)Sezgi orqali qabul qilingan narsalarni o’z ichiga oladi

B)Faxm-farosat orqali qilingan xulosani hosilasidir

C)Ong insonning o’y va hohishlari, tamoyil va me’zonlari, turli qarashlar yig’indisini o’z ichiga oladi*

D)Intuisiyalar orqali namoyon bo’lgan va qilingan xulosalar

62.Inson irodasi nimada o’zini namoyon etadi?

A)Fikrni chuqurligida

B)Hissiyotni o’ta kuchliligida

C)Ko’zlangan maqsadga erishishda shoshilmasdan borishda

D)Har qanday fikrni tajribadan o’tkazishda

63.Ongsizlik faolligi qaysi holatlarda namoyon bo’ladi?

A)Ongsizlik faolligi qachonki inson o’z-o’zini anglagan vaqtda

B)Inson o’z sezgi organlarini to’g’ri tasavvur eta olganida

C)Ongsizlik faolligi xilma-xil ruhiy jarayonlarda /uyqu, tush, intuisiya va boshqa ko’rinishda/ namoyon bo’ladi*

D)Hissiy mushohadadan abstrakt tafakkurga o’tgan davrda

64.Nemis klassik faylasuflaridan qaysi biri falsafani asosiy masalasi narsalar dunyosini o’rganish emas, balki inson tabiatini bilish faoliyatini, uning aqliy qonunlarini bilish kerakdir, degan edi?

A)I.Kant*

B)O.Kont

C)Gegel

D)Spinoza

65.Qaysi qatorda Sofistika ta’limotining yirik vakillari to’g’ri ko’rsatilgan?

A)Sokrat, Pifagor

B)Fales, Geraklit

C)Empedokl, Anaksimandr

D) Protagor, Gorgiy*

66.Yaxshilik va yomonlikni odamlar bilan muloqot orqali bilish mumkin, degan ta’limotni kim aytgan?

A)Platon

B)Aristotel

C)Sokrat*

D)Konfusiy

67.Yunon faylasuflaridan qaysi birida axloqiy rasionalizm asosiy o’rinni egallaydi?

A)Sokrat*

B)Platon

C)Aristotel

D)Demokrit

68.Haqiqiy reallikni umumiy tushunchalar ifoda etadi, ayrim olingan real narsalar emas, balki ular umumiy tushunchalarni hosilasi degan ta’limotni qaysi oqim ilgari surgan?

A)Realizm*

B)Nominalizm

C)Moniylik

D)Mazdakiylar

69.Umumiy tushunchalar narsalardan oldin emas balki narsalar undan oldin paydo bo’ladi, degan g’oyani kimlar bergan?

A)Mutazaliylar

B)Sufiylik

C)Mutakalimlar

D)Nominalizm*

70.Fan dindan ajralishi, tabiat va inson fanning o’rganish obyekti bo’lishi kerak, degan fikrni uyg’onish davri yevropa faylasuflaridan kim aytgan?

A)N.Kopernik

B)R.Dekart

C)G.Galiley*

D)Spinoza

71.Yangi davr ovropa faylasuflaridan qaysi biri tajriba orqali olingan materiallarni miyada qayta ishlab induktiv metodni qo’llagan holda xulosa chiqarishni taklif etgan?

A)F.Bekon*

B)R.Dekart

C)N.Kuzanskiy

D)J.Russo

72.«Shubha danakni qum va tuproqdan tozalaydi. Hamma narsaga shubxa bilan qarash falsafiy fikrni asosi bo’lishi kerak», degan g’oyani kim bergan?

A)R.Dekart*

B)Tomas Gobbs

C)Aristotel

D)F.Bekon

73.Deduktiv metodni yoqlagan faylasuf kim?

A)I.Kant

B)Gegel

C)Djon Lokk

D)R.Dekart*

74.Arab-musulmon faylasuflaridan qaysi biri, «kimki Olloh ta’limotini yaxshi bilmasa, uning ulug’ligi va azimligiga ham imon keltirmagan bo’ladi», degan ta’limotni aytgan?

A)Al-Moturudiy

B)Imom Buxoriy

C)Al-Kindiy

D)Al- G’azzoliy*

75.Beruniy bilishda haqiqatning mezoni deb nimani tushungan?

A)aqliy bilish*

B)hissiy bilish

C)hissiy va aqliy bilish

D)ilohiy qobiliyat

76.Insonning faoliyat olib borish doirasini qanday ilmiy-falsafiy tushuncha orqali ifoda etiladi?

A)biosfera

B)gidrosfera

C)atmosfera

D)noosfera*

77.Metodologiya nima?

A)bilish uslublari to’g’risida ta’limot*

B)amaliy faoliyat prinsiplari

C)gnoseologiyaning aynan o’zi

D)ilmiy tadqiqot mantig’i

78.Metod bu...

A)bilish quroli(vositasi)

B)o’rganilayotgan obyektning subyekt tafakkurida qayta gavdalanish uslubi

C)maqsadga yetish uslubi*

D)barcha javoblar to’g’ri

79.ilishning asosiy maqsadi nima?

A)kishilarning amaliy faoliyati

B)haqiqatni ro’yobga chiqarish*

C)tabiy hodisalarni ilmiy bayon qilish

D)ilmiy tadqiqotni nazariy asoslash

80.Insonning o’z xatti-harakatlarini ongli ravishda tartibga solish va ko’zlangan maqsadni amalga oshirishda uchraydigan to’siqlarni yengishda bo’lgan qobiliyat nima?

A)mafkura

B)tafakkur

C)ruhiyat

D)iroda*

81.Moddiy olamning inson ongida inkor etish jarayoni nima?

A)bilim*

B)tafakkur

C)haqiqat

D)abstraktsiya

82.Chorvaka-lokayata falsafiy maktabining qaysi asarida ong xaqida quyidagilar yozilgan: ”Ong to’rt unsur–olov,havo,suv va yerlardan tashkil topgan”

A)“Shad darmana samugaya” asarida*

B)“Kriton” asarida

C)“Tabiat xaqida” asarida

D)“Evtidem” asarida

83.“Yeftifron” asarida Chorvaka-lokayatachilar fikricha «atlan» so’zi qanday ma’noni anglatadi.

A)hissiyot

B)jon

C)tafakkur

D)ongli ruh*

84.Qadimgi Yunonistonda paradokslarni ishlab chiqgan faylasuf……

A)Fales

B)Pifagor

C)enon*

D)Anaksimen

85.Aristotel bilish nazariyasida nimani asos qilib oldi?

A)borliq

B)dialektika

C)aqliy bilish

D)hissiy bilish*

86.Urta asr falsafasida tabiat

A)bilish predmeti emas

B)mukammal

C)xammasi tugri

D)bilish predmeti*

87.Materiyaning ob'ektiv reallik va substansiya sifatidagi asosiy belgisini ko`rsating:

A)bilish mumkin emasligi

B)bilish mumkinligi

C)ongga boglik bulmagan xolda mavjudlik va ongga nisbatan birlamchiligi*

D)sezgilarga nisbatan birlamchiligi

88.Materiyaning eng umumiy xossasini ko`rsating:

A)in'ikos*

B)ong

C)seskanish

D)sezgi

89.Tirik tabiatdagi eng oddiy in'ikos turini ko`rsating:

A)seskanish*

B)psixik in'ikos

C)sezgi

D)ong

90.Insonning tabiatga munosabatining asosiy shakllarini ko`rsating:

A)yaxshi va yemon

B)mifoologik ,ilmiy ,diniy

C)bilish ,baxolash va uzgartirish*

D)estetik ,etik,falsafiy

91.Insonni nima xayvonot dunyosidan ajratib turadi:

A)mexnat kurollarini tayerlash

B) ong.

C)barcha javoblar tugri*

D)vokelikni kayta uzgartirish

92.Amaliet uz ichiga nimalarni oladi

A)barcha javoblar tugri*

B)sun'iy kurollar yerdamida tashki muxitni uzgartirish

C)turli jaraenlar va kayta kurishda kishilarning uzaro munosabati

D)norma va kadriyatlarning majmuasi

93.Ilmiy bilish nimadan boshlanadi?

A) ilmiy bilish ilm olishdan boshlanadi;

B) ilmiy bilish o`zlikni anglashdan boshlanadi;

*C) ilmiy bilish ilmiy muammoni anglashdan boshlanadi;

D) ilmiy bilish amaliy ishdan boshlanadi

94. Bilish bosqichlariga nima kirmaydi:

A)sezgilar

B)idrok

C) tushuncha

D)tuyg’u*

95.Qaysi shakllar xissiy bilish bosqichiga tegishli?

*A) idrok.

B) iroda.

C) hukm.

D) intuitsiya.

96. Ob`ektiv haqiqat nima?

A) ob`ektiv haqiqat - o`zaro kelishuv va shartnomaning natijasidir.

*B) ob`ektiv haqiqat – voqealikni to`g`ri aks ettiruvchi bilim.

C) ob`ektiv haqiqat – bizning mutloq bilimlarimizdir.

D) ob`ektiv haqiqat – tajribani oddiy va iqtisodiy tarzda ta`riflashdir.

97.Qaysi uslub ilmiy bilishning empirik darajasida qo`llaniladi?

A) aksiomatik

*B) kuzatish.

C) sintez.

D) analogiya.

98. Qaysi uslub ilmiy bilishning nazariy darajasida qo`llaniladi?

A) o`lchash.

B) eksperiment.

C) taqqoslash.

*D) formallashtirish.

99.Xissiy bilishning shakllarini aytib bering.

A) sezgi va idrok.

B) tasavvur va xukm.

C) sezgi, idrok, tasavvur, xukm.

*D) sezgi, idrok, tasavvur

100.Haqiqatga berilgan qaysi ta`rif to`g`ri?

A) haqiqat insonga bogliq bo`lmagan olam xaqidagi bilimlar majmuidir.

*B) haqiqat ob`ektiv voqealikka mos keluvchi, amaliyotda sinalgan bilimdir.

C) haqiqat bilimlarning ziddiyatsizligidir.

D) u bilimlarning samaradorligi, foydaliligidir.