Teqvim-2015. pdf

257
Kimya.Biologiya.Tibb
70 
illiyi
Rafiq Məmmədhəsənov
1945
SENTY
ABR
Rafiq Musa oğlu Məmmədhəsənov 
1945-ci il sentyabr ayının 26-da Gədəbəy 
rayonunda anadan olmuşdur.
Gədəbəydə orta məktəbi bitirərək 
Bakı  şəhərinə  gəlmiş  və 1963-cü ildə 
N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət 
Tibb  İnstitutunun müalicə-profilaktika 
fakültəsinə  qəbul olmuş, 1969-cu ildə 
həmin institutu bitirmişdir.
O, 1969-1971-ci illərdə Naftalan sa-
natoriyasında həkimlik fəaliyyətinə baş-
lamış, sonra 1971-1973-cü illərdə Bakı 
şəhərinə qayıdaraq Mərdəkan mədə-
bağırsaq sanatoriyasında çalışmışdır.
1974-1976-cı illərdə Azərbaycan 
Dövlət Tibb İnstitutunun II müalicə-
profilaktika fakültəsinin daxili xəstəliklər 
kafedrasının aspirantı olmuş, 1977-
1986-cı illərdə həmin kafedrada assistent 
vəzifəsində  işləmişdir. O, tədqiqat pro-
sesi zamanı böyük uğurlar  əldə edərək 
namizədlik dissertasiyasını vaxtından 
qabaq başa çatdırmışdır. Respublikada 
İxtisaslaşmış müdafiə elmi şurası olma-
dığına görə 1979-cu ildə Tbilisi Dövlət 
Tibb İnstitutunda namizədlik dissertasi-
yası müdafiə etmişdir.
1986-1990-cı illərdə Moskvada Ümu-
mittifaq Endokrinologiya və Hormonlar 
Kimyası İnstitutunda doktorluq disserta-
siyasını müdafiə edərək tibb elmləri dok-
toru alimlik dərəcəsinə yiyələnmişdir. 
1990-cı ildən Tibb Universitetinin 
Daxili xəstəliklər kafedrasının müdi-
ri vəzifəsində çalışmış  və  həmin ildən  
eyni zamanda Azərbaycan Respublikası 
Səhiyyə Nazirliyinin baş endokrinoloqu 
olmuşdur. Azərbaycan Tibb Universiteti-
nin elmi işlər üzrə prorektoru vəzifəsində 
çalışmışdır. 2013-cü ildən Azərbaycan 
Tibb Universitetinin təlim-tərbiyə  işləri 
üzrə prorektorudur.
2005-ci ildən Azərbaycan Tibb Jur-
nalının baş redaktorudur. 2006-2009-cu 
illərdə Azərbaycan Respublikası Prezi-
denti yanında Ali Attestasiya Komissi-
yasında Tibb üzrə ekspert şurasının sədri 
işləmişdir. 250-dən artıq elmi əsərin 
müəllifidir. Tibb Universitetinin tələbələri 
üçün “Daxili xəstəliklər” və “Endokrino-
logiya” fənnlərindən dərsliklər yazmış-
dır.  Əsərlərin bir çoxu xarici olkələrdə 
çap olunmuşdur. Azərbaycan Respubli-
kasının baş endokrinoloqu kimi Rusiya, 
Almaniya, Türkiyə, Meksika, Belçika, 
İsrail, İran və başqa ölkələrdə keçirilən 
konqreslərdə Azərbaycanın endokrino-
logiya elmini təmsil etmişdir.
2000-ci ildə ümummilli lider Heydər 
Əliyev tərəfindən imzalanmış müvafiq 
sərəncamla Azərbaycan Tibb Universi-
tetinin 70 illiyi münasibətilə elm, təhsil 
və  səhiyyə sahəsində nailiyyətlərinə 
görə  “Əməkdar elm xadimi” fəxri adı-
na layiq görülmüşdür. 2010-cu ildə isə 
Azərbaycanda tibb təhsilinin və elmi-
nin inkişafındakı xidmətlərinə görə 
Azərbaycan Respublikasının “Tərəqqi” 
medalı ilə təltif edilmişdir. 1992-ci ildən 
YAP siyasi şurasının üzvüdür.
Azərbaycan Respublikasının Milli 
Məclisinə deputatıdır.
Ə d ə b i y y a t
Endokrinologiya: 
Tibb Universitetinin 
tələbələri üçün dərslik 
/R.Məmmədhəsənov; 
Azərb. Resp. Səhiyyə 
Nazirliyi, Azərb. Tibb 
Un-ti.- Bakı: Qismət, 
2008.-238 s.
Şəkərli diabetin 
fəsadları: monoqrafiya 
/R.Məmmədhəsənov, 
T.Mehdiyev.- Bakı: 
Azərbaycan Tibb Univer-
siteti, 2003.- 129 s.
Əsl soyqırımı ermənilərin 
azərbaycanlılara, 
xüsusən də körpələrə 
qarşı törətdikləri 
qanlı terrorlardır 
/R.Məmmədhəsənov        
//Azərbaycan.-2012.- 28 
yanvar.- S.4.
Mütləq çoxluğun siyasi 
iradəsinə əsaslanan se-
çim /R.Məmmədhəsənov             
//Azərbaycan.- 2013.- 7 
noyabr.- S.5.
Tariximizin bütöv 
bir qərinəsi Heydər 
Əliyevin adı ilə bağ-
lıdır: Heydər Əliyev 
- 90 /R.Məmmədhəsənov         
//Respublika.- 2013.- 14 
may.- S.7.
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
26
Alim

---

258
Ə d ə b i y y a t
Abdullayeva, F. Üzeyir 
musiqisinin cazibəsi: 
Dahi bəstəkarın doğum 
günündə milli musiqi 
bayramı /F.Abdullayeva                                          
//Mədəniyyət.- 2014.- 19 
sentyabr.- S.3.
Azərbaycan musiqisi dün-
yanı fəth edir: 18 Sentyabr 
Milli Musiqi Günüdür 
M.Mükərrəmoğlu //Xalq 
qəzeti 2013.- 18 sentyabr.- 
S. 6. 
Xəlilzadə, F. Əbədi şöhrətin 
işığı /F.Xəlilzadə //Mədəni 
həyat.- 2012.- №9.- S.5-8.
Qocayev, Ə. 18 sentyabr 
- Milli Musiqi Günü //Qoca-
yev Ə. Bayramlar və tarixi 
günlər.- Bakı, 2006.- S.23.  
Zərbəliyev, C. Üzeyir 
musiqisinin işığında: 18 
sentyabr - Milli Musiqi 
Günü təntənəli şəkildə 
qeyd olundu /C.Zərbəliyev           
//Mədəniyyət 2013.- 20 
sentyabr.- S. 3.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
Tarixdə bu gün
Milli Musiqi Günü
1995
SENTY
ABR
18
Sentyabr ayının 18-də Azərbaycan 
xalqının dahi oğlu, musiqi mədəniy-
yətimizin korifeyi Üzeyir bəy Hacıbəy-
linin doğum günüdür. 
XX əsrin 70-80-ci illərində maest-
ro Niyazinin təşəbbüsü ilə  həmişə bu 
günü dahi bəstəkarın anadan oldu-
ğu gün kimi respublikamızda xüsusi 
təntənə ilə qeyd edilirdi. Ötən əsrin 90-
cı illərində hər şeyin bir-birinə dəydiyi 
vaxtda bu ənənə  də unuduldu. Dahi 
sənətkarın özfəaliyyət səviyyəsində 
xatırlanması, həqiqətən, narahatlıq do-
ğururdu.  
Unudulmaz Niyazinin təşəbbüsü 
1995-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyevin 
dahi bəstəkarın anadan olmasının 110 
illik yubileyi ərəfəsində imzaladığı 18 
sentyabrın Milli Musiqi Günü kimi 
qeyd olunması haqqında fərmanı ilə 
rəsmi status aldı. Bu nəcib qərar bütün 
insanların, musiqisevərlərin ürəyincə 
oldu. 
Ü.Hacıbəyli bəstəkar, alim, ya-
zıçı, publisist və siyasi xadim kimi 
çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə 
ilk operanın banisi kimi də məşhurdur. 
Məhz onun fədakar  əməyi sayəsində 
Azərbaycan milli opera sənətinin tari-
xi Ü.Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun” 
operası ilə başlandı. 
Bütün ömrü boyu Azərbaycan 
mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət 
edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən 
çox xalq mahnısını nota salmış, marş, 
kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, 
kamera və xor əsərlərini yazmışdır. 
Azərbaycan və dünya musiqi 
mədəniyyətinin inkişafında misil-
siz xidmətləri olmuş Ü.Hacıbəylinin 
anadan olmasının 100 illik yubileyi 
YUNESKO-nun qərarı ilə beynəlxalq 
miqyasda qeyd olunmuşdur. 
Bu gün Azərbaycan musiqi-
si  əsl çiçəklənmə dövrünü yaşayır. 
Ölkəmizdə davamlı olaraq keçirilən 
beynəlxalq musiqi  festivalları, müxtəlif 
müsabiqələr bütövlükdə, Azərbaycan 
mədəniyyətinin, Azərbaycan musiqi-
sinin daha geniş miqyasda təbliğinə 
xidmət edir. 
Üzeyir Hacıbəylinin taleyində 
ən möhtəşəm səhifə bir də odur ki, 
bəstəkar Azərbaycan Dövlət himninin 
müəllifidir. Bu gün Azərbaycan bayra-
ğı  məhz həmin himnin sədaları altın-
da dünyanın  ən mötəbər salonlarında 
ucalır, səhərlərimiz, həmçinin, bütün 
tədbirlərimiz bu himnin sədaları ilə 
başlayır.
Ü.Hacıbəylinin kimliyi barəsində 
düşünərkən ilk növbədə, bu dahi insa-
nın öz sözləri yada düşür: “Bəşəriyyət 
tarixində elə şəxslər var ki, onlar özləri 
üçün anadan olmayıblar, bəlkə bütün 
xalqa və hətta ümuminsaniyyətə xeyir 
gətirmək və  tərəqqisinə  səbəb olmaq 
üçün yaranıblar. Bu cür adamlar nəinki 
sağlığında, bəlkə öləndən sonra da ca-
maata mənfəət verirlər”.

---