255
Mahmud İsmayılov
1920-2002
Alim
95
illiyi
Tarix
SENTY
ABR
1
Mahmud Əliabbas oğlu İsmayılov
1920-ci il sentyabr ayının 1-də Şəki
şəhərində anadan olmuşdur. 1941-ci
ildə ADU-nun tarix fakültəsini bitir-
miş, 1949-cu
ildə namizədlik, 1961-ci
ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə
etmişdir. 1963-cü ildə professor elmi
rütbəsini almışdır.
1983-cü ildə Azərbaycan EA-nın
müxbir üzvü seçilmişdir.
Əmək fəaliyyətinə 1946-cı ildə Azər-
baycan EA-nın Tarix İnstitutunda labo-
rant kimi başlamış, sonra aspirant, kiçik
elmi işçi, baş elmi işçi olmuş, 1952-ci
ildə Azərbaycanın yeni tarixi şöbəsinin
rəhbəri, 14 ilə yaxın (1954-1968) Tarix
institutunda direktor müavini, 1968 -
1983-cü illərdə şöbə müdiri işləmişdir.
1983-cü ildən
yenidən elmi hissə üzrə
direktor müavini olmuşdur.
Onun elmi yaradıcılığının əsas
istiqaməti XIX-XX əsrin əvvəllərində
Şimali Azərbaycanda kapitalizmin ge-
nezisi və inkişafı, kənd təsərrüfatının
tarixi problemlərinin tədqiqi olmuşdur.
Onun “Azərbaycan dövlət kəndliləri
XIX əsrin sonunda” (1957), “XX
əsrin əvvəllərində Azərbaycanın kənd
təsərrüfatı” (1960), “XIX əsrin sonu və
XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın
kənd təsərrüfatında kapitalizm” (1964),
“İmperializm dövründə Azərbaycanın
sosial-iqtisadi strukturu” (1982) və
başqa əsərlərində Şimali Azərbaycanın
kənd təsərrüfatı və iqtisadiyyatının dün-
ya sivilizasiyasına müvafiq olaraq qanu-
nauyğun
inkişaf etdiyi sübut olunmuş-
dur.
Alim onlarla monoqrafiyanın, 40-dan
artıq elmi-kütləvi məqalənin müəllifidir.
Onun redaktəsi ilə 30-a yaxın kitab çapa
hazırlanmışdır. 3 cildlik “Azərbaycan ta-
rixi” kitabının əsas müəlliflərindən biri,
7 cildlik “Azərbaycan tarixi” kitabının
IV və V cildlərinin məsul redaktoru ol-
muşdur. Onun 1992-ci ildə çapdan çıx-
mış “Azərbaycan tarixi” əsəri dəfələrlə
nəşr olunmuşdur.
O, eyni zamanda yeddi: “Ağ yapın-
cı”, “Xaqani”, “El üçün yan”, “İki od
arasında”, “Sənin ulu baban”, “Qara Yu-
sif”, “Uzun Həsən” tarixi romanlarının
müəllifidir.
M.Ə.İsmayılov Moskvada nəşr olun-
muş “SSRİ-də tarix elminin tarixi”
(1955), “Qafqaz xalqları” (1962) və b.
əsərlərin yazılmasında yaxından iştirak
etmişdir. O, bir sıra
respublika, ümumit-
tifaq və beynəlxalq elmi konfransların,
simpoziumların və sessiyaların iştirak-
çısıdır. Ankara, Kayseri, Paris, Roma,
Moskva və başqa şəhərlərdə keçirilən
beynəlxalq elmi konfranslarda iştirak
etmişdir.
Tarixçi alimin rəhbərliyi ilə 25-dək
namizədlik və doktorluq dissertasiyası
müdafiə olunmuşdur.
M.Ə.İsmayılov “1941-1945-ci illərdə
Almaniya üzərində qələbəyə görə”,
“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalları
və Fəxri fərmanlarla təltif olunmuşdur.
Mahmud İsmayılov 2002-ci il avqust
ayının 16-da
vəfat etmiş və Fəxri Xiya-
banda dəfn olunmuşdur.
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan tari-
xi /M.İsmayılov; red.
E.Məmmədyarova.- Bakı:
Azərnəşr, 1992.-260 s.
Qara Yusif: roman
/M.İsmayılov; red.
N.Bayramova.-Bakı:
Yazıçı, 1991.- 286 s.
Şəki: tarixi oçerk
/M.İsmayılov; elmi red.
S.Əliyarov.-Bakı:Azərnəşr,
1982.- 150 s.
Məmmədova, N. Unudul-
maz alim /N.Məmmədova
//Respublika.-2011.- 28
yanvar.- S.7.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.adam.az
www.az.wikipedia.org
256
Mədəniyyət.Maarif. Elm
65
illiyi
Kamil Allahyarov
1950
SENTY
ABR
Kamil Hüseyn oğlu Allahyarov (Hü-
seynoğlu) 1950-ci il sentyabr ayının 22-
də Naxçıvan Muxtar Respublikasının
Babək rayonunda anadan olmuşdur.
1973-cü ildə Azərbaycan Dövlət Uni-
versitetinin (İindiki BDU) şərqşünaslıq
fakültəsinin fars filologiyası şöbəsini
bitirmiş və Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının Əlyazmalar institutu-
nun aspiranturasına
qəbul olmuş, 1979-
cu ildə bitirmişdir.
1979-1990-cı illərdə Əlyazmalar
institutunda elmi işçi və baş elmi işçi
vəzifələrində çalışmışdır. 1990-cı ildə
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya-
sının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitu-
tunun baş elmi işçisi olmuşdur. 1997-ci
ildə uğurla müdafiə edərək filologiya
elmləri doktoru elmi dərəcəsini almış-
dır.
Azərbaycan ədəbiyyatı, mədəniyyəti
və etnoqrafiyasına, o cümlədən şifa-
hi xalq poeziyası və klassik yazılı şe-
irin formalaşması və inkişafına, orta
əsrlər əlyazma sənətinə,
qədim türk
xalqlarının mənşəyinə, türk toponim
və etnonimlərinin etimologiyasına dair
araşdırmaların müəllifidir. Bu elmi araş-
dırmalar “Nizami Gəncəvi əsərlərinin
əlyazmaları dünya kitab xəzinələrində”
(1987, rus dilində), “Azərbaycan şeir
mədəniyyəti (yaranma və təkamül döv-
rü)” (1996), “Qədim Turan: mifdən
tarixə doğru” (2006)
kitablarda öz əksini
tapmışdır.
120-dən çox elmi əsərin, bir neçə
monoqrafiya, Azərbaycanda və xarici
(Rusiya, İran, Türkiyə) dövri mətbuatda
dərc edilmiş onlarla elmi məqalənin
müəllifidir.
Hazırda AMEA-nın
Nizami Gəncəvi
adına Azərbaycan Ədəbiyyat Muzeyi
Folklor nəzəriyyəsi şöbəsinin müdiri
vəzifəsində çalışır.
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan şeir mədəniyyəti: Yaranma və təkamül dövrü /K.Hüseynoğlu; red. A.Rüstəmli; AEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İnstitutu Folklor
Sarayı Elmi-Mədəni Mərkəzi.- Bakı: Ozan, 1996.- 88 s.
Qədim Turan: mifdən tarixə doğru /K.Hüseynoğlu; elmi red. A.Hacıyev; AMEA, Folklor İnstitutu.-Bakı: MBM, 2006.-120 s.
Bayrağımızdakı ay-ulduz rəmzlərinin mənası nədir? /K.Hüseynoğlu //Kredo.- 2011.- 10 dekabr.- S.6.
Dilimizin inkişaf etdirilməsi zamanın tələbidir /K.Hüseynoğlu //Kredo.- 2011.- 17 sentyabr.- S.12.
Füzuli poeziyasında eşq və onun təkamül mərhələləri /K.Hüseynoğlu //Kredo.- 2011.- 10 dekabr.- S.6.
Nizami əsərlərinin ideya-üslubi xüsusiyyətləri /K.Hüseynoğlu //Kredo.- 2012.- 7 yanvar.- S.13.
Novruz Güney Azərbaycanda /K.Hüseynoğlu //Kredo.- 2012.- 10 mart.- S.7.
Allahyarov Kamil Hüseyn oğlu //Naxçıvan ensiklopediyası.-Bakı, 2002.- S.22.
İ n t e r n e t d ə
www.az.wikipedia.org
22
Ədəbiyyatşünas