Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Repressiya Qurbanları Günü (30.10.1974) Zəngilan rayonunun işğalı günü (30.10. 1993)
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə https://az.wikipedia.org/wiki/ www.adam.az/index.phpoption 15
- İ n t e r n e t d ə https://az.wikipedia.org/ wiki/ 21
287 Ümumdünya Poçt Günü (09.10.1970) Bakı şəhərində “Azadlıq” meydanında Azərbaycan Milli Ordusunun ilk hərbi paradı keçirilib (09.10.1992) Azərbaycanda «Space» televiziya kanalı yayıma başlamışdır (12.10.1997) Beynəlxalq Təbii Fəlakətlərdən Qorunma Günü (13.10.2009) Dövlət Müstəqilliyi Günü (18.10.1991) Beynəlxalq Kulinariya Günü (20.10.2007) Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Günü (24.10.1945) Rusiyada Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı qələbə çalmışdır (25.10.1917) Repressiya Qurbanları Günü (30.10.1974) Zəngilan rayonunun işğalı günü (30.10. 1993) Аzərbаycаn Rеspublikаsının Prеzidеnti İlhаm Hеydər оğlu Əliyеvin аndiçmə günü (31.10.2003) 304
305 306
307 308
288 Milli ədəbiyyat 85 illiyi Hafiz Baxış 1932-1989 OKTY ABR Hafiz Həbib oğlu Baxışov (Hafiz Baxış) 1932-ci il oktyabr ayının 15-də Zəngəzur mahalının Qafan bölgəsinin Yuxa- rı Gilətağ kəndində, müəllim ailəsində аnаdаn оlmuşdur. 1950-ci ildə Şəhərcik kəndində orta məktəbi bitirmişdir. 1950-1952-ci illərdə Qovşud kəndində ibtidai sinif müəllimi işləmişdir. 1952-1956-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun teatr və kino aktyorluğu fakültəsində təhsil almışdır. Tələbə ikən 1954-cü ildə Azərbaycan divi- ziyasında (hərbi hissədə) bədii özfəaliyyət dərnəyinin rəhbəri olmuşdur. 1956-1961- cı illərdə Sumqayıt şəhərində tərbiyəçi, Pionerlər Evinin və Mədəniyyət Sara- yının direktoru vəzifəsində çalışmışdır. 1961-ci ildə Azərbaycan Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsində rejis- sor köməkçisi, rejissor, yüksək dərəcəli rejissor vəzifələrində işləmişdir. Şairin “Samur-Dəvəçi kanalına” adlı ilk şeiri 1957-ci ildə “Sosialist Sumqa- yıtı” qəzetində, “Zirvə” adlı ilk poeması isə “Azərbaycan” jurnalının 1968-ci il 2-ci sayında çap olunmuşdur. O, altı po- ema qələmə alsa da, lirik şair kimi tanın- mışdır. Nəğməkar şairin sadə, ürəyəyatan sözləri bəstəkarların diqqətini cəlb et- miş, iyirmidən çox şeirinə görkəmli bəstəkarlarımız Cahangir Cahangirov, Ələkbər Tağıyev, Emin Sabitoğlu, Ca- vanşir Quliyev və başqaları musiqi bəstələmişdir. Onun “Azərbaycan oğ- luyam”, “Eşqimi sönməyə qoymaram”, “Dağlar üçün darıxmışam”, “Mənim dün- yam” və s. sözlərinə bəstələnmiş mahnılar bu gün də dillər əzbəridir. Hafiz Baxış 57 illik ömrünü vətəninin torpağına, təbiətinə, insanlarına olan sev- gisini seirlərinə köçürmüşdür. Onun 1980- ci ildə “Azərbaycan oğluyam”, 1983-cü ildə “Sona bülbüllər”, 1989-cu ildə “Eş- qimi sönməyə qoymaram”, 2001-ci ildə “Dağlar üçün darıxmışam”, 2002-ci ildə “Bu torpağa bağlıyam” kitabları çapdan çıxmış, haqqında məqalələr yazılmışdır. Hafiz Baxışov 1989-cu il sentyabr ayı- nın 7-də ürək tutmasından vəfat etmiş və Bakı şəhərində dəfn edilmişdir.
289 289 Milli ədəbiyyat 85 illiyi Xəlil Rza Ulutürk 1932-1994 OKTY ABR Xəlil
Rza oğlu Xəlilov (Xəlil Rza Ulutürk) 1932-ci il oktyabr ayının 21- də Salyan rayonunun Pirəbbə (kənd indi Neftçala rayonuna daxildir) kəndində anadan olmuşdur. 2 saylı Salyan şəhər orta məktəbini bitirdikdən sonra, 1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) filologiya fakültəsinin jur- nalistika söbəsinə daxil olmuşdur. 1954- cü ildə universiteti bitirən Xəlil Rza əmək fəaliyyətinə “Azərbaycan qadını” jurnalı redaksiyasında başlamışdır. “Kitab” adlı ilk şeiri 1948-ci ildə “Azərbaycan pione- ri” qəzetində dərc olunan Xəlil Rza 1955- 1957-ci illərdə bir sıra məqalə və şeirləri ilə daim dövri mətbuatda çap olunmuşdur. 1957-ci ildə ilk şeirlər toplusu “Bahar gəlir” adlı kitabı nəşr olunmuşdur. Həmin ilin avqust ayında Azərbaycan Yazıçı- lar İttifaqı (indiki AYB) onu Moskvaya, M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyat İnsti- tutu nəzdində olan ikiillik Ali Ədəbiyyat kurslarına göndərmişdir. 1954-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü se- çilmişdir. 1959-cu ildə Bakıya qayıdan şair Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki APU) aspiranturasında təhsilini da- vam etdirmiş, 1963-cü ildə “Müharibədən sonrakı Azərbaycan sovet ədəbiyyatında poema janrı (1945-1950)” mövzusunda
dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır. Bir müddət sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna dəvət olunmuş, elmi-tədqiqat işini davam etdirərək, 1985-ci ildə “Maq- sud Şeyxzadənin bədii yaradıcılığı və Azərbaycan-özbək ədəbi əlaqələrinin ak- tual problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1984-cü ildə şairin “Ömürdən uzun gecələr” adlı kitabı və SSRİ xalqlarının dillərindən tərcümə edilmiş poetik əsərlərdən ibarət “Qardaşlıq çələngi” toplusu ictimaiyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır. 40 illik ədəbi-bədii yaradıcılığı dövründə öz əsərlərini “Xəlil Xəlilov”, “Xəlil Xəlilbəyli”, “Xəlil Odsevər”, “Xəlil Rza”, “Xəlil Rza Ulutürk” təxəllüsləri ilə çap etdirmişdir. 80-ci illərin sonla- rında xalq azadlıq hərəkatının vüsət al- dığı zaman Xəlil Rza bütün varlığı ilə bu hərəkata qoşulmuş, hər yerdə rus şo- vinist siyasətini, Dağlıq Qarabağ torpa- ğına təcavüz edən erməni daşnaklarını odlu-alovlu çıxışları ilə ifşa etmişdir. O, “şübhəli şəxs” kimi təqib olunmuş, 1990- cı il yanvarın 26-da keçmiş SSRİ Dövlət Təhlükəsizliyi əməkdaşları tərəfindən həbs edilərək Moskvaya - Lefortovo həbsxanasına göndərilmişdir. 1990-cı il oktyabrın 9-da Bakıya gətirilmiş, bir ay davam edən məhkəmə prosesindən son- ra azadlığa buraxılmışdır. 1986-cı ildə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafındakı xidmətlərinə görə ona “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı verilmişdir. Şair 1991-ci ildə M.F.Axundov adına ədəbi mükafatı və “Türk milləti mükafatı” laureatı fəxri adlarına layiq görülmüşdür. 1992-ci ildə “Xalq şairi” fəxri adını almışdır. Xəlil Rza Ulutürk 1994-cü il iyun ayı- nın 22-də vəfat etmiş, I Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir. Azərbaycan xalqının milli mübarizə- sində xüsusi xidmətlərinə görə Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürk (ölümündən sonra) “İs- tiqlal” ordeni ilə təltif edilmişdir.
Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|