168
MA
Y
1
Kimya.Biologiya.Tibb
90
illiyi
Mirməmməd Cavadzadə
1927-2008
MA
Y
Mirməmməd Cavad oğlu Cavadzadə
1927-ci il may ayının 18-də Lənkəran
şəhərində anadan olmuşdur. 1943-
cü ildə 1 saylı Lənkəran şəhər orta
məktəbini, 1948-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-
profilaktika fakültəsini bitirmişdir.
1948-1951-ci illərdə Astara ra-
yon xəstəxanasında baş həkim və
Cərrahiyyə şöbəsinin müdiri işləmişdir.
1954-cü ildən Simferopol Tibb İnstitu-
tunun Fakültativ cərrahlıq kafedrasın-
da assistent, dosent, 1957-ci ildən 2-ci
Moskva Tibb İnstitutunun urologiya
kafedrasında assistent, 1963-cü ildən
Ə.Əliyev adına Azərbaycan Həkimləri
Təkmilləşdirmə İnstitutunda Urologi-
ya və operativ nefrologiya kafedrasının
müdiri, 1975-ci ildən həmin institutun
rektoru və eyni zamanda Azərbaycan
SSR Səhiyyə Nazirliyinin baş uroloqu
vəzifələrində çalışmışdır.
1954-cü ildə elmlər namizədi, 1962-
ci ildə isə “Böyrəklərin polikistozu”
mövzusunda doktorluq dissertasiyası
müdafiə edərək tibb elmləri doktoru
elmi dərəcələrini, 1964-cü ildə profes-
sor elmi rütbəsini almışdır.
1968-ci ildə Azərbaycan SSR
“Əməkdar elm xadimi” fəxri adına la-
yiq görülmüş, 1974-cü ildə SSRİ Tibb
Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü
seçilmiş, Azərbaycan SSR və SSRİ
Dövlət mükafatı laureatı olmuşdur.
1982-ci ildə Azərbaycan Elmlər Aka-
demiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
M.Cavadzadənin təşəbbüsü ilə Ba-
kıda ixtisaslaşdırılmış Urologiya kli-
nikası açılmışdır. Uzun müddət bu
klinikaya rəhbərlik edərək insanların
sağlamlığı uğrunda mübarizə aparmış-
dır.
Tibb elminin inkişafındakı xidmət-
lərinə görə 2007-ci ildə “İstiqlal” orde-
ni ilə təltif edilmişdir.
Akademik M.Cavadzadə 2008-ci il
avqust ayının 7-də vəfat etmişdir.
Respublika Uroloji Klinikaya
Mirməmməd Cavadzadənin adı veril-
mişdir.
18
6
Akademik
Ə d ə b i y y a t
Xroniki böyrək çatışmazlığı:etiopatogenezi klinikası, diaqnostika və müalicəsi: monoqrafiya: praktiki həkimlər üçün vəsait /M.C.Cavad-
Zadə, İ.M.Həmidov, F.H.Babayev.- Bakı: Çaşıoğlu, 2007.- 175 s.
Urologiya: Tibb İnstitutu üçün dərslik /M.C.Cavadzadə, K.A.İsmayılov; rəyçilər: X.Quliyeva, B.Ağayevə.- Bakı: Maarif, 1974.- 400 s.
Uroloji xəsətəliklərin farmokaterapiyası /M.C.Cavadzadə, A.Ə.Nəzərov, İ.M.İsmayılov.- Bakı: Azərnəşr, 1983.- 217, [3] s.
Cavadzadə Mirməmməd Cavad oğlu //Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: 25 cilddə.- Bakı, 2009.- C.V.- S.197.
Kərimov, S. Dünya şöhrətli uroloq-cərrah /S.Kərimov //Azərbaycan.- 2009.- 20 may.- S.6.
Kərimov, S. Tibb elminin görkəmli şəxsiyyəti /S.Kərimov //Azərbaycan.- 2009.- 7 avqust.- S.5.
169
Tarixdə bu gün
Şuşa rayonunun işğalının 25-ci
ildönümü
1992
MA
Y
Ərazisi: 289
km²
Əhalisi: 31499 nəfər
1992-ci il may ayının 8-nə keçən
gecə erməni birləşmələri Şuşa şəhərinin
işğalı ilə başa çatan əməliyyat keçir-
di. Erməni hərbi birləşmələri keçmiş
sovet ordusunun 366-cı alayının 40
zirehli texnikasının bilavasitə iştirakı
və köməyi ilə səhər saat 6-dək şəhəri
kütləvi şəkildə artilleriya atəşinə tutdu.
Uzun sürən artilleriya atəşindən sonra
düşmənin minə yaxın əsgəri üç tərəfdən
şəhərə hücuma keçdi və Şuşa işğal
edildi. Qeyd etmək lazımdır ki, Şuşa-
ya hücumdan bir neçə saat öncə Teh-
randa İran Prezidentinin vasitəçiliyilə
Ermənistan və Azərbaycan dövlət baş-
çıları Qarabağ münaqişəsinin dinc yol-
la həllinə dair saziş imzalamışdı.
Azərbaycanın dilbər guşəsi, musi-
qi, mədəniyyət ocağı olan Şuşa şəhəri
dünyanın bəzi aparıcı dövlətlərinin
məzlum xalq kimi tanıdıqları, əslində
nəinki xalqımıza, bütün insanlığa qar-
şı terror siyasəti həyata keçirən məkrli
ermənilər tərəfindən işğal olunub. 289
kvadrat kilometr ərazisi olan Şuşa
şəhərində həmin dövrdə 24.900 əhali
yaşayıb. İşğalı zamanı 200-ə yaxın insan
qətlə yetirilib, 600 nəfər yaralanıb, 150
nəfər əlil olmuş, 552 körpə yetim qal-
mış, 20 mindən artıq əhali isə məcburi
köçkün vəziyyətinə düşmüşdür. İşğal
nəticəsində Şuşadakı bir sıra tarixi-
mədəniyyət abidələri düşmən tərəfindən
talan edildi. Beş minə yaxın eksponatı
olan Şuşa Tarix muzeyi, Dövlət Xalça
muzeyinin filialı və Xalq Tətbiqi Sənəti
muzeyi, Qarabağ Dövlət Tarix muzeyi,
həmçinin Laçın rayonundakı Ağoğlan
məbədi, dünya əhəmiyyətli arxeoloji
abidə sayılan paleolit dövrünə aid Azıx
mağarası, Xocalıdakı Əsgəran qala-
sı, Kəlbəcər tarix muzeyinin və digər
mədəniyyət ocaqlarının, rəsm qale-
reyalarının bənzərsiz ekspozisiyaları
dağıdılıb və talan olunub, müqəddəs
məbəd və məscidlər təhqir edilib, ki-
tabxanalar yandırılıb, misilsiz əlyazma
nümunələri məhv edilib. Bu siyahıya
Xan mağarası, Qaxal mağarası, Şuşa
qalası da olmaqla bütövlükdə 279
dini, tarixi və mədəni abidə daxildir.
Ermənilər Azərbaycana məxsus olan
bir çox abidənin məhv edilməsinə və ya
onların erməniləşdirilməsinə nail olub-
lar. Onlar Şuşada 7 məktəbəqədər uşaq
müəssisəsini, 22 ümumtəhsil məktəbini,
mədəni-maarif, kənd təsərrüfatı tex-
nikumlarını, 8 mədəniyyət evini, 14
klubu, 20 kitabxananı, 2 kinoteatrı, 3
muzeyi, Şərq musiqi alətləri fabrikini
dağıdıblar.
Artıq Şuşanın işğalından 25 il ötür.
İnanırıq ki, Şuşa ilə görüşməyimizə çox
az qalıb.
Ə d ə b i y y a t
Abdullayev, Ə. Qarabağ
faciəsi: monoqrafiya
/Ə.İ.Abdullayev; elmi
red. Ə.Əliyev; baş red.
İ.Səfərov /Azərb.Resp.
Təhsil Nazirliyi; Azərb.
Döv. İqt. Un-ti.- Bakı:
İqtisad Universiteti,
2016.- 227 s.
Fərəcov, Ç. Sevgili gözəl
Şuşam, dərdim, kədərim
Şuşam /Ç.Fərəcov
//Azərbaycan.- 2014.- 7
may.- S.14.
Hüseynov, F. Şuşa-
nın dağları başı du-
manlı... /F.Hüseynov
//Mədəniyyət.- 2015.- 8
may.- S.9.
Qarayev, T. Güllələnən
heykəllər, itkin düşən
abidələr //Azərbaycan.-
2015.- 8 may.- S.15.
Şuşa - strateji şəhər
//Azadlıq.- 2014.- 8 may.-
S.11.
Şükürov, Ə. Şuşa
Azərbaycanın dilbər
guşəsi, cənnətidir
/Ə.Şükürov //Azad
Azərbaycan.- 2015.- 8
may.- S.5.
8