Vaqif nəSİR
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
193 olduğunu ona inandırmağa çalıĢdım. Hava da çox isti idi. Çox söhbətdən sonra bazara qayıtmalı oldum. DəhĢətli istidə, tərin-suyun içində gəlib bazara çıxdım. BirbaĢa güman etdiyimiz yerə yönəldim. Nə görsəm yaxĢıdır? Zənbil olduğu kimi yerində dururdu. Qəribə də olsa, həmin gün baĢıma baĢqa bir hadisə gəldi. Bizim klubda abunə olduğum qəzetləri alıb, yoldaĢlarla bir qədər Ģahmat oynadım. Necə oldusa qəzetləri yaddan çıxarıb evə getdim. On dəqiqədən sonra qayıtdım və...qəzetləri yerində görmədim. Ġrəlidə çəkdiyim misalla mən heç də sübut etmək istəmirəm ki, Əlcəzairdə oğrular yoxdur. Xeyir, orada oğrular da, canilər də vardır. Mənim zənbilim oğruya rast gəlsəydi, Ģübhəsiz ki, onu yaddan çıxardığım yerdə tapmazdım. Maraqlı orasıdır ki, mənim zənbilim o boyda izdihamın içərisində oğruya rast gəlməmiĢdi.
Çox güman ki, oxucular üçün Əlcəzairdəki adət və ənənələr, əhalinin həyat və iĢ Ģəraiti, bizə münasibət və s.-lə yanaĢı, orada yaĢayan sovet mütəxəssislərinin, xüsusilə azərbaycanlıların həyat Ģəraiti, iĢi və istirahəti də maraqlı olar. Ona görə də mən bizim qürbətdəki həyatımız barədə onlarda az da olsa, təsəvvür yaratmaq istəyirəm.
194 Əlcəzairdə çoxlu sovet mütəxəssisi, o cümlədən azərbaycanlı mütəxəssislər iĢləyir və yaĢayırlar. Bumerdes Ģəhərində 27 azərbaycanlı ailəsi yaĢayırdı. Onların bir qismi müəllim, digər qismi isə neftçi, geoloq, tərcüməçi və baĢqa sənət sahibləri idilər. Ümumiyyətlə, Bumerdesdə 1000-dən artıq sovet vətəndaĢı vardır. Bunlar mütəxəssislər və onların ailə üzvləri idilər.
Burada baĢqa
“növ” sovet
vətəndaĢlarına da rast gəlinirdi. Onlar vaxtilə ölkəmizdə təhsil almıĢ əlcəzairli oğlanlarla ailə qurmuĢ qadınlardırlar. Onlardan birisi lap bizim qonĢuluqda yaĢayırdı... Əlcəzairin nigah haqqında qanunu hər kiĢiyə üç dəfə evlənmək hüququ verir. Bir Ģərtlə ki, kiĢi həmin qadınların normal həyat Ģəraitinə tam təminat vermiĢ olsun. Həmin qonĢumuz ikinci arvad almaq qərarına gəlmiĢdi. Rus arvadı isə buna tam etiraz edirdi (Axı bizdə rəsmi olaraq belə qanun yoxdur). KiĢi birinci arvadını (rus arvadını) Fransaya gəzməyə göndərdi və ikinci arvadı aldı. Birinci arvad səfərdən qayıtdıqdan sonra çox haray-həĢir qopardı, lakin nəticəsi olmadı. Bədbəxtlikdən birinci arvad heç yerdə iĢləmirdi. Bizim səfirliyin yaxından köməyi nəticəsində iĢə düzəldi və istər-istəməz ailədə yaranan yeni Ģəraitlə razılaĢmalı oldu. Bumerdesdə digər rus qadınları da var idi ki, ərləri bizimlə bir institutda çalıĢır, həmin qadınların müəyyən qismi də bizimlə iĢləyirdilər. Hər dəfə onlarla söhbət edəndə hiss olunurdu ki, nədənsə bu qadınlar özlərini xoĢbəxt göstərməyə çalıĢır, öz
195 üstünlüklərini (?) büruzə verməyə cəhd göstərirdilər. Söhbət əsnasında Fransaya, Ġspaniyaya, ABġ və digər kapitalist ölkələrinə səfərlərindən, bankda olan dollar hesabının üstünlüklərindən, ailələrinin firavan
yaĢamasından ağızdolusu danıĢırdılar. Gözlərinə diqqətlə fikir verəndə görürsən ki, baxıĢlarının dərinliyində bir kədər, bir həsrət özünə həmiĢəlik yuva salmıĢdır. Fəxrlə danıĢdıqları da həmin kədər və həsrətin içərisində boğularaq göz yaĢlarına çevrilirdi. Bu zaman ixtiyarsız olaraq müdrik el bayatısı yada düĢürdü:
ġaftalıyam, kalam mən, Dilim yoxdu, lalam mən; Eldən ayrı düĢmüĢəm – Çətin ki, sağ qalam mən...
Ərəb gəlinləri içərisində azərbaycanlı qızlarımız da var idi. Onlardan birisi bizim Neft və Kimya Ġnstitutunda oxuyan əlcəzairli oğlana ərə getmiĢdi. Gənc ailənin bir oğul övladı var idi. Ailədə baĢ verən və bizə məlum olmayan hansısa narazılığa görə bizim bakılı qızı səfirlik xəlvəti olaraq uĢağı ilə birlikdə Bakıya qaçırmıĢdı. Həmin müddətdə onun əri Parisdə imiĢ. Parisdən qayıtdıqdan sonra hadisədən xəbərdar olan ər on sovet vətəndaĢını öldürəcəyini bəyan etmiĢdi. O vaxt bizim hamımızı iclasa yığdılar və axĢam saat 8-dən sonra evdən bayıra çıxmamağı
196 tapĢırdılar. Bu hadisə bizdə böyük əsəbi gərginlik yaratmıĢdı. Daha bir baĢqa misal. Mən dərs dediyim qrupda iki “müsəlman bacı” vardı. Mənə xüsusi hörmətlə yanaĢdıqlarını hiss edir, lakin səbəbini bilmiĢdim. Bir gün onlar birlikdə mənə yaxınlaĢıb soruĢdular! -Siz doğrudanmı Bakıdansınız? Dedim; - Bəli. Onlar cavabında gəlinlərinin (qardaĢı arvadının) bakılı olduğunu bildirdilər. Bu qızların qardaĢları və gəlinləri Moskva Dövlət Universitetini bitirdikdən sonra evləniblər. Qızlar gəlinlərinin məni görmək istədiklərini bildirdilər. Mən görüĢə razılıq verdim. Lakin həmin görüĢ alınmadı. Yəni həmyerlimiz gəlmədi. Mən də heç sonradan bu məsələ ilə maraqlanmadım. Sadəcə olaraq MDU-nu bitirmiĢ bir qızın “müsəlman bacıları” ailəsində necə yaĢaması məni çox düĢündürdü. Bumerdesdə yaĢayan sovet mütəxəssisləri və onların ailə üzvləri vahid bir orqanizmi xatırladırdı. Ġrəlidə qeyd etdiyim kimi bizim öz klubumuz, musiqi məktəbimiz, səkkizillik məktəbimiz, bədii özfəaliyyət kollektivlərimiz, güclü Ģahmat, voleybol, futbol, və baĢqa komandalarımız var idi. Vladimirli kimyaçı V.Ġvanovun rəhbərlik etdiyi “Raduqa” vokal-instrumental ansamblı və Azərbaycan Dövlət Universitetinin dosenti Vahid Əliyevin rəhbərlik etdiyi “Azərbaycan təranələri” instrumental Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|