Vaqif nəSİR
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BİSKRA DA BÖYÜK SƏHRANIN QAPISIDIR
249 mal apardığını müəyyən etmiĢlər (eĢĢəyə bir bax!). Əlbəttə sərhədçilər eĢĢəyi saxlamasaydılar, o, əvvəlcədən məĢq olunmuĢ marĢrutla əlcəzairli sahibini tapacaqdı. Lakin bu dəfə qaçaq mal aparanların hiyləsi baĢ tutmamıĢdı... Zəl-Ued Ģəhəri ilə vidalaĢaraq, onun gözəlliyini bir daha heyran- heyran süzüb, Biskra Ģəhərinə üz tutduq.
Biskra Ģəhəri Ģimalda, Əl-Ueddən 220 km məsafədə yerləĢir. Bu yolun 50 km-i qum “dənizinin” içindən keçir. Sonra yol dəniz səviyyəsindən aĢağı enir. Hər tərəf Ģoranlıqdır. Güclü yağıĢlardan sonra Ģosse bəzi yerlərdə duzlu su ilə örtülür. Ġsti vaxtlarda tez-tez ilğımlara rast gəlmək olur (Ġlğımlar, gözə görünən “göllər”dir ki, bu da mavi səmanın yerüstü isti havada əksidir). Yol uzunu mən ətrafa baxdıqca bu duzlu səhrada özümə bir doğmalıq, bir yaxınlıq hiss edirdim. Bir anlığa mənə elə gəlirdi ki, mən nə Afrika qitəsindəyəm, nə də ki, səyahətdə. Sadəcə olaraq Bakıdan Masallıya gedirəm və avtobusumuz da Ələtlə Xələc arasındadır. Səhranın bu hissəsi Ələtlə Xələc arasındakı Ģoran sahəyə elə bənzəyir ki, daha deməyəsən. Biskra Ģəhəri dəniz səviyyəsindən 125 metr yüksəklikdə yerləĢib, 100 mindən artıq əhalisi vardır. Qumluluq dərəcəsi azdır, xurma ağaclarının sayı isə
250 çoxdur. Qeyd edək ki, Biskra Ģəhəri ətrafında iki milyona kimi xurma ağacı vardır. Qədim romalılar vaxtilə burada özlərinin Afrika mülklərini Böyük
Səhradan gəlmiĢ
köçəri bərbərlərdən qorumaq üçün Biskra qalasını tikmiĢlər. Sonralar bu Ģəhər vandallara məxsus olmuĢ, yüz il sonra isə ərəb sərkərdəsi Sidi Əkba Atlantik okeanına kimi getmiĢ və fəxrlə demiĢdir:
Mən islamı dünyanın axırına gətirib çıxardım. Geriyə dönərkən Biskra ətrafında bərbərlərlə döyüĢmüĢdür. Kahinin rəhbərlik etdiyi ordu ərəbləri məğlub etmiĢ və Sidi Əkbanı öldürmüĢlər. Sidi Əkba Biskanın 17 km-də dəfn olunmuĢ və hazırda ərəblər onun qəbrini müqəddəs yer kimi ziyarət edirlər. XI əsrdə Biskranın ərazisi hilalilər, Misir və Ərəbistandan gələn köçəri ərəblər tərəfindən tutulmuĢdur. Hilalilər buranı darmadağın etmiĢ, yerli əhalini –bərbərləri dağlara qovmuĢ və burada ərəbləĢmə aparmıĢlar. Sonralar bu Ģəhər əldən-ələ keçmiĢ, Əlcəzair Türk imperiyasının tərkib hissəsi olduqda, Ģəhər sabit dövlətə malik olmuĢdur. Türk qarnizonu bu Ģəhərdə
oazisi canlandırmağa baĢlamıĢdır. 1838-ci ildə bu Ģəhər Əmir Əbdül Qədirin yaratmıĢ olduğu cavan Əlcəzair dövlətinin tərkibinə daxil edilmiĢdir. Bu dövlət də təpədən dırnağa
kimi silahlanmıĢdır. Lakin Fransa
müstəmləkəçilərinin təzyiqinə dözməyərək məğlubiyyətə uğramıĢdır.
251 ġəhərin vaxtilə fransızlar yaĢayan hissəsində çoxlu kazarmalar vardır. Küçələrin əksəriyyəti tağlı olub, evlər sanki səkilərin üstündən asılmıĢdır. Bu da GünəĢdən gizlənmək üçün bir vasitədir. Biz Biskra Ģəhərinə çatanda artıq qaĢ qaralmıĢdı. Mehmanxanada yerlərimizi alıb, təzəcə istirahətə baĢlamıĢdıq ki, Biskrada iĢləyən bir qrup Sovet mütəxəssisi yanımıza gəldi (Onlar bizim bu Ģəhərə gələcəyimizi qabaqcadan bilirlərmiĢ). Hərə öz dost- tanıĢı ilə görüĢməyə gəlmiĢdi. Mən bilirdim ki, Biskra Universitetində bizim Azərbaycandan da bir yoldaĢ iĢləyir. Bu bizim Politexnik Ġnstitutunun dosenti Nazim Ağayev idi. Gələn yoldaĢlardan onu soruĢdum. Dedilər ki, tanıyırıq. Artıq iki saatdan sonra Nazim bizi tapdı. GörüĢdük, öpüĢdük. Nazim mənim Bumerdesli dostum Rafiqlə Əlcəzair torpağında ilk dəfə idi ki, görüĢürdülər. Rafiqlə Nazim Bakıda eyni ali məktəbdə iĢləyirlər. Hiss olunurdu ki, Nazim bizdən də çox darıxır. Axı zarafat deyil, o, ailəsiz, tək yaĢayırdı. Bəli, burada uĢaqların təhsil alması üçün Ģərait olmadığından, analar öz övladlarını evdə qoyub buraya gələ bilmirlər. KiĢilərin isə ailəsiz Böyük Səhranın “qapısı” ağzında “dayanması” həddindən artıq çətindir. Öz-özümə deyirəm:
Bir az da döz, qardaĢ, döz. Məzuniyyətə az qalıb. Evdə hər Ģeyi unudacaqsan. Həmyerlimizi yola saldıqdan sonra baĢımın ağrıdığını hiss etdim. Dərman almaq üçün əczaxanaya
252 yollandım. QarĢıma çıxan ilk əczaxanaya girdim. Əczaçı məni görcək: - Cənab-deyə müraciət etdi (Bu onlarda bir adətdir. Məncə
bu adəti
onlar fransızlardan götürmüĢlər. Bu o deməkdir ki, cənab, nə istəyirsiniz?) Mən:
- BaĢağrısı dərmanı verin zəhmət olmasa-dedim. O, mənə bir dərman təklif etdi və xeyli təriflədi (Yəqin əcnəbi olduğumu hiss etmiĢdi). Sonra soruĢdu: - Siz əcnəbisiniz? - Bəli-dedim. - Hansı ölkədən gəlmiĢsiniz? - Sovet ölkəsindən. Sonra Əlcəzairdə dəfələrlə eĢitdiyim sözləri bu da təkrar etdi: - Axı siz rusa oxĢamırsınız? Mən onun bizim ölkə haqqında müəyyən məlumata malik olduğunu hiss etdim və bunu yoxlamaq üçün dedim: - Məgər Sovet ölkəsində yaĢayanların hamısı ruslardır? - Bilirəm, bilirəm-dedi. Sizin ölkədə müxtəlif xalqlar yaĢayır. Siz hansı millətdənsiniz? Təsadüfən azərbaycanlı deyilsiniz ki? Sevincimdən az qala bu cavan oğlanı qucaqlayıb öpəm. Əlcəzairdə iĢlədiyim müddətdə ilk dəfə idi ki, mənim hansı millətə mənsubluğumu doğru güman edənlə rastlaĢırdım. Azərbaycanı tanıyanlar çoxdur və Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|