Vaqif nəSİR
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
241 Tuqurt yolunda avtobusu ikinci dəfə xurma bağlarının (yarğanların içində) yanında saxlatdırdıq. Təsəvvür edin ki, ucu-bucağı görünməyən səhra ilə gedirsiniz. Hər tərəf qumluqdur. Birdən böyük bir yarğanın içərisində xurma ağaclarını görürsünüz. Gözlərinizə inanmırsınız. Axı bir neçə dəqiqə bundan əvvəl sizə elə gəlirdi ki, artıq bu səhrada həyat yoxdur. Birdən-birə gözlərinizə yaĢıl xurma ağacları görünür. YaĢıllıq və həyat. Bu mənzərə hər 40-50 km- dən bir təkrarlanır. Avtobusdan düĢən kimi bir oğlanı xurma ağacında gördük. SalamlaĢdıq. Ona turist olduğumuzu söylədim. O gülümsədi və bizim turistlərin bu yerlərə tez-tez gəldiyini qeyd etdi. Xurma bağını gəzməyə baĢladıq. Məhsul artıq yığılmıĢdı. Bir-iki ağacda xurma görünürdü. Təsəvvür edin ki, bir saplaqdan yüzdən artıq qol asılmıĢ və hər qolda da 20-25 ədəd xurma var idi. Xurma dərənlər əvvəlcə bütün qolları tora salır, saplağı qayçı və ya bıçaqla kəsib, ip vasitəsilə toru aĢağı buraxırlar. Bağdakı cavan oğlan bizim üçün xurma dərdi. Mən Əlcəzairdə yaĢadığım müddətdə bu cür xurma görməmiĢdim. Çəllək formalı, tünd qara rəngli, asanlıqla qabığı soyula bilən bu xurma həddindən artıq Ģirindir. Onun ikisini yeyəndən sonra adam bir gün yeməkdən qalır (Görünür ġeyx Nəsrullah bu xurmadan yeyirmiĢ).
242 Öyrəndik ki, bu xurma yalnız Səhrada bitir, ona “iĢıq barmaqları” deyirlər və ancaq ixrac üçündür. (Mən bizim tərəflərdə də beləsini görməmiĢəm.) Nəhayət avtobusumuz Tuqurta çatdı. Tuqurt vaxtilə nəhəng çay olmuĢ Riq vadisində Oazislər (vahə) zəncirinin mərkəzində yerləĢib, otuz minə qədər əhalisi vardır. ġəhəri bir milyon yarımdan artıq xurma ağacı əhatə etmiĢdir. “ĠĢıq barmaqları” adlı bu xurmaların dörddə biri ixrac olunur. Burada fəllahlar kooperativlər yaratmıĢ, suyu dərinliyi 100-200 m olan artezian quyularından çıxarırlar. 1954-cü ildən baĢlayaraq dərinliyi 2000 m olan quyular qazmağa baĢlamıĢlar ki, oradan da demək olar ki, isti su çıxır. Bu sudan suvarma iĢində istifadə etmək üçün təbiidir ki, onu soyutmaq lazımdır. Ġrəlidə qeyd etdiyim kimi, Tuqurt vaxtilə Səhranın paytaxtı olmuĢdur. Buranın əhalisi müxtəlif məhəllələrdə yaĢayan qara zəncilərin, bərbərlərin və ərəblərin qarıĢığından ibarətdir. Səyyahlar üçün ən maraqlı yer-Tuqurt “Ģahlığı” hökmdarlarının (XV-XX əsrlər) dörd məqbərəsidir. Bu Ģəhərin qərb hissəsində yerləĢir və qeyri-adi arxitekturaya malikdir. Burada çoxlu sayda qəbirlər vardır. Qadın və kiĢi qəbirlərini asanlıqla ayırmaq olur. Belə ki, kiĢi qəbrindən iki, qadın qəbrindən isə üç daĢ çıxır. Bu məqbərələrdən biri “Oazis” mehmanxanasının arxa tərəfində yerləĢir. Bizim gecələməli olduğumuz mehmanxana məhz “Oazis” idi. Bu XIX əsr Tuqurt sultanı Si Ben
243 Yəhyanın məqbərəsi yaxınlığında tikilmiĢ, müasir avadanlıqlarla təchiz olunmuĢ bir mehmanxanadır. Mehmanxananın həyətində yekə bir hovuz da vardır. Arzu edənlər
çimə bilərlər. (Ümumiyyətlə Əlcəzairdəki mehmanxanaların hamısında belə hovuzlar vardır. Hovuzun ətrafına stol və stullar düzülür. Kimi hovuzda çimir, kimi kofe və ya çay içir və s.) Burda müĢtəriyə xüsusi diqqət və qayğını ora düĢdüyün ilk andan hiss edirsən. Bizim bir qədər yorulduğumuzu hiss edən inzibatçı hamımıza elə mehmanxananın geniĢ foyesində əyləĢməyi təklif etdi. (Adətən burada otaqları almaq üçün qrupun iki məsul nümayəndəsi inzibatçı ilə haqq-hesab aparır və açarları bölüĢdürür.) O bizə:
- Bizim tərəflər Sovet ölkəsindən gələn qonaqların xoĢuna gəlirmi? –deyə müraciət etdi.
Mən:
- Bəli –dedim. Çox gözəldir. Sonra o, soruĢdu: - Siz kofe içirsiniz, yoxsa çay? Hər kəs öz istəyini söylədi və 60 nəfərlik turist qrupu pulsuz çay və kofe ilə təmin olundu. Öz-özümə düĢündüm ki, bəlkə bu xidmət yalnız bizə görədir. Bizdən sonra alman turistlər mehmanxanaya daxil oldular. Ġnzibatçı tez onlara yaxınlaĢdı və eyni suallarla onlara da müraciət etdi.
244 Bir neçə dəqiqədən sonra alman turistləri üçün də çay və kofe gətirdilər. Hamımız bərk yorulmuĢduq. Hərə öz otağına yollandı. Lakin heç kəs dincəlmək istəmədi. Məgər bu boyda gözəlliyi qoyub, yatmaqmı olardı? Yenidən Tuqurtu gəzməyə çıxdıq. Mən irəlidə qeyd etmiĢdim ki, Əlcəzairin müxtəlif Ģəhərlərində bazar –səyyari olub, yalnız həftənin müəyyən günləri fəaliyyət göstərirlər. Bazar günləri arası müddətdə, əlbəttə xüsusi mağazalar fəaliyyət göstərir. Bazarda Ģeylər xüsusi mağazadakına nisbətən çox ucuzdur. Ona görə də az maaĢlılar və yaxud pula çox qənaət etmək istəyənlər alıĢ-veriĢi bazarda edirlər. Əlcəzairin digər Ģəhərlərindən fərqli olaraq, Tuqurtda bazar hər gün fəaliyyətdədir. Bu bazarda nələr satılmır?... Köhnə
ev əĢyalarından tutmuĢ müasir
elektronikaya kimi hər Ģey bu bazarda satılır. Sabit qiymət yoxdur. Satıcı ilə danıĢıb qiyməti aĢağı salmaq olar. Bazarın ətrafında palçıqdan birmərtəbəli evlər tikilmiĢdir. Burada nadir hallarda daĢ evlərə rast gəlinir. Küçələr tağlıdır. Bu tağların altında hara istəsən gedə bilərsən. Tağlar adamı GünəĢin öldürücü istisindən qoruyur. Müxtəlif tayfalar Ģəhərin müxtəlif məhəllələrində yaĢayırlar. Məsələn, bərbərlər əvvəllər avropalıların yaĢadıqları BolluĢ məhəlləsində yaĢayırlar. Bu məhəllə Ģəhər vağzalının yanında yerləĢir. Vaxtilə Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|