v e r i l m i ş d i r . Z ü n n u r e y n - ik i n u r s a h i b i d e m ə k d i r . B u , O s m a n ı n k ü n y ə s i d i r ; O s m a n
M ə h ə m m ə d i n ik i q ı z ı n ı a l m ı ş o l d u ğ u ü ç ü n o n a " Z ü n n u r e y n " d e m i ş d i l ə r .
Səh. 364.
O , x ə t t i ə j d a h a m ö c ü z l u M u s a ç ü n v ə f a t e t d i ,
İ l a n t ə k q ı v r ı l ı b , M u s a k i m i h u ş u ç d u b a ş ı m d a n .
Əjdaha m öcüzlü M usa, M usa kim i hus uçdu -
d i n i x ü r a f a t a g ö r ə , M u s a T u r - S i n a d a
a l l a h ı g ö r m ə k i s t ə d i y i z a m a n b i r d ə n g ü c l ü s ə s l ə r e ş i t m i ş , q ü v v ə t l i i ş ı q l a r g ö r m ü ş , d ə h ş ə t ə
d ü ş ü b , ü ç g e c ə - g ü n d ü z h u ş u n u i t i r m i ş d ir .
Səh. 364.
S ö z ü m m a t ə m l i b a s ı g e y d i , s u s d u m m ə n d ə M ə r y ə m t ə k , Ö l ü b d ü r İ s a y i - s a n i , s ü k u t
e t d i m , o l u b b ü r y a n . İ s a y i - s a n i - i k i n c i İ s a ; X a q a n i b u a d l a e m i s i o ğ l u V ə h i d e d d i n i n ə z ə r d ə
t u t u r .
Səh. 364.
V ə h i d ö l m ü ş d ü - İ d r i s i v ə L o ğ m a n ı b u d ö v r a n m ,
Ə c ə l ç a t d ı q d a , a c i z d i r h ə m i İ d r i s , h ə m i L o ğ m a n .
Vəhid -
T ə b i b V ə h i d ə d d i n Ş i r v a n i , X a q a n i n i n ə m i s i o ğ l u d u r . İ d r i s - p e y ğ ə m b ə r l ə r d ə n
b i r id i r ;
Loğm an -
ə f s a n ə v i b i r h ə k i m v ə a l i m o l m u ş d u r .
Səh. 365.
S ə n d ü n y a n ı n i ş i n i d ü n y a ü ç ü n ə z a b b i l ,
N e c e q a r t a l l ə l ə y i t u t d u ö z ü n ə d i v a n .
O v ç u q a r t a l ı n q ə l b i n ə o x v u r a n d a , q a r t a l ö z l ə l ə y i n i o x u n a r d ı n d a g ö r ü b i n l ə m i ş v ə :
" Ö z ü m ö z ü m ə q ə n i m o l m u ş a m " - d e m i ş d i r . X a q a n i ö z ü n d ə n q a b a q y a ş a m ı ş m ə ş h u r t a c i k
ş a ir i N a s i r X o s r o v u n " Ö z m a s t k e b ə r m a s t" ş e r i n ə i ş a r ə e d ə r ə k , d ü n y a n m ö z ü - ö z ü n ə b ə l a
y a r a t d ı ğ ı n ı b i l d i r m i ş d i r .
Səh. 366.
F ə l ə k M ə h ə m m ə d Y ə h y a b a ş ı n ı v e r d i b a d a ,
S ə n c ə r d ü ş d ü z i n d a n a , m ö h n ə t o l d u z i n d a n b a n .
M əhəm m əd Yəhya
(M əhəm m əd ibn Yəhya) -
X a q a n i n i n m ü a s i r i , X o r a s a n ı n b ö y ü k
a l i m l ə r i n d ə n b i r i ; S ə n c ə r - S ə l c u q h ö k m d a r l a r ı n d a n M ə b k ş a h ı n o ğ l u d u r . 1 1 5 5 - c i i l d ə
m ü h a r i b ə d ə t ü r k m ə n l ə r ə ə s i r d ü ş ü b , h ə b s e d i l m i ş d i r .
Səh. 367.
E y h i d a y ə t ə l i n i n z ü l f ü q a r ı , p a s a t k i,
E l m i n Ə b u t ü r a b ı t o r p a q d a o l d u p ü n h a n .
X a q a n i b u b e y t d ə
Əbutürab
d e d i k d ə İ m a m Ə l i n i ,
zülfüqar
d e d i k d ə o n u n ik i t i y ə l i
q ı l ı n c ı n ı y a d a s a l ı r v ə ö l ü m ü n ə m ə r s i y ə y a z d ı ğ ı M ə h ə m m ə d Y ə h y a n ı
"Elmin İm am Ə lisi”
a d l a n d ı r ı r .
Səh. 369.
Y a r ı m ç ö r ə k v ə g ö z ü m d ə A c ı ç a y ı n s u y u d u r .
A cıçay
T ə b r i z y a x ı n l ı ğ ı n d a a x a n k i ç i k ç a y ı n a d ı d ı r . S o n i l l ə r d ə f a r s c a o n u " T ə l x ə r u d "
a d l a n d ı r m ı ş l a r .
X a q a n i T ə b r i z d ə a ğ ı r h ə y a t k e ç i r d i y i n ə i ş a r ə e d ir .
Səh. 369.
İ z z ə d d i n i n ö l ü m ü b a ğ r ı m ı e d i b d i r q a n .
X a q a n i T ə b r i z d ə d i n b a ş ç ı s ı
İm am İzzəddin Əbu Ömən Əsədin
v ə f a t ı n ı b ö y ü k
t ə ə s s ü f l ə b u m ə r s i y ə d ə q e y d e d ir .
Səh. 370.
628
O , d i n ə M e h d i i k ə n , h a l ı m ı g ö r ü n c ə y a m a n ,
M ə s i h o l d u m ə n ə , e t d i d ə r d i m ə d ə r m a n ı .
X a q a n i , ö l ü m ü n ə m ə r s i y ə y a z d ı ğ ı İ z z ə d d i n i d i n i n M e h d i s i v ə ö l ü l ə r i d i r i l i d ə n M ə s i h ə
( İ s a p e y ğ ə m b ə r ə ) b ə n z ə d i r .
M ehdi -
ş i ə l ə r i n q e y b o l m u ş o n i k i n c i i m a m m ı n l ə q ə b i d i r . G u y a o , n ə h a y ə t , z ü h u r
e d i b d ü n y a n ı c ə n n ə t ə d ö n d ə r ə c ə k d i r .
Səh. 371.
S i n c a b g e y i m i n d i r , G ü n ə ş i s ə S ə r ə t a n d a .
Sincab -
d ə l ə , b o z r ə n g , y ə n i h a v a d u m a n d ı r .
G ünəş isə Sərətan
( X ə r ç ə n g ) b ü r c ü n d ə
o l d u q d a g ö r ü n m ü r .
Səh. 371.
S ə q l a b d a h a ç a n d a n b ə r i f il b ə s l ə y i r i n s a n ?
Səqlab -
y e r v ə t a y f a a d ı d ı r . B u t a y f a s o n r a l a r A v r o p a q i t ə s i n d ə p ə r a k ə n d ə o l u b , ö z
m ü s t ə q i l a d ı n ı i t i r m i ş d ir .
Səh. 372.
Ç ü n b e y t l ə r i n s a y ı g ə l i b q ı r x b e ş ə ç a t d ı ,
Q u r t a r s ö z ü , ş a i r k i , b u ş e r i n b a ş a ç a t d ı .
X a q a n i b u b e y t d ə
qırx beş
r ə q ə m i n i t ə s a d ü f i i ş l ə t m ə m i ş d i r . O , b u r ə q ə m l ə ə m i s i n i n
q ı r x b e ş y a ş ı n d a v ə f a t e t d i y i n i b i l d i r ə r ə k , o n u n y a ş ı m i q d a r ı n d a q ı r x b e ş b e y t d ə n i b a r ə t
m ə r s i y ə y a z d ı ğ ı n ı b i l d i r i r .
Səh. 372.
...Mümkün olaydı kaş, camm b a lü p a r aça -
m i s r a s ı i l ə b a ş l a y a n b u m ə r s i y ə o r i j i n a l d a
ə v v ə l d ə n n a q i s d i r . Ç o x e h t i m a l k i , X a q a n i b u n u o ğ l u R ə ş i d i n v ə f a t ı m ü n a s i b ə t i l ə
y a z m ı ş d ı r .
Səh. 374.
G ö y d ə ik i ç ə r ə k v a r : b i r i s a n , b i r i a ğ .
X a q a n i b u m i s r a d a G ü n ə ş i v ə A y ı n ə z ə r d ə t u tu r .
Səh. 377.
A d ə m v ü c u d u n u n " ə b z " i , " d a l " ı , " m i m " i d i r ,
Q ı r x g ü n d ə d ö r d ə s i l l ə y a r a n m ı ş h ə k i m i d i r .
Adəm sözü
ə r ə b ə l i f b a s ı n d a ü ç h ə r f d ə n i b a r ə t o l u b , ö z y a z ı l ı ş ı n a g ö r ə i n s a n ı n n a m a z
q ı l d ı ğ ı z a m a n q ə d d - q a m ə t i n ə u y ğ u n e d i l i r k i , o , ( A d ə m ) d i n i r ə v a y ə t ə g ö r ə ,
dörd ünsür
v a s i t ə s i l ə ( s u , t o r p a q , o d , h a v a ) 4 0 g ü n d ə y a r a d ı l m ı ş d ı r . S o n r a k ı b e y t d ə d ə b u f i k i r t ə k r a r
e d i l i r .
Səh. 377.
G a h i B ü r a q t ə k ö t ə r o y e d d i g ö y l ə r i .
G a h y e d d i b a ş l ı d i v i e d ə r r a m g ö v h ə r i .
Yeddi göy -
Y e d d i s ə y y a r ə n i n o r b i t i ( d ö v r a n ı ) .
Büraq -
M ə h ə m m ə d p e y ğ ə m b ə r i n
m e r a c e d ə r k ə n m i n d i y i q a n a d l ı , a d a m b a ş l ı a t ı n a d ı.
Yeddi başlı div -
y e r , d ü n y a .
B e y t i n m ə n a s ı : ş e i r d ə m ə d h e d i l ə n Ş e y x ü l - İ s l a m ö z h ü n ə r i l ə y e r ə , g ö y ə h a k i m d i r .
Səh. 377.
T u f a n i ç i n d ə e ş q ə o d u r N u h h ə r z a m a n ,
S a m i l ə H a m i l ə o l u b a s u d ə , ş a d i m a n .
Sam və Ham -
N u h p e y ğ ə m b ə r i n o ğ u l l a r ı d ı r .
629