Geoaxborot texnologiyalari nima? Ularning asosiy vazifalari nima?

Vektor ma'lumotlari qaysi sohalarda qo'llanadi?

GIS, yani Geografik axborot tizimlari, turli sohalarda ma'lumotlarni tahlil qilish uchun qo'llanadi. Vektor ma'lumotlari GIS dasturlari quyidagi sohalarda qo'llaydi:

1. Mintaqaviy planlash uchun: Vektor ma'lumotlar, bino, yo'l, chiziq, nuqta yoki poligonlarda ko'rsatilgan mintaqalarda yer joylashgan obyektlarni aniqlash va shakllantirish uchun foydalaniladi. Bu obyektlar tomonidan to'g'risida tahlil va ma'lumot olish mumkin bo'lgani uchun, qurilish va dizayn sohalari, davlat boshqaruvi, qishloq xo'jaligi, transport va boshqa mintaqaviy planlashni tashkil etish uchun qo'llaniladi.
2. Ekologik tahlil uchun: Vektor ma'lumotlar, tabiiy resurslar, misol uchun, dengizlar, tog'larga o'xshash tabiat manzaralari, quyoshni olib borayotgan ob'ektlar va boshqa ekologik tizimlar ko'rsatilgan poligonlarda aniqlanadi. Bunday obyektlarning tahlili, atrof-muhitning ekologik holatini aniqlash, biologik va ekologik tizimlar, suv resurslari boshqa muhim ekologik masalalarni yechishda foydalaniladi.
3. Qishloq xo'jaligi uchun: Vektor ma'lumotlar, qishloq xo'jaligi, uy joylashgan hududlar, suv tizimlari, yuqori sohalar, suv manbalarini aniqlash va shakllantirish uchun foydalaniladi. Shu bilan birga, qishloq xo'jaligi yoki meva-bostan hududlarining chizig'i, qo'shimcha qurilishlar va uning texnologik jarayonlari, ularning foydalanish holati va boshqa muhim ma'lumotlar tahlil qilinadi.
4. Texnologik sohalar uchun: Vektor ma'lumotlar, qurilishlar, televiziya va radio liniyalar, tez-tez to'xtatilgan transport vositalari, uchuvchilar va boshqa muhim obyektlarni aniqlash uchun foydalaniladi. Shu bilan birga, qurilishlar va boshqa muhim obyektlarning tashkil etilishini, shakllantirilishini va ularning tizimini yaratishni o'rganish, tasvir etish va tahlil qilishni osonlashtiradi.
Nuqta, chiziq va poligonlar vektor ma'lumotlarining qaysi shakllari hisoblanadi?

GIS (Geographical Information System) da nuqta, chiziq va poligonlar vektor ma'lumotlarining quyidagi shakllari hisoblanadi:

1. Nuqta: Nuqta, GIS-da geografik koordinatlar bilan belgilangan yagona nuktadagi ma'lumotlardir. Bu nuqtalar, GPS-navigatsiya va sensorlar yordamida yig'ilgan va ko'chirilgan ma'lumotlarni tashkil etishi mumkin. Bu shaklda ma'lumotlar, koordinatlar to'plamidan iborat bo'lib, bitta nuqta yoki qurilmadagi yagona aks etuvchan shaklda ko'rsatiladi. Nuqta shakli bilan, obyektlarning o'rni, asosiy noqta yoki boshlanish nuqtasi aniqlanadi. Misol uchun, shaharlar yoki muhim obyektlar kabi nuqtalarni belgilash uchun foydalaniladi.
2. Chiziq: Chiziq, GIS-da ikki nuqta orasidagi chiziqsiz uzunlik hisoblanadi. Bu chiziq, yer tarkibidagi yo'l, dengiz, oqim va boshqa geografik obyektlarni ifodalashda foydalaniladi. GIS-da chiziq ma'lumotlarini ko'paytirish yoki qisqartirish mumkin. Bu shaklda ma'lumotlar, bir nechta nuqtalar orasida bo'lgan chiziq shaklda ko'rsatiladi. Chiziq shakli bilan, ma'lumotlar odatda uzunlik va boshlanish nuqtasi orqali aniqlanadi. Misol uchun, yo'llar, ko'chalar, telekommunikatsiya liniyalari va boshqa obyektlarni belgilash uchun foydalaniladi.
3. Poligon: Poligon, GIS-da bir nechta nuqta va chiziqni o'z ichiga olgan yopiq nishonlanadi. Bu poligonlar, yer tarkibidagi hududlar, mamlakatlar, qishloqlar, shaharlar va boshqa geografik obyektlarni ifodalashda foydalaniladi. GIS-da poligon ma'lumotlarini ranglardan foydalanib ajratish mumkin, bu esa o'zining boshqa imkoniyatlarini ochadi. Bu shaklda ma'lumotlar, bir nechta nuqtalar yoki chiziq orasida ko'p burchaklar bilan belgilanadigan poligon shaklda ko'rsatiladi. Poligon shakli bilan, obyektlarning chegaralari, maydoni va qirralari aniqlanadi. Misol uchun, davlat chegaralarini belgilashda foydalaniladi.
Vektor ma'lumotlarining nuqta, chiziq va poligonlar shakllari, GIS-da ma'lumotlarni to'plash, tahlil qilish, qayta ishlovchi va yorituvchi ko'rsatkichlarni yaratishda foydalaniladi.