Global iqtisodiy rivojlanish



Yüklə 44,86 Kb.
səhifə3/11
tarix27.09.2023
ölçüsü44,86 Kb.
#123902
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Global iqtisodiy rivojlanish

AQSh xalqaro savdo


AQSh eksporti 2016-yilda 2,2 trln. AQSh dollariga teng bo'ldi. Ya'ni, yalpi ichki mahsulot hisobiga iqtisodiy o'sish 13 foizni tashkil etdi. Bundan tashqari, 12 million ish o'rinlari yaratildi. AQSh iqtisodiyotining aksariyati ichki iste'mol uchun ishlab chiqariladi va eksport qilinmaydi. Bundan tashqari, iqtisodiyotning katta qismi xizmatlardir. Ular eksport qilishni qiyinlashtiradi. Savdo iqtisodiyotga qanchalik to'g'ri kelishi haqida ko'proq ma'lumot olish uchun GSY qismlari bo'limiga qarang.
Ishlab chiqargan har bir narsaga qaramasdan, Qo'shma Shtatlar eksportga qaraganda ko'proq import qiladi. 2017 yilda import 2,9 trln. Ularning ko'pchiligi kompyuterlar kabi sarmoyadorlar va mobil telefonlar kabi iste'mol tovarlari .
Mahalliy slanets neftini ishlab chiqarish neft va neft mahsulotlari importini qisqartirdi. Amerikaliklar importdan foyda ko'rsalar ham, ular GSYİH'dan chiqariladi.
Qo'shma Shtatlarda savdo kamomadi mavjud . 2017 yilda xalqaro savdo 566 milliard dollarni yalpi ichki mahsulotga aylantirdi. Qo'shimcha ma'lumot olish uchun qarang: Import va Export Components .
Prezident Trump ushbu kamchiliklarni protektsionizm choralari bilan kamaytirishni xohlaydi. 2018-yil mart oyida u po'lat importga 25 foiz, alyuminiyga esa 10 foizli tarifni o'rnatishi kerakligini aytdi. U import qilingan quyosh paneli va kir yuvish mashinalarida tariflar va kvotalar o'rnatganidan bir oy o'tib keldi. Tahlilchilar Trumpning harakatlariga qarshi savdo urushini boshlashi mumkinligi sababli fond bozori tushib ketdi.

AQSh savdo shartnomalari


Xalqaro savdo hajmini oshirishni istagan mamlakatlar erkin savdo bitimlarini muzokara qiladi. Bu erda AQShning eng muhim savdo bitimlari:

  • Shimoliy Amerika erkin savdo bitimi dunyodagi eng yirik erkin savdo hududidir. Bu Qo'shma Shtatlar, Kanada va Meksika o'rtasida . Bu uchta davlat o'rtasidagi barcha tariflarni yo'q qiladi, uch barobar savdo 1,2 trln. Mana, uning afzalliklari , kamchiliklari va tarixi va maqsadi . 2017 yil 23 yanvarda Prezident Trump NAFTA ni qayta ko'rib chiqish uchun buyruq bergandi. Agar muzokaralar muvaffaqiyatsiz bo'lsa, NAFTA-dan voz kechish xavfi tug'iladi.

  • Trans-Tinch okeani hamkorligi Qo'shma Shtatlar va boshqa 11 mamlakat o'rtasida muzokaralar olib borildi. Barcha mamlakatlar Tinch okeani bo'ylab bordilar. Ular Avstraliya, Bruney, Kanada, Chili, Yaponiya, Malayziya, Meksika, Yangi Zelandiya, Peru, Singapur va Vetnam edi. TPP hamkor-davlatlari o'rtasida savdo va sarmoyalar yaxshilanishi mumkin. Yoqilg'i-energetika majmui reglamentga muvofiqligi va kichik biznesni qo'llab-quvvatlashga qaratilgan yangi savdo talablarini o'z ichiga olgan. Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi uni qo'llab-quvvatladi. Prezident Trump, 2017 yil 23 yanvarda atom stansiyasidan chiqib ketish haqidagi buyruqni imzoladi.

  • Transatlantik Savdo va Investitsiya Hamkorligi Qo'shma Shtatlarni va Evropa Ittifoqini bog'lashi mumkin edi. Bu dunyodagi eng yirik ikki mamlakatdir . Bu dunyo iqtisodiyotining uchdan bir qismidan ko'prog'ini boshqaradi. Bu dunyodagi eng yirik erkin savdo hududiga aylangan bo'lar edi. Eng katta to'siq - har ikki mamlakatda agrobiznes. Ham savdo hamkorlari oziq-ovqat sanoati uchun yirik subsidiyalarga ega. Evropa Ittifoqi genetik jihatdan o'zgartirilgan organizmlarni oziq-ovqat sifatida taqiqlaydi. Bundan tashqari, oziq-ovqat uchun ko'tarilgan hayvonlarning antibiotiklari va gormonlarini ham cheklaydi. Prezident Trumpning ushbu kelishuv bo'yicha pozitsiyasi aniq emas.

  • Xalqaro savdo siyosiy aralashuv va nazoratga mahkum bo`lib, bu ichki savdoga nisbatan qo`llaniladigan tadbirlardan xarakteri va darajasi bo`yicha sezilarli farqlanadi.

  • qiyosiy xarajatlar nazariyasiga ko`ra erkin savdo tufayli, jahon xo`jaligi resurslarni samarali joylashtirishga va moddiy farovonlikning yuqori darajasiga erishishi mumkin. Protektsionizm, ya'ni erkin savdo yo`lidagi to`siqlar xalqaro ixtisoslashuvdan olinadigan nafni kamaytiradi yoki yo`qqa chiqaradi. Erkin savdo yo`lida juda ko`p to`siqlar mavjud bo`ladi. Ularning asosiylari quyidagilar: - boj to`lovlari import tovarlarga aktsiz soliqlari hisoblanadi, u daromad olish maqsadida yoki himoya uchun kiritilishi mumkin. Import kvotalari yordamida ma'lum bir vaqt oralig`ida import qilinishi mumkin bo`lgan tovarlarning maksimal hajmi o`rnatiladi.

  • Ta'rifsiz to`siqlar deyilganda litsenziyalash tizimi, mahsulot sifatiga standartlar qo`yish yoki oddiy ma'muriy taqiqlashlar tushuniladi; Eksportni ixtiyoriy cheklashlar savdo to`siqlarining nisbatan yangi shakli hisoblanadi. Bu holda chet el firmalari o`zlarining ma'lum mamlakatga eksportini «ixtiyoriy» cheklaydi. Mamlakatlar xalqaro savdo yordamida o`zlarining davlatlararo ixtisoslashuvini rivojlantirishi, o`zlarining resurslari unumdorligini oshirish va shu orqali ishlab chiqarishning umumiy hajmini ko`paytirishi mumkin. Alohida davlatlar, eng yuqori nisbiy samaradorlik bilan ishlab chiqarish mumkin bo`lgan tovarlarga ixtisoslashishi va ularning o`zlari samarali ishlab chiqarish holatida bo`lmagan tovarlarga ayirboshlash hisobiga yutish mumkin.



Yüklə 44,86 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə