Gömrük işi Hazırladı: L. M. Hüseynova
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
66 - malları səlahiyyətli gömrük orqanına təqdim edən və ya təqdim etməli olan istənilən şəxs. Müvəqqəti ixrac Təkrar idxal üçün nəzərdə tutulmuş daxili mallar müvəqqəti ixrac proseduru altında yerləşdirilir. Bu mallardan Gömrük Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq gömrük rüsumlarından və vergilərdən tamamilə, yaxud qismən azad edilməklə, habelə ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük ərazisindən kənarda istifadə olunur. Malların müvəqqəti ixrac gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi qaydalarını Gömrük Məcəllənin tələbləri nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. Həmin qaydalarda malların müvəqqəti ixrac gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi şərtləri, onların bu prosedur altında qalma müddəti müəyyən edilməlidir. Müvəqqəti idxal (ixrac) proseduru elə tələblər müəyyən edir ki, onlara riayət edilməsi xarici malların Az-can gömrk ərazisində, Az-can mallarının isə ondan kənarda müvəqqəti istifadəsinə, iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq etmədən və gömrük rüsum və vergiləri ödəmədən yol verilmiş olsun. Müvəqqəti idxalın (ixracın) müstəril gömrük proseduru kimi əhəmiyyəti beynəlxalq əməkdaşlığın ticarət və digər formalarının inkişafına olan tələblərlə müəyyən edilir. Bu gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş malların statusu və eləcə də prosedurunun məzmunu, malların gömrük ərazisində və kənarda yerləşməsi və istifadəsinin müvəqqəti xarakteri ilə müəyyən edilir. Həmçinin müvəqqəti idxal (ixrac) edilən malların gömrük rüsum və vergilərindən tamamilə və ya qismən azad edilməsi də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu hal təbii olaraq baxılan prosedurunun tətbiq edilməsi sahəsinə müəyyən sərhədlər qoyulmasını tələb edir. Elə sərhədlər ki, onlardan kənarda prosedurunun tətbiqi ölkə iqtisadiyyatı üçün mənfi nəticələrə gətirib çıxara bilər. Belə ki, xarici malların gömrük ərazisinə, hətta zamanla məhdudlaşdırılmış buraxılışı, məsələn, emal əməliyyatlarında istehsal vasitələri və ya komplektləşdirici kimi istifadə edilməsi – 67 istehsalçıların mənafeyinə zərbə vuraraq iqtisadiyat daxilikonyunkturaya his olunacadərəcəə təsir göstərə bilər. Belə əməliyyatların aparılması qanunvericiliklə qadağan olunmur. Lakin onlar bu iş üçün məxsusi müəyyən edilmiş prosedu – emal prosedurunun çərçivəsində nəzərdə tutulur. Müvəqqəti idxal (ixrac) prosedurlarının tətbiqi müəyyən güzəştlər verməklə, xarici ölkələrlə iqtisadi, mədəni, qumanitar əlaqələrin inkişafı üçün əsaslandırılmamış əngəlləri aradan qaldırmağa imkan verir. Eyni zamanda milli iqtisadiyyatın müdafiəsi, ölkənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələləri bu prosedurundan istifadə edilməsinin dəqiq hüquqi qəliblərinin (модель) müəyyən edilməsini tələb edir. Təbii aşınma və ya mallardan istifadə edilməsi nəticəsində dəyişikliklər, habelə normal şəraitdə daşınma və saxlanc itkiləri istisna edilməklə, müvəqqəti idxal (ixrac) edilən mallar dəyişməz halda geri qaytarılmalıdır. Nazirlər Kabineti: - müvəqqəti idxala (ixracına) icazə veriməyən malların kateqoriyalarını; - müvəqqəti idxal (ixrac) edilən malların gömrük rüsumları və vergilərinin ödənilməsindən tamamilə və ya qismən azad edilməsi qaydalarını müəyyən edir. DGK bu prosedur üzrə aşağıdakı səlahiyyətləri yerinə yetirir: -geri aparılma barədə öhdəliklər verilməsi və gömrük ödənclərinin ödənilməsinin təmin edilməsi hallarını müəyyən edir; - müvəqqəti idxal (ixrac) əməliyyatlarına icazə verilməsi qaydalarını müəyyən edir; -bəzi kateqoriyalı mallar üçün müvəqqəti idxalın (ixracın) hüdud müddətlərini dəyişdirir. Gömrük Məcəlləsinə görə müvəqqəti idxalın (ixracın) müddəti iki ildən artıq olmamalıdır. Gömrük orqanları malların bu gömrük prosedurun altında yerləşdirilməsinə icazə verərkən, konkret müddət müəyyən edir. Bu müddət ərzində mallar onlarn daşınmaında məqsədləri və şəraiti nəzərə alınmaqla, müvəqqəti olaraq gömrük ərazisində (ya ondan kənarda) qala bilərlər. Bununla belə müvəqqəti idxal (ixrac) üçün müddətin uzadılması imkanı nəzərdə tutulur. Müddətin uzadılması qaydası DGK tərəfindən müəyyən olunur. Ayrı-ayrı mal kateqoriyaları üçün daha az və daha çox müddət müəyyən edələ bilər. 68 Gömrük Məcəlləsi müvəqqəti idxal (ixrac) prosedurunun iki tipini müəyyən edir: gömrük rüsum və vergilərindən tam azad edilməklə və qismən azad edilməklə tətbiq edilən gömrük proseduru. Müvəqqəti idxal (ixrac) edilən malların gömrük rüsum və vergilərindən qismən azad edilməsinin mexanizmi aşağıdakıları nəzərdə tutur: -hər ay (natamam ay) ümumi məbləğin, yəni, əgərmüvəqqəti idxal proseduru ilə rəsmiləşdirilmiş mal sərbəst dövriyyə üçün buraxılma gömrük proseduru altında yerləşdirildiyi zaman olsaydı, benefisiarın ödəməlu olduğu gömrük rüsum və vergilərinin yekun miqdarının 3 faizi qədər (dövri ödənc) ödənilir; -göstərilən məbləğ idxal (ixrac) gününə qüvvədə olan vergiqoyma stavkalarına əsasən müəyyən edilir; müəyyən edilmiş gömrük ödəncləri ödənc gününə olan kursa görə ABŞ dolları ilə hesablnır və qabaqcadan, müvəqqəti idxala (ixraca) icazə verən gömrük orqanının müəyən etdiyi müddətdə, lakin 3 aydan artıq olmayaraq, ödənilir; -dövri ödənilən (hər ay 3 faiz) gömrük ödəncləri müəyyən müddətdən sonra sərbəst dövriyyəyə buraxılış gömrük proseduru üçün nəzərdə tutulmuş ödənclərin məbləği ilə bərabərləşsə və əgər. müvəqqəti idxal (ixrac) prosedurunda rəsmiləşdirilmiş mallar iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilməsi nəzərdə tutulmursa, həmin mallar avtomatik olaraq sərbəst dövriyyə üçün buraxılmış sayılır; -dövri gömrük ödənclərinin ödənilməsinə görə məsuliyyəti malları gətirən (aparan) şəxs daşıyır. Gömrük Məcəlləsi müvəqqəti idxal (ixrac) prosedurunun tətbiqinin icazəvermə qaydasını müəyyən edir. Həmcinin mühüm əhəmiyyə kəsb edən məhdudlaşdırma tədbiri müəyyən edilir: malların eyniləşdirilməsini təmin etmək mümkün olmadıqda, bu prosedurun tətbiqinə icazə verilmir. 3. Beynəlxalq tranzit (174) xüsusi gömrük proseduru xarici malların gömrük rüsumları, əlavə dəyər vergisi və aksizlər alınmadan, ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq olunmadan gömrük nəzarəti altında bir yerdən başqa yerə daşınmasıdır. Yüklə 1,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|