Guide on Article 6 : Right to a fair trial (civil limb) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (b) M ÜSTƏQIL MƏHKƏMƏ
- İcra hakimiyyəti qarşısında müstəqillik
- Qanunvericilik hakimiyyəti qarşısında müstəqillik
- Tərəflər qarşısında müstəqillik
- Müstəqilliyin qiymətləndirilməsi üçün meyarlar
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
Maddəyə zidd deyil. Bir hakimin sədrliyi altında, dövlət qulluqçularının və maraqlı orqanların nümayəndələrinin iştirakı ilə təşkil olunan qarışıq məhkəmə tərkibinin mövcudluğu özlüyündə qərəzliliyin sübutu deyil (
, §§ 57 və 58), o cümlədən məhkəmədə qərarın çıxarılmasında qeyri-peşəkar hakim olan ekspertlərin iştirakına per se etiraz yoxdur (
, § 32). 127. Qərəzsizliklə bağlı presedent hüququnda müəyyən edilən prinsiplər peşəkar hakimlərə olduğu kimi qeyri-peşəkar hakimlərə də şamil olunur ( Langborger İsveçə qarşı , §§ 34-35; Cooper Birləşmiş Krallığa qarşı [BP], § 123). 128. Bir qayda olaraq, əgər qərar sonradan "tam yurisdiksiyaya" malik olan və ilkin pozuntunu aradan qaldırmaqla müvafiq təminatlara uyğunluğu təmin edən məhkəmə orqanının nəzarətinə məruz qalarsa, qərar verən məhkəmənin müstəqil və ya qərəzsiz olmaması ya da sözügedən məhkəmənin əsas prossesual təminatı pozması 6 § 1 Maddənin pozulması ilə nəticələnmir (
11
129. Məhkəmə davamlı olaraq vurğulamışdı ki, Dövlətin Konvensiyanın 6 § 1 Maddəsinə əsasən işə "müstəqil və qərəzsiz məhkəmə" tərəfindən baxılmasını təmin etmək öhdəliyinin əhatə dairəsi yalnız məhkəmə sistemi ilə məhdudlaşmır. Bu, həmçinin səviyyəsindən asılı olmayaraq icra, qanunverici və digər hər hansı Dövlət orqanı qarşısında məhkəmələrin çıxardığı hökmlərə və qərarlara, onlarla razılaşmasalar belə, hörmət və riayət etmək öhdəliyini qoyur. Bu səbəbdən, dövlətin məhkəmələrin səlahiyyətinə hörmət göstərməsi, cəmiyyətin məhkəmələrə və daha geniş mənada, qanunun aliliyinə etimad etməsi üçün ilkin zəruri şərtidir. Bunun təcrübədə həyata keçirilməsi üçün məhkəmə sisteminin müstəqilliyi və qərəzsizliyi kimi konstitusion təminatlar kifayət deyil. Onlar səmərəli şəkildə gündəlik inzibati münasibətlərə və təcrübələrə daxil edilməlidir ( Agrokompleks Ukraynaya qarşı , § 136). (b) M ÜSTƏQIL MƏHKƏMƏ 130. "Müstəqil" termini digər hakimiyyət qolları (icra və qanunverici) qarşısında (
, § 38), eləcə də tərəflər qarşısında müstəqilliyi ifadə edir ( Sramek Avstriyaya qarşı , § 42). 131. Hökumətin siyasi orqanları ilə məhkəmə sistemi arasındakı səlahiyyət bölgüsü anlayışının Məhkəmənin presedent hüququnda getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb etməsinə baxmayaraq, nə 6-cı Maddə, nə də Konvensiyanın hər hansı digər müddəası Dövlətlərdən hakimiyyət orqanlarının qarşılıqlı əlaqəsinə icazə verilən hədlərlə bağlı hər hansı nəzəri konstitusion anlayışlara əməl etmələrini tələb etmir. Əsas məsələ konkret məhkəmə işində Konvensiyanın tələblərinə riayət olunub-olunmamasıdır ( Kleyn və digərləri Hollandiyaya qarşı [BP], § 193). Əslində, Məhkəmənin müstəqilliyi anlayışı məhkəmə hakimiyyətini digər hakimiyyət qollarından ayırmaq üçün prosessual təminatların mövcudluğunu nəzərdə tutur.
İcra hakimiyyəti qarşısında müstəqillik 132. İcra hakimiyyətinin məhkəmə işinin gedişatına onun nəticəsinə təsir etmək məqsədi ilə müdaxilə etməsi hakimlərin müstəqilliyini sarsıdır (
, § 80;
Mosteanu və digərləri Rumıniyaya qarşı , § 42).
133. Hakimlərin icra hakimiyyəti tərəfindən təyin edilməsi və vəzifəsindən kənarlaşdırılması özlüyündə 6 § 1 Maddənin pozulması üçün kifayət deyil (
(qərardad)). Hakimlərin icra hakimiyyəti tərəfindən təyin olunmasına bu şərtlə 11 . Həmçinin Tam yurisdiksiyaya malik olan məhkəmə tərəfindən işə yenidən baxılması və Ədalətlilik bölmələrinə baxın. 28/71
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
məruz qalmasınlar ( Flux Moldovaya qarşı (№ 2) , § 27). 134. Kassasiya Məhkəməsinin Sədrinin icra hakimiyyəti tərəfindən təyin olunması faktı özlüyündə onun müstəqilliyinə xələl gətirmir, bir şərtlə ki, təyin olunduqdan sonra o, heç bir təzyiqə məruz qalmasın, hər hansı təlimat almasın və öz vəzifələrini tam müstəqil şəkildə yerinə yetirsin ( Zolotas Yunanıstana qarşı , § 24). 135. Bənzər şəkildə, İnzibati-Hüquq Şurasının hakimlərinin regional inzibati hakimiyyət orqanı tərəfindən təyin edilməsi faktı, onların müstəqilliyinin və qərəzsizliyinin şübhə altına alınması üçün kifayət deyil, bir şərtlə ki, təyin olunduqdan sonra onlar heç bir təzyiqə məruz qalmasınlar, hər hansı təlimat almasınlar və öz məhkəmə fəaliyyətlərini tam müstəqil şəkildə həyata keçirsinlər (
, (qərardad)).
136. Hakimlərin Parlament tərəfindən təyin edilməsi faktı özlüyündə, təyin olunduqdan sonra məhkəmə vəzifələrini yerinə yetirərkən hər hansı təzyiq və ya göstərişlər almadıqları halda, onları hakimiyyət orqanlardan asılı etmir (
, § 67). Bundan əlavə, əsasən peşəkar hakimlərdən ibarət olan Apellyasiya Məhkəməsinin ekspert üzvlərindən birinin həmçinin Parlament üzvü olması özlüyündə müstəqil və qərəzsiz məhkəmə hüququnu pozmur (
, §§ 31-35).
137. Məhkəmənin tərkibinin üzvlərindən biri vəzifə öhdəlikləri və ya fəaliyyətinin təşkili baxımından tərəflərin biri qarşısında tabe vəziyyətində olan şəxs olarsa, tərəflərin həmin şəxsin müstəqilliyi ilə bağlı qanuni şübhələri ola bilər. Bu cür hal məhkəmələrin demokratik cəmiyyətdə doğurmaları olduqları etimada ciddi şəkildə təsir edir ( Sramek Avstriyaya qarşı , § 42). Müstəqilliyin qiymətləndirilməsi üçün meyarlar 138. Orqanın "müstəqil" hesab edilib-edilməməsini müəyyən edərkən, Məhkəmə xüsusilə də aşağıdakı meyarlara diqqət yetirir ( Langborger İsveçə qarşı , § 32; Kleyn və digərləri Hollandiyaya qarşı [BP], § 190): - üzvlərinin təyin olunması qaydasına və onların səlahiyyət müddətinə; - xarici təzyiqlərə qarşı təminatların mövcud olmasına; - orqanın müstəqilliyin xarici əlamətlərinə malik olub-olmamasına.
(i) Orqanın üzvlərinin təyin edilmə qaydası 139. Ədliyyə Nazirliyinin qərarverici orqanın üzvlərinin vəzifəyə təyin edilməsi və ya vəzifədən kənarlaşdırılmasına müdaxiləsi ilə bağlı məsələlər qaldırılmışdır ( Sramek Avstriyaya qarşı , § 38;
Brudnicka və digərləri Polşaya qarşı , § 41;
Clarke Birləşmiş Krallığa qarşı (qərardad)). 140. İşin konkret hakimə və ya məhkəməyə həvalə edilməsi yerli hakimiyyət orqanlarının bu cür məsələlərdə malik olduğu mülahizə sərbəstliyinə aid olsa da, Məhkəmə əmin olmalıdır ki, bu, 6-cı Maddənin 1-ci bəndinə və xüsusilə də müstəqillik və qərəzsizlik tələblərinə uyğundur ( Bochan Ukraynaya qarşı , § 71).
(ii) Orqanın üzvlərinin səlahiyyət müddəti 141. Məhkəmə qərarverici orqanın üzvləri üçün xüsusi səlahiyyət müddəti müəyyən etməmişdir, buna baxmayaraq sözügedən üzvlərin səlahiyyət müddəti ərzində 29/71
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|