Guide on Article 6 : Right to a fair trial (civil limb) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
baxmayaraq ki, şəxs apellyasiya və kassasiya instansiyası məhkəmələri tərəfindən şəxsə dinlənilmə imkanı verilməmişdir ( Miller İsveçə qarşı , § 30). 252. Müvafiq olaraq, dinləmələri istisna edən hallar müəyyən olunmayıbsa, 6-cı Maddənin 1-ci bəndi çərçivəsində açıq məhkəmə araşdırması hüququ ən azından bir instansiyada şifahi araşdırma hüququnu ehtiva edir (
, § 44;
Salomonsson İsveçə qarşı , § 36). 253. Ümumi və mütləq prinsipə əsasən mülki işə qapalı iclasda mahiyyəti üzrə baxılması, işin xüsusi hallarına görə ərizəçi açıq məhkəmə araşdırması hüququnu tələb edə bilmədiyi halda, prinsip etibarilə 6-cı Maddənin 1-ci bəndinə uyğun hesab edilə bilməz; xüsusilə müstəsna hallar istisna olmaqla, tərəflər ən azından açıq məhkəmə araşdırmasını tələb etmək imkanına malik olmadılar, baxmayaraq ki, məhkəmələr işin hallarına və müvafiq səbəblərə görə bu tələbi rədd edə bilərlər və işə qapalı iclasda baxa bilərlər ( Martinie Fransaya qarşı
[BP], § 42). 254. Ən nəhayət, prosesin həlledici mərhələsində dinləmələrin olmaması prosesin sonrakı mərhələsində bəzi hallarda yetərli dərəcədə bərpa oluna bilər, digər hallarda isə bərpa olunmaya bilər (
, §§ 60-61; Malhous Çex Respublikasına qarşı [BP], § 62). 255. Konkret nümunələr: - Məhkəmə dinləmələrinin keçirilməsini zəruri edən etibarlı məsələlərin və mübahisəli faktların olmaması halında, iclasın keçirilməsi tələb olunmaya bilər və məhkəmələr tərəflərin təqdimatlarına və digər yazılı materiallara əsasən işə ədalətli və əsaslı şəkildə baxa bilərlər (
, § 37;
Saccoccia Avstriyaya qarşı, § 73);
- Məhkəmə həmçinin qəbul etmişdi ki, dinləmələrin keçirilməməsinə məhdud xarakterli hüquqi məsələləri qaldıran ( Allan Jacobsson İsveçə qarşı (№ 2) ,§§ 48-49; Valová və digərləri Slovakiyaya qarşı , §§ 65-68) və ya xüsusilə mürəkkəb olmayan işlərdə haqq qazandırıla bilər (
(qərardad); Speil Avstriyaya qarşı (qərardad)); - Bu, həmçinin xüsusilə texniki məsələlərə də şamil olunur. Məhkəmə şifahi formaya nisbətən yazılı olaraq daha yaxşı araşdırılan sosial təminatla bağlı mübahisələrin texniki xarakterinə diqqət yetirmişdir. O, dəfələrlə qeyd etmişdir ki, bu sahədə milli hakimiyyət orqanları effektivlik və iqtisadi tələblərini nəzərə alaraq, dinləmələrin keçirilməsindən imtina edə bilərlər, belə ki, sistematik olaraq dinləmələrin keçirilməsi sosial mühafizə sahəsində icraatlarda zəruri olan işlərə xüsusi səylə baxılmasına mane ola bilər (
, § 58; Döry İsveçə qarşı , § 41; əksinə bax:
, §§ 39-40).
256. Bunun əksinə olaraq, məsələn, məhkəmənin yurisdiksiyası hüquqi məsələlərə və mühüm fakt məsələlərinə tətbiq olunduqda ( Fischer Avstriyaya qarşı , § 44) və ya faktların hakimiyyət orqanları tərəfindən düzgün şəkildə müəyyən edilib-edilmədiyinin qiymətləndirilməsi zamanı ( Malhous Çex Respublikasına qarşı [BP], § 60), ərizəçiyə şəxsən və ya nümayəndəsi vasitəsilə öz şəxsi vəziyyətini izah etmək üçün imkan yaratmaqla məhkəməyə ərizəçı barədə özündə təəssürat yaratmaq lazım olduğu hallarda ( Miller İsveçə qarşı , § 34, son cümlə Andersson İsveçə qarşı , § 57) - məsələn, kompensasiyanın məbləğini müəyyən etmək üçün ərizəçi üzləşdiyi çətinlikləri danışmalı olduqda (
[BP], § 51; Lorenzetti İtaliyaya qarşı, § 33) - və ya digərlərlə yanaşı bu vasitələrlə məhkəmənin müəyyən aspektlər üzrə izahatlar əldə edə bilməsi üçün (
, § 22;
Lundevall İsveçə qarşı , § 39) şifahi dinləmələrin keçirilməsi zəruri hesab ediləcək. 50/71
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
etibarilə, müvafiq məhkəmə qarşısında açıq məhkəmə dinləmələrini ifadə edir. Lakin 6-cı Maddənin 1-ci bəndi məhkəmə işinin xüsusi xarakterinin işığında məhkəmələrin bu prinsipdən yayınmağa qərar verməsini qadağan etmir (
[BP], § 40). 6-cı Maddənin 1-ci bəndinin mətni bu qaydadan bəzi istisnaları nəzərdə tutur. 258. "Mətbuat və ictimaiyyət məhkəmə iclasının bir hissəsinə və ya hamısına buraxılmaya bilər": - “demokratik cəmiyyətdə əxlaq, ictimai qayda və ya milli təhlükəsizlik mülahizələrinə görə" ( B. və P. Birləşmiş Krallığa qarşı , § 39;
Zagorodnikov Rusiyaya qarşı , § 26); - "yetkinlik yaşına çatmayanların maraqları və tərəflərin şəxsi həyatının müdafiəsi
çatmayanların yaşayış yerinin müəyyən edilməsi və ya eyni ailənin üzvləri arasındakı mübahisələrlə bağlı məhkəmə işlərində yetkinlik yaşına çatmayanların maraqları və ya tərəfin şəxsi həyatının müdafiəsi söz mövzusudur ( B. və P. Birləşmiş Krallığa qarşı , § 38); bununla belə, uşağın dövlət müəssisəsinə yerləşdirilməsi ilə bağlı məhkəmə işlərində məhkəmə iclasınıb ictimaiyyətdən qapalı keçirilməsi ilə bağlı səbəblər diqqətli şəkildə araşdırılmalıdır ( Moser Avstriyaya qarşı , § 97). Həkimə qarşı intizam icraatına gəldikdə, peşə sirrinin və pasientlərin şəxsi həyatlarının müdafiəsi zərurəti məhkəmə iclasının qapalı keçirilməsinə əsaslandırsa da, şərtlər bu cür tədbiri ciddi şəkildə tələb etməlidir (
, § 34;
məsələn, vəkilə qarşı icraatın qaldırılması, Hurter İsveçrəyə qarşı , §§ 30-32). - "yaxud məhkəmənin fikrincə aşkarlığın ədalət mühakiməsin maraqlarını poza biləcəyi
ya ədalət naminə məlumatların və rəylərin azad mübadiləsinə təşviq etmək məqsədilə proseslərin açıq və ictimai xarekterini məhdudlaşdırmaq mümkündür (
, § 38;
Osinger Avstriyaya qarşı , § 45).
259. Açıq məhkəmə araşdırması hüququndan imtina: 6 § 1 Maddənin nə mətni, nə də ruhu şəxsi öz iradəsi ilə, açıq şəkildə və ya susmaqla, açıq məhkəmə araşdırması hüququndan imtina etməsini qadağan etmir, lakin bu cür imtina birmənalı şəkildə həyata keçirilməli və hər hansı mühüm ictimai marağa zidd olmamalıdır (
, § 59;
Håkansson və Sturesson İsveçə qarşı , § 66;
Exel Çex Respublikasına qarşı , § 46). Məhkəməyə çağırışlar da vaxtında əldə edilməlidir ( Yakovlev Rusiyaya qarşı , §§
20-22). 260. Açıq məhkəmə araşdırması hüququndan imtinanı tənzimləyən şərtlər: Müvafiq şəxs öz iradəsi ilə (
, § 35) buna razılıq verməlidir ( Le Compte, Van Leuven və De Meyere Belçikaya qarşı , § 59). Bu hüquqdan açıq şəkildə və ya susmaqla imtina edilə bilər (
, § 59). Lakin bu imtina birmənalı şəkildə həyata keçirilməli (
, § 35, və Håkansson və Sturesson İsveçə qarşı , § 67) və hər hansı mühüm ictimai marağa zidd olmamalıdır (
, § 66). 261. Açıq məhkəmə araşdırmasının tələb edilməməsi müvafiq şəxsin mütləq surətdə bu bu hüquqdan imtina etməsi demək deyil; müvafiq daxili qanunvericilik nəzərə alınmalıdır (
, § 47; Göç Türkiyəyə qarşı [BP], § 48, son cümlə). Əgər mövcud daxili qanunvericilik bu imkanı açıq şəkildə istisna edirsə, ərizəçinin açıq məhkəmə araşdırmasını tələb edib-etmədiyinin əhəmiyyəti yoxdur ( Eisenstecken Avstriyaya qarşı , § 33).
51/71 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|