Guliston davlat universiteti
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Nazorat savollar:
1.O‘zbekiston milliy metrologiya instituti qisqa sharh? 2. Davlat korxonasi va laboratoriyalar faoliyati haqida? 3. Metrologik faoliyat nima? Geometrik va mexanik kattaliklarni o„lchash ilmiy ishlab chiqarish bo‟limi faoliyatini o„rganish. Geometrik va mexanik kattaliklarni o‗lchash bo‗limi O‘lchashlar birliligini, ishonchliligini ta‘minlash va fizik kattalik birliklarining o‘lchamliligini yuqori aniqlikdagi o‘lchash vositalaridan ishchi o‘lchash vositalariga uzatish uchun bo‘limda namunaviy o‘lchash vositalari mavjud. Sanoatning jadal qayta qurilishi ro‘y berayotganini hisobga olgan holda, import texnologiyalar sotib olinmoqda, zamonaviy korxonalar ochilmoqda, mahsulot ishlab chiqarishda o‘lchashlar aniqligi, chiqarilayotgan mahsulot sifatiga bo‘lgan talablar, uning raqobatbardoshligi, tashqi bozorga chiqish uchu n kurash ortib bormoqda. Hozirgi kunning o‘zidayoq o‘lchashlar aniqligini oshirish, ishlab chiqarishni ishchi o‘lchash vositalari bilan ta‘minlash uchun sanoat yuqori aniqlikdagi o‘lchash vositalari bilan jihozlanyapti. Shu sababdan bo‘lim import o‘lchash vositalarini metrologik attestatlashni o‘tkazib, korxonalarda ishlatiladigan me‘yoriy hujjatlarni ishlab chiqishda yordam ko‘rsatyapti. Shuningdek Toshkent shahar va Toshkent viloyatining avtoyoqilg‘i quyish shaxobchalaridagi xorijda chiqarilgan suyultirilgan gaz quyish kolonkalari, yoqilg‘i tarqatish kolonkalari, kuch o‘lchash mashinalari, gidravlik presslar uchun metrologik attestatlash dasturlarini ishlab chiqishda yordam ko‘rsatyapti. Bo‘lim ―geometrik kattaliklarni o‘lchash‖, ―mexanik kattaliklarni o‘lchash‖ va ―moddalarning sarf, hajm parametrlarini o‘lchash‖ laboratoriyalaridan tashkil topgan Geometrik kattaliklarni o‘lchash laboratoriyasi 43 Laboratoriya geometrik kattaliklarni o‘lchash vositalarini qiyoslash bo‘yicha ishlarni amalga oshirib, quyidagi yuqori aniqlikdagi o‘lchash vositalari bilan jihozlangan: universal o‘lchash instrumenti (shtangen instrument, mikrometrik instrument, richagli-tishli), shtrixli uzunlik o‘lchovlari, burchak o‘lchovlari, chegaraviy yassi-parallel uzunlik o‘lchovlari, optika-mexanik asboblar. Geometrik kattaliklarni o‘lchash laboratoriyasi 2- razryadli namunaviy chegaraviy uzunlik o‘lchovlari, 2-razryadli shtrixli o‘lchovlar, 2-razryadli namunaviy shkalalar, optika-mexanik o‘lchash asboblari bilan jihozlangan bo‘lib, b u 100mm gacha uzunliklarni 0,0001mm aniqlik bilan o‘lchashga imkon beradi. Laboratoriya berilgan dastur bo‘yicha kattaliklarni o‘lchash, raqamli hisob va raqamli bosib chiqarish imkoni bo‘lgan yuqori aniqlikdagi asboblarga ega (namunaviy ekzamenator, «Mikrad» elektron vaterpas, «DIP-1» ikki koordinatali o‘lchash asbobi). 100mm gacha uzunlikni o‘lchash vositalarining davlat qiyoslovini 0,02 µ dan 0,40 µ gacha o‘lchash xatoligi bilan, 100mm dan yuqori uzunlikni o‘lchash vositalarini 0,11 µ dan 0,55 µ (mikron )gacha xatolik bilan amalga oshiradi. Mexanik kattaliklarni o‘lchash va moddalarning sarf, hajm parametrlarini o‘lchash laboratoriyasi 44 Mexanik kattaliklar va sarfni o‘lchash laboratoriyasi mexanik kattaliklarni: kuch va qattiqlik (namunaviy dinamometrlar, sinov pressi va mashinalar, qattiq o‘lchagichlar, dinamometrik kalitlar) o‘lchash vositalarini qiyoslash bo‘yicha ishlarni amalga oshiradi, ushbu qiyoslash ishlarini bajarish uchun ―DO-2-5-0,5‖ turdagi 2- razryadli namunaviy kuch o‘lchash mashinasi, 0,01kn dan 5000kn gacha 3-razryadli namunaviy dinamometrlar, 2- razryadli (MTR, MTSH, MTB turdagi) namunaviy kuch o‘lchovlari mavjud. Harakat parametrlari asboblarini (spidometrlar, taxometrlar, sekundomerlar, Iskra -video, Kris, Arena, Vizir turdagi harakat tezligi o‘lchagichlarini) qiyoslash uchun laboratoriya UPS-4, UT-0,5-60, UPMS-1, IS-24 uskunalarga ega; hajm va sig‘imlarni O‘V (1-chi va 2-chi razryadli namunaviy o‘lchovlar, yoqilg‘i, moy va gaz tarqatish kolonkalari, kalibrlash avtosisternalari, shisha s ig‘im o‘lchovlari va rezervuarlar kalibrovkasi) qiyoslash uchun laboratoriya 3-razryadli, 1-razryadli namunaviy tarozilar bilan jihozlangan. Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|