Gülxani pənah salatin əHMƏdli səNƏT, SƏNƏtkar
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sənət, sənətkar və zaman 457 Respublikasının Baş nazirinin müavini, xalq yazıçısı Elçinin təklifi ilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə həvalə olundu. «Ədəbiyyat qəzeti»nin baş redaktoru Ayaz Vəfalının sədrliyi ilə komissiya yaradılması (31 avqust 2007) haqqında qərar qəbul edildi. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi həmin məsələ ilə əlaqədar «Ədəbi yaddaşımız-Ədəbiyyat qəzeti» layihəsinin həyata keçirilməsinə qərar verdi. «Dünya ədəbiyyatı» dərgisinin əsası 2004-cü ilin mayında qoyulub. Dünya ədəbiyyatı nümunələrinin, eləcə də tərcümə praktikası və nəzəriyyəsi haqqındakı araşdırmaların Azərbaycan dilinə tərcüməsi və təqdim olunması işini yerinə yetirir . Yaradıcısı Səlim Babullaoğlu ədəbi fəaliyyətə tələbəlik illərindən başlamış, şeir, hekayə, esse, məqalələri ilə yanaşı bədii tərcümə ilə də məşğul olur. İlk kitabı «Tənha»dır. Baş redaktoru olduğu «Dünya ədəbiyyatı» curnalı daha çox oricinaldan tərcümələrə üstünlük verir. Dərgilərin işıq üzü görməsində Gənclər, İdman və Turizm Nazirliyinin rolu böyük- dür. 2005-ci ildən qısa adı «DƏB» olan «Dünya ədəbiyyatın- dan books» seriyası nəşr olunmağa başlamışdır ki, indiyə kimi bu seriyadan ondan çox kitab işıq üzü görmüşdür. «Dünya ədəbiyyatı» dərgisi «Qloballaşma ədəbiyyatı» mövzusunda beynəlxalq konfrans təşkil etmiş, həmin konfransda digər ölkə ədəbiyyatçıları da iştirak etmişdir. Bu dərgi yalnız bədii nümunələrin öz dilimizə tərcüməsini deyil, həm də bizim çağdaş ədəbiyyatın dünya dillərinə tərcümə olunması sayəsində fəaliyyəti də dəyərlidir. 35 azərbaycanlı müəllifin müxtəlif canrlı əsərləri gürcü, özbək, rus dillərinə tərcümə olunmuş və yaxud da ki, elektron versiyaları hazırlanmışdır. «Dünya Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 458 ədəbiyyatı» dərgisi öz praktikasında icazəli bədii ədəbiyyat nəşretmə mexanizmini son illərdə işə salan ilk qurumdur. «Literaturnıy Azerbaydcan» curnalı uzun illərdir ki, fəaliyyət göstərir. Qeyri-Azərbaycan ədəbi əlaqələrinin inki- şafında böyük rol oynamış «Literaturnıy Azerbaydcan» curnalı keçmiş sovetlər birliyinə daxil olan xalqların ədəbi əlaqələrinin möhkəmlənməsində xidmətləri böyükdür. Səyavuş Məmmədzadə, A.Xaldeyev, İvan Tretyakov, S.İbrahimova, Mənsur Vəkilov və başqaları bu curnalın uğurlu fəaliyyətində böyük xidmətləri olan sənətkarlardır. «Körpü» dərgisi nəşr olunmağa başladığı vaxtdan diqqəti cəlb etmişdir. Səhifələrində çağdaş ədəbiyyatımız haqqında çox dəyərli ədəbi-tənqidi məqalələrlə yanaşı, istedadlı gənclərin yaradıcılığından nümunələr də dərc olunmaqdadır. Dünya ədəbiyyatından tərcümələrlə, ədəbi canrlarla bağlı dünya ədəbi prosesləri haqqında maraqlı məqalələrlə zəngin «Körpü» curnalı öz prinsipiallığı, ədəbi-bədii keyfiyyətləri ilə zəngin yazıları dərc edir. Curnalın baş redaktoru Əsəd Cahangir Azərbaycan ədəbi tənqidi sahəsində uğurlu yaradıcılığı ilə tanınmış istedadlı qələm sahibidir. Çağdaş ədəbi prosesin inkişafında AYB-nin orqanları olan «Azərbaycan», «Ulduz», «Ədəbiyyat», «Qobustan», «Li- teraturnıy Azerbaydcan», «525-ci qəzet», «Kredo», «Eks- press», «Yeni Azərbaycan», «Ədalət», «Azadlıq», «Bizim əsr», «Sənət», «Rezonans», «Üç nöqtə» qəzetləri ilə yanaşı «Körpü»nün səhifələrində bədii əsərlərlə yanaşı, tənqidi yazılara da yer verilir. Vaqif Yusifli, Ə. Cahangir, Rahid Ulu- sel, C.Yusifli, Bəsti Əlibəyli, T.Əlişanoğlu, Rüstəm Kamal, Nadir Hüseynzadə, İ.Musayeva, G.Pənah, N.Cabbarlı dövrün ədəbi prosesini geniş və hərtərəfli təhlilini verməyə çalışırlar. Sənət, sənətkar və zaman 459 Əsəd Cahangirin baş redaktorluğu ilə çıxan «Körpü» ədəbi-tənqidi dərgisi 2004-cü ildən başlayaraq çap olunur. AYB bu curnalın çapına yardım göstərir. Burada çap olunan yazılar öz sanballığı ilə diqqəti cəlb edir. «Platondan Anara qədər», Rüstəm Kamalın «Nüsrət Kəsəmənlinin «tale» mətni: simvolik və gerçəklik», onların «dünya poetikasına, fəlsəfi fikir təcrübəsinə söykənərək» (R.Ulusel) yürütdükləri bənzərsiz mülahizələr dəyərləndirilir. Çağdaş Azərbaycan ədəbi tənqidi fikrində modernizm və postmodernizm dünyagörüşünə, fəlsəfəsinə, bədii praktikasına münasibət müxtəlifliyi özünü göstərir. Aydın Dadaşovun «Modernizm nədi? Nədi imodernizm» («Ulduz», 2004, №6), Qorxmaz Quliyevin «Postmodernizm» («Azərbaycan», 2005, №9), Əhməd Qəşəmoğlunun «Postmodernizm: yarımçıq dünyagörüşün məhsulu» («Ədəbiyyat qəzeti», 4 mart 2005), Elmar Vüqarlının tərcüməsiylə verilən Fayaz Çaqaninin «Postmodernizm» və s. məqalələr içərisində tədqiqatçı alimlərimiz Q.Quliyevin postmodernizm haqqında «dolğun», «aydın» təsəvvür yaratdığını söyləyir: «Məlum olur ki, bu cərəyan Azərbaycanın bədii estetik şüuruna nə dərəcədə yararlıdı və bu «məkanda» necə qərarlaşa bilər. Əhməd Qəşəmoğlu isə Azərbaycan mədəniyyət düşüncəsindən çıxış edərək postmodernizmə münasibətini bildirir. O, Şərq və Qərb mədəniyyətinin qarşılıqlı münasibətlərinə, bir-birini təsirləndirmələrinə obyektiv yanaşmada belə bir həqiqət ortaya qoyur ki, bir çox yazarlar postmodernizmin nə demək olduğunu, onun genezisini, hansı fəlsəfi, siyasi məziyyətlərdən, ənənələrdən qidalandığını, hansı tarixi situasiyada, hansı mental kompleksdən, dünyagörüşündən törəndiyini bilmədən onun ətəyindən» yapışanları tənqid edir, postmodernizmin Qərbin özü üçün də çoxdan «köhnəldiyini», «bizim qoca Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 460 cavanlarımızın» isə hələ də ondan «əl çəkmək» istəmədiklərini bildirən R.Ulusel fikirlərində haqlıdır ki, «müasir Qərb çağdaş dünya üçün daha çox klassikası ilə, məsələn, intibah, romantizm, XX yüzilliyin monumental roman, poeziya canrları ilə, filosofların məktəb yaradıcılığı ilə örnək ola bilər. Qoy Qərb özünün sönmüş hesab etdiyi mədəniyyətini özü göyərtsin. Bizim öz problemlərimiz var, bu problemləri kimlərisə yamsılamaqla ört-basdır edə bilmərik. Qlobal məkanda milli mədəniyyətimizin taleyini, varlığını, perspektivliyini düşünə bilən adamlar bunun nə demək olduğunu yaxşı başa düşürlər» («Körpü» curnalı, 5/ 2007). Rəşad Məcidin baş redaktor olduğu «525-ci qəzet» müasir oxucu kütləsini özünə cəlb edə bilən bir mətbu orqandır. Azərbaycan mətbuatında müxtəlif yönümlü, fərqli istiqamətləri işıqlandıran onlarla ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzet və dərgilər nəşr olunur. Onların içərisində «525-ci qəzet» xüsusilə fərqlənir. Mətbuat tarixində ilk dəfə olaraq gündəlik nəşr olunan «525-ci qəzet» digər nəşrlərin Azərbaycan ədəbiyyatı ilə bağlı materialları səhifələrində işıqlandırmadığı bir vaxtda-hələ bir neçə il bundan əvvəl ədəbiyyat sahəsinə xüsusi diqqət yetirməyə başlayıb. «525-ci qəzet»in ədəbiyyatın inkişafı və təbliği ilə bağlı apardığı işlər layihələr şəklində artıq bir neçə ildir ki, həyata keçirilir. Bir neçə il öncə əksər qəzetlərin səhifələrində ədəbiyyatla bağlı cəmi bir neçə şeir, yaxud hekayə verdiyi vaxtda sözügedən qəzet ədəbiyyatla bağlı silsilə yazılar, milli ədəbiyyatımızın çağdaş durumunu əks etdirən nümunələrə öz səhifələrində geniş yer verib. Qəzetin xüsusilə 32 səhifə həcmində çap olunan şənbə nömrəsində ədəbiyyat mövzusu daha artıq yer alır. «525-ci qəzet» siyasi baxışından, hansı ədəbi cəbhədə təmsil olunmağından asılı olmayaraq gənclərin yaradıcılığına Yüklə 3,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|