Guruh talabasi Ziyabutdinova Mexridilning Fizika

Nyutonning ikkinchi qonuni.

---

Nyutonning ikkinchi qonuni.
Quydagicha tajriba o’tkazamiz: Dastlab, o’zgarmas 
massali jismga (m=const) turli kuchlarning ta’sirini ko’raylik. Masalan, futbol to’pini 
yosh bola, o’spirin va futbolchi tepsin. Tabiyki, to’p eng katta tezlanishni futbolchi 
tepganida oladi, boshqacha aytganda, jismning oladigan tezlanishi unga ta’sir etayotgan 
kuchga to’g’ri proportsional bo’ladi, ya’niy a~F. 
Endi futbolchi (F=const) rezina koptokni, futbol to’pini va bosqichlar mashq 
o’tkazadigan to’pni tepgan xolni ko’raylik. Bu tajriba, o’zgarmas kuch ta’sirida 
jismning oladigan tezlanishi uning massasiga teskari proportsional ekanligini ko’rsatadi, 
ya’ni 
a ~ 1/m 
Agar yuqoridagi hulosalarni umumlashtirsak, 
a = F/m 
ni hosil qilamiz. 
Yoki tezlanish a va kuch F vektor kattaliklar ekanligini e’tiborga olsak, 
a = F/m 
Bu formula Nyutonning ikkinchi qonunini ifodalaydi. 
Jismning oladigan 
tezlanishi unga ta’sir etayotgan kuchga tog’ri, massasiga esa teskari proportsional 
bo’lib, yo’nalishi ta’sir kuchining yo’nalishi bilan mos keladi.
 
Nyutonning ikkinchi qonuni.
 
Nyutonning uchunchi qonuni.
Biz biror jismning yoki jismlarning, boshqa 
jismga ta’siri haqida gapirdik. Tabiyki, ta’sir ko’rsatilayotgan jism o’zini qanday tutadi, 
degan savol tug’iladi. Tajribalarning ko’rsatishicha, u ham ko’rsatilayotgan ta’siriga 
teng va qarama-qarshi yo’nalgan kuch bilan ta’sir ko’rsatadi. Moddiy nuqtalar (jismlar) 
orasidagi bunday o’zaro ta’sir Nyutonning uchunchi qonuni yordamida aniqlanadi: 
moddiy nuqtalaning bir-biriga har qanday ta’siri o’zaro ta’sir harakteriga egadir. 

---

Moddiy nuqtalar ta’sir kuchlarining kattaliklari doimo bir-biriga teng, yo’nalishlari 
qarama-qarshi va ularni tutashtirgan to’g’ri chiziq bo’ylab yo’nalgan