Hacı Əhməd-Cabir Hacı İsmayıl oğlu

 
259 
O Cənab (ə) buyurdu: “Suyun dadı, həyatın dadı kimi-
dir”. 
Rəsuli-Əkrəm  (s.ə.v.)  buyurub  ki,  haçan  sizin  su 
və ya xörək qabına milçək düşsə, onu tamamilə o suya 
və ya xörəyə batırın, sonra çıxarıb atın. Çünki onun bir 
qanadında xəstəlik, o biri qanadında şifa var. O həmişə 
xəstəlik  olan  qanadını  suya  və  ya  təama  vurur.  Onu 
orada tamamilə çimdirin ki, şifa olan qanadı o xəstəliyi 
aparsın. 
ġam  yeməyi.  Axşam  yeməyinin  bədən  üçün 
böyük  əhəmiyyəti  vardır.  Yaşlı  adamlarda  bunu  daha 
kəskin hiss etmək olar.  
Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: “Hər kəs şənbə və 
yekşənbə  günləri  ardıcıl  olaraq  axşam  yeməyini  tərk 
etsə, onun bədənindən elə bir qüvvə gedər ki, qırx gün 
geriyə qayıtmaz”. 
Həzrəti-Əmirül-möminin 
Əli 
(ə) 
buyurub: 
“Peyğəmbərlərin şam yeməyi işa namazından sonradır. 
Şam  yeməyini  tərk  etmək,  bədənin  xarab  olmasına 
səbəb olar”. 
Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub:  
1.  “Şam  yeməyini  tərk  etmə.  Heç  olmazsa,  duzla 
üç loxma yeginən”. 
2. “Hər kəs şam yeməyini bir gecə tərk etsə, onun 
bədənindən  bir  damar  ölər  və  daha  heç  zaman 
dirilməz”. 
Yemək, içmək və onlar ilə əlaqədar olan məsələlər 
barəsində  hədis,  kəlam  və  imamlardan  bizə  yetişən 
rəvayətləri  belə  kiçik  kitabda  yerləşdirmək  olmaz. 
Islamdan  tamamilə  ayrı  düşmüş  bugünkü  cavanlar 
burada  zikr  olanları  bilsələr  və  onlara  əməl  etsələr, 
müəllif  bilər  ki,  yuxusuz  gecələrinin  məhsulu  olan  bu 

---

 
260 
kitab  öz  səmərəsini  veribdir.  Müəllifin  mükafatı  da 
bundan  ibarətdir,  çünki  bu  kitabın  tərtibində  onun 
məqsədi  fəqət  islamın  təbliği  və  xalqın  xoşbəxtliyi 
olubdur. 
 
YEMƏK YEMƏYIN ƏDƏBLƏRI  
HAQQINDA HƏDISLƏR 
 
Mərhum  Məclisi  “Məvalidus-sadiqin”  kitabından 
rəvayət  etmişdir  ki,  Allahın  Rəsulu  (s.ə.v.)  hər  cür 
yemək  yeyərdi.  Yemək  yeyəndə  ailəsi  və  xidmətçiləri 
ilə  birlikdə  yeyərdi.  Həmçinin  o  həzrəti  öz  süfrələrinə 
dəvət  etsəydilər,  qəbul  edər  və  onlarla  birlikdə  yemək 
yeyərdi.  Yalnız  evinə  qonaq  gəldikdə  qonaqla  qalar, 
onunla  birlikdə  süfrə  başında  oturardı.  O  həzrət  üçün 
ən  yaxşı  yemək  süfrə  başında  çox  adamın  daddığı 
yemək idi. 
Imam  Cəfər  Sadiq  (ə)  buyurur:  Allahın  Rəsulu 
(s.ə.v.) camaatla birlikdə yemək yedikdə onlar utanma-
sınlar deyə, hamıdan əvvəl yeməyə əl uzadar, hamıdan 
sonra yeməkdən əl çəkərdi. Həmçinin imam Əlidən (ə) 
rəvayət  edilmişdir  ki,  Peyğəmbər  (s.ə.v.)  orucluq 
vaxtları  camaatla  iftar  edərkən  belə  buyurardı:  “Oruc 
tutanlar  sizin  yanınızda  iftar  etdilər,  yaxşı  insanlar 
sizin  yeməyinizdən  yedilər,  Allahın  seçilmiş bəndələri 
sizə salam göndərirlər”. 
Allahın  Rəsulu  (s.ə.v.)  heç  vaxt  tənha  yemək 
yeməzdi.  Onun  nəzərində  ən  pis  adam  tənha  yemək 
yeyən,  bəndələri  incidən  və  ehsan  etməyəndir.  Həm-
çinin buyurardı: “Süfrədən çörək qırıntılarını atmayın, 
onları  ovucunuza  töküb  yeyin,  çünki  süfrədəki  çörək 
qırıntılarını  yeməklə  özünüzdən  və  övladlarınızdan 
kasıbçılıq və ehtiyacları uzaqlaşdırmış olarsınız”. 

---

 
261 
“Üsuli-kafi”  kitabında  nəql  edilmişdir  ki, 
Peyğəmbərin  (s.ə.v.)  yanında  süfrə  salınanda  buyu-
rardı:  “Ey  Allah,  sən  paksan,  bizi  sınadığın  şeylər  nə 
gözəldir,  bizə  verdiklərin  nə  çoxdur,  bizə  verdiyin 
sağlamlıq  və  nemətlər  nə  çoxdur.  Ey  Allah,  bizim 
ruzimizi,  həmçinin  kasıb  mömin  kişilər,  mömin 
qadınlar,  müsəlman  kişilər,  müsəlman  qadınların  da 
ruzisini çoxalt”. 
Şeyx  Səduq  “Əmali”  kitabında  imam  Əlidən  (ə) 
rəvayət  edir  ki,  Allahın  Rəsulu  (s.ə.v.)  hər  dəfə  təzə 
meyvə  gördükdə  onu  öpər,  gözünə  və  dodaqlarına 
qoyar  və  deyərdi:  “Ey  Allah  bu  meyvənin  əvvəlində 
sağlam olduğumuz kimi axır vaxtında da sağlam olaq”. 
Əys Ibni Qasim deyir: - Imam Cəfər Sadiqdən (ə) 
soruşdum  ki,  Peyğəmbərin  (s.ə.v.)  buğda  çörəyini  heç 
vaxt  doyunca  yemədiyi  barədə  olan  hədis  düzdürmü? 
Imam  buyurdu:  -  Yox!  O  Həzrət  ümumiyyətlə  buğda 
çörəyi  yeməmiş,  arpa  çörəyindən  isə  doyunca  istifadə 
etməmişdir  və  Aişə  (A.o.r.)  deyirdi:  -  Peyğəmbər 
(s.ə.v.) vəfat edənədək doyunca arpa çörəyi yemədi. 
Həzrət Əli (ə) “Nəhcül-bəlağə”də buyurur: - Alla-
hın  Rəsulu  (s.ə.v.)  hamıdan  arıq  idi,  qarnı  başqalarına 
nisbətən boş idi. Elə ac  qarınla da dünyadan köçdü və 
sağlam dinlə axirətə daxil oldu. 
Deyləmi  yazır:  -  Bir  gün  Peyğəmbər  (s.ə.v.)  şid-
dətli  aclığa  məruz  qaldı,  belə  ki,  aclığın  ağırlığından 
qarnına  daş  bağladı  və  buyurdu:  -  Hər  şəxs  öz  nəfsini 
bəsləsə  (qarınqulu  olsa),  zəlil  olacaq  və  hər  şəxs  öz 
nəfsini  xar  edərək  həva  həvəsini  darmadağın  etsə,  bö-
yük və əzəmətli olacaqdır. Bu dünyaya bel bağlamayan 
şəxs  qiyamət  günü  hər  cür  ilahi  nemətlərdən 
faydalanacaqdır.  Amma  bu  dünyada  nəfs,  qiymətli 

---

 
262 
paltarlar  geyib,  dünya  nemətləri  içrə  qərq  olarsa  (və 
bunlar  tam  halal  yolla  olmazsa),  həmin  adam  qiyamət 
günündə ac və çılpaq olacaqdır. 
Imam  Cəfər  Sadiq  (ə)  buyurur:  -  Həzrət  Cəbrayıl 
(ə)  Islam  Peyğəmbərinin  (s.ə.v.)  yanına  gəlib  dedi:  - 
“Allah-Təala sənə salam göndərdi və buyurdu: - Əgər 
Peyğəmbər  (s.ə.v.)  istəyirsə,  bu  Məkkə  torpağı  onun 
üçün  qızıla  dönsün”.  Peyğəmbər  (s.ə.v.)  üç  dəfə 
asimana  nəzər  saldı  və  sonra  buyurdu:  -“Ilahi,  mən 
istəyirəm  ki,  bir  gün  tox  olaraq  sənə  şükr  edim  və  bir 
gün ac olaraq sənə dua edim”. 
“Üsuli-kafi”də  Imam  Cəfər  Sadiq  (ə)  buyurur:  - 
Peyğəmbərin  (s.ə.v.)  ən  çox  sevdiyi  yemək  sirkə  ilə 
zeytun  idi,  o  həzrət  özü  buyurardı  ki,  bu  xörək 
Peyğəmbərlərin xörəyidir. 
Abdullah  ibni  Məsud  deyir:  -  Peyğəmbər  (s.ə.v.) 
bir qabda su içdikdə üç nəfəsə içərdi, hər dəfə Allahın 
adını çəkər və axırda şükr edərdi. 
Isti  və  qaynar  xörəklər  soyumayınca,  Allahın  Rə-
sulu (s.ə.v.) o xörəyi yeməzdi. O Həzrət buyurmuşdur: 
-  “Allah-Təala  bizə  od  yedizdirməmişdir.  Qaynar 
yeməyin bərəkəti  olmaz.  Buna  görə  də  əvvəlcə  xörəyi 
soyudun”.  Yemək  yeməyə  başladıqda  Allahın  adını 
çəkər,  yemək  gətiriləndə  başqalarından  tez  yeməyə 
başlamazdı.  Yeməkdən  bəzən  üç  və  bəzən  də  dörd 
barmağı  ilə  götürər,  amma  heç  vaxt  iki  barmağı  ilə 
yemək  yeməzdi  və  bu  barədə  belə  buyurardı:  -  “Iki 
barmaqla xörək yemək şeytanın adətidir”. 
Peyğəmbər  (s.ə.v.)  qarpız,  üzüm  və  xurma  yeyər, 
amma  başqalarını  narahat  etməsin  deyə  sarımsaq, 
soğan  və  tərə  yeməzdi.  Heç  bir  xörəyi  pis  saymazdı, 
ürəyi  istəsəydi  yeyərdi,  xoşuna  gəlməsəydi  yeməzdi. 

---