2 2 0 Mark R. Cohen
bağımlılığını anlatır. Bu Hıristiyan Midraş'a .. , İncil'de Edom ola
rak da anılan Esav'ı Roma ve Roma Hıristiyanlığıyla özdeşleşti
ren ve Yakup-Esav motifini, Tanrı'nın İsrail'i (Yakup) ebedi se
çimi ve
nihai
kurtuluşla ilgili Yahudi inancını desteklemek için
kullanan standart Yahudi yorumlarıyla karşılık verildi.B Hıristi
yan düşünürler, Museviliğe meydan okuyup Hıristiyan inancı
güçlendirmek için, hakiki İsrail ile ilgili bu ve diğer sayısız Eski
Ahit şahadetini kullandılar.
Hıristiyanlığa Yahudi Polemiksel Yanıtı
Hıristiyanlığın sahiciliğiyle İlgili Eski Ahit "kanıtları"nın Ya
hudilerin karşısına çıkardığı meydan okumanın yoğunluğunu
değerlendirmek için, sadece Yahudi yanıtını düşünmek yeter.
Erken midraş, saldırgan bir "adversus Judaeos" Hıristiyan gele
neği karşısında Yahudi özgüvenini beslemeyi amaçlayan birçok
örtülü yanıh içerir.9 Ayrıca, mesiyanik ve Talmudik yazın da,
baskı çağma, gelindiğinde Hıristiyan ya da Yahudi oto sansürü
nün bir sonucu olarak büyük ölçüde makaslanmış olmasına kar
şın, İsa'yı açıkça küçük düşüren birçok göndermeyi kapsar.,
İsa'nın yaşamı ve hareketleriyle ilgili aşağılayıcı ve karalayıcı pa
rodisiyle erken ortaçağ İbrani İsa biyografisi
Toledot yeshu
da
vardı. Özellikle Haçlı Seferleri sırasında Hıristiyanlardan eziyet
gören Yahudilere ilgili ortaçağ İsrail vakayinameleri, utancın so
rumluluğunu İsa'ya ve Hıristiyanlığa yüklüyordu. İsa'ya "çarmı
ha gerilmiş biri, işe yaramaz çürümüş ceset" gibi adlarla hitap
ediliyor ve Hıristiyanlık, en azından teoride, putperestlik olarak
niteleniyordu.10
Hıristiyanlar, Hıristiyanlığa yönelik Yahudi saldırısına he
men karşı koydular. Dokuzuncu yüzyılda, Lyons'lu Piskopoz
•• Musevi kutsal yazılarında yer alan Musevilere ait eski yorumlara ve
rilen ad
-çv.
Haç ve H ilal Altında Ortaçağda Yah udiler 2 2 1
Agobard
Toledot yeshu
'yu biliyordu.11 Daha sonraki yüzyıllarda
Hıristiyanlar, ya kişisel inceleme yoluyla ya da Nicholas Donin
gibi dönmelerin sayesinde Talmudik yazındaki hayali ve gerçek
Hıristiyan karşılı yorumlarla tanışmaya başladılar.12 Ortaçağ
Yahudi İncil yorumu, Hıristiyan karşılı polemiklerle doludur.
Bir bilgin şu gözlemde bulunur: Eski Ahit cümlelerinin Hıristi
yan tanrıbilimsel yorumlarının reddi, sadece Yahudi yorumcula
rın
faaliyetlerinin bir yan ürünü değil, "eserlerinin ayrılmaz bir -
parçası"ydı da ... "Ortaçağ tefsirlerinin bütünü, güçlü bir kilise ile
köşeye sıkışhnlmış bir Yahudilik arasındaki amansız mücadele
nin etkili bir tanığıdır."13
Rashi (Troyes'li, Fransa, R. Solomon b. İsaac,
1040-1.105),
kendi İncil yorumunu, Hıristiyanlığın İsa'ya uyguladığı pasajla
rın
Yahudi yorumunu vurgulamak için kullandı. Musa Şeria
lı'nın ebediliğini, İsrail'in,birbirine bağlılığını ve Hıristiyanlık ta
rafından tarhşma konusu yapılan diğer Yahudi iddiaları vurgu
ladı.14 Rashi'nin ölümünden bir süre sonra, özellikle Rashi'nin
torunu Samuel b. Meir'in (Rashbam) yanı sıra Rashi'nin öğrencisi
ve Rashbam'ın çağdaşı Josph Qara olmak üzere, Fransa'daki Ya
hudi yorumcular, kutsal metnin tamamında Hıristiyan tanrıbi
limsel öngörüler bulma eğilimiyle Hıristiyan tinsel yorumların
manevrasını engellemek için metnin basit, sözel anlamı üzerinde·
enerjilerin yoğunlaştırdılar.
Hıristiyan polemiklere karşı Musevilik savunusu, on ikinci
yüzyılda yoğunlaşlı. Avrupa'da Yahudi karşılı düşmanlığın art
lığı Haçlı Seferleri dönemiydi. Daniel Lasker, on ikinci yüzyilda
ortaya çıkmaya başlayan yazındaki stratejileri allı kategoriye ayı
rır:
İbranice İncil yorumlan, rabbinik yazın yorumlan, Hıristi
yanlığa saldırılar, Hıristiyan öğretileri 'Yeni Ahit'le karşılaştırma
lar, Hıristiyanlığın akitlerine saldırılar ve Hıristiyanlığı felsefe il
keleriyle karşılaştırmalar.ıs Özellikle Lasker'in inceledikleri ol
mak üzere, Yahudi felsefe polemikçileri, temel Hıristiyan öğreti
lerin, özellikle teslisin, T
anrının
İsa'da vücut bulmasının, ekmek
2 2 2 Mark R. Cohen
ve şarabın İsa'run kanına ve etine dönüşmesinin ve bakirenin
doğurmasının mantıksal olanaksızlığını göstermeye çalıştılar.
Müslüman İspanya'daki Muvahid zulmünden kaçan bir Ya
hudi olan Joseph Kimhi (1105?:1170?), olasılıkla Hıristiyanlığa
karşı ilk bütünlüklü yazıyı yazdı. Hıristiyanlarla düzenli olarak
ilişki içinde olduğu Province'de yazdı ve kendisine, anayurdun
da tanık olduğundan daha yoğun bir Yahudi, karşılı polemik
olarak görünen şey tarafından yazmaya zorlanmış olabilir.
Book
of the Cavenant (Akit Kitabı) adlı kitabı, Tanrı'run Yahudileri ter
kettiğine dair Hıristiyan israfına karşı Yahudilerin ebediyen se
çildiğini savunur. Genesis 49:10'da Yakup'un oğlu Judah'ı kut
samasıyla ilgili Hıristiyan tanrıbilimsel yoruma tarihsel daya
naklarla yanıt verir. Shiloh, diyori Judah'ın atası Kral Davud'u
ima eder. Davudi monarşi silsilesi Babil esaretiyle sonuçlandı -
İsa' dan önce dörtyüz yıldan fazla.ı6
Kimhi, Tanrı'run İsa'da vücut bulduğuna dair Hıristiyan
doğmayla alay eder: "Bu büyük ulaşılmaz
Deus absconditus'un,
canlı Tanrı'yı bir kadından doğmaya zorlayarak bir kadının
rahmine, bir dişinin kirli, pislikle dolu karnına gereksiz yere gir
diğine nasıl inanayım?"17 Yahudilerin,
ins
anın
sadece kendi din
"kardeşinden faiz almasını yasaklayan Tevrat'a sıkı sıkıya uy
duklarını, oysa Hıristiyan tefecilerin kendi din .kerdeşlerinden
de faiz aldıklarını' göstererek, Yahudi faizciliğine yönelik Hıris
tiyan eleştiriyi Hıristiyanlara yöneltir.ıs
Joseph Kimhi'nin çağdaşı Jacob b. Reuven, İbranice bir pole
mik yazısını fiilen yazarla konuşan birini temsil ettiği" söylenen
Hıristiyan bir
mekhahed (Tanrı'run birliğini inkar eden) ile yazar
ha-meyahed (Tanrı'run birliğini savunan) arasında bir tarhşma bi
çiminde oluşturur. Kitabın savaşçı başlığı "Tanrı'run Savaşları"
(Milhamot ha-shem), polemiksel amacının işaretidir, Kitap, felsefi,
mantıksal bir teslis ve Tanrı'run İsa'da vücut bulması tarhşma
sıyla başlar; ardından, Hıristiyanlık hakikatinin sözde kutsal ki
taba dayalı kanıtlarını ele alıp çürütür: Teslis ve İbrahim'in üç zi-
Dostları ilə paylaş: |