Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
Haç ve Hi lal Altı nda Ortaçağda Yah udiler 2 2 9 hiliği öğretilerini- kanıtlayan Eski Ahit ayetlerini (kendi algıla ması içinde) açığa çıkardığı halde, İslam kendisini, Muhammed'e ve onun ilahi olarak emredilen peygamberliğine dair kehanetleri Yahudi ve Hıristiyan kutsal kitaplarına yerleştirmekle sınırladı. Muhammed Kehanetleri Yahudi Kutsal Kitabı, güzel mesajların aslan payını Müslü man polemikçilere verdi; bunun nedeni, Müslümanların temel de ya da ideolojik olarak Museviliğe daha çok düşman olmaları ya da Museviliğin Hıristiyanlıktan daha büyük bir tehdit oluş turması değildi. İbranice Kutsal Kitap, Yeni Ahit'ten daha fazla yararlı malzeme içeriyordu; Dahası, Müslümanlar; bir model olarak Yahudilerin Kitabı'ndan alman Hıristiyan "şahadetler" örneğine sahipti. Muhammed'le ilgili en popüler Yeni Ahit kehaneti, İsa'nın son akşam yemeğinde bir peygamberin geleceğinden söz ettiği John'da (14: 15-16) "keşfedildi." "Beni seviyorsanız emirlerime uyun; Baba'dan isteyeceğim, size sonsuza kadar sizinle birlikte olacak başka bir savunucu [Yunancada parakletos] -hakikatin Ru hu- gönderecek"39 Bazı Müslüman yazarlar, Paraklet tümcesinin Muhammed'in misyonunu önceden söylediğini iddia ettiler; çünkü, diyorlardı, sözcük, Muhammed'in adı olarak aynı h-m-d kökünden gelen "methedilen" anlamına gefü.40 Ne var ki, Yahudi Kutsal Kitabı, daha zengin ve daha bol malzeme sağlıyordu. Tevrat, Arapların kolayca kendi atal arının tarihi olarak benimsedikleri- ataerkil anlahlar -özellikle İbrahim İsmail destanı- içerir. Aynca, Yahudi Kutsal Kitabının kehanet kitapları da, doğaları gereği, İslam'ın müjdesi olarak yorumla nabilen mucizeler sunuyordu. Eski Ahit malzemesine verilen önemin başka bir açıklaması da olabilir. En erken Müslüman din polemikçilerinden biri de, Ali ibn Rabban el-Teberi'ydi. Yaklaşık 855'te Abbasi halifesi el-Mutevekkil'in isteği üzerine Ali ibn Rab ban, Kitab el-din ve'l-devlet'i yazdı. Kitap, Yahudi ve Hıristiyan 2 3 0 Mark R. Cohen kutsal kitap tahrifatlanrun Muharnmed'in gelecekteki misyonu na dair öngörüleri neredeyse ortadan kaldırdığını ileri sürer. Ali ibn Rabban'ın açıklanan amacı, kutsal kitaplardaki bu kehanetle ri yeniden gün ışığına çıkarmak, "okuyucu açıkça görüp İslam dinine inancı artsın diye, kitapların s ırrını açığa çıkarmak ve üze rindeki örtüyü kaldırmak" h.41 Sadece İslam inancım güçlendir meyi değil, (olasılıkla, öncelikle) kendi inancım haklı göstermeyi ve diğer Hıristiyanlan kendisini izlemeye ikna etmeyi de arzu luyordu. Ali ibn Rabban, Hazreti Muhammed' e inanmayan Hı ristiyanların şunu söylediklerini anlahr:. 11Bir peygamberin, Mu hammed gelmeden onun hakkında kehanette bulunduğunu bilmiyoruz" ve "İsa, kendisinden sonra hiçbir peygamberin gel meyeceğini söylemiştir. "42 Başlangıçta bir Hıristiyan olan Ali ibn Rabban, Hıristiyan öğ retilerin doğruluğunu ve İsa'run gelişini Eski Ahit'ten kanıt me tinlerle doğrulama özcü Hıristiyan yorum stratejisinin ilk elden bilgisine sahipti, Hıristiyanlara İslam'ın doğruluğunu kanıtla mak için, Muharnmed'in peygamberliğiyle ilgili kehanetleri Ya hudi Kutsal Kitabından çıkarmaya karar vermiş görünüyor.43 Yahudi karşılı polemiklerin dönmeler yoluyla Hıristiyanlıktan İslama akışı, on ikinci yüzyıldaki İslam-Yahudi polemiklerinin en kararlı öğrencisi Moshe Perlmann'm ulaşhğı temel, sonuçlar dan biridir.44 Muharnmed'le ilgili en popüler kutsal kitap öngörülerinden bazılarına kısa bir bakış, Eski Ahit'in daha çok özcü Hıristiyan kull anımı yla karşıtlığı aydınlahr. Müslüman teknik, büyük öl çüde, Hıristiyan yorumlarda oldukça genel olan tipolojik alegorik anlamlandırmadan çok, metinlerin sözel anlamına da yanır. Hagar ve İsmail ile ilgili öykülerin Genesis çemberi, Müslü man tefsir değirmeni için zahire işlevi gördü. Bölüm l61da, Me lek Sarah'tan uzaklaşhğı sırada Hagar'a konuşur: "Senin soyunu çoğaltacağım ve sayılamayacak kadar çok olacaklar ... Ona İsmail Haç ve H i lal Altı nda Ortaçağda Yah udiler 2 3 1 adını vereceksin, zira Tanrı çektiğin acılan hesaba kattı. Yabani bir adam [pere 'adanı] olacak, onun eli herkese karşı, herkesin eli ona karşı olacak" (Genesis 16: 9-12). Genel kabul gördüğü üzere İsmail Arapların atası olduğu için, Müslümanlar, bu pasajı Mu hammed'in gelecekteki mutlak iktidarının habercisi olarak ele aldıiar.45 Bu anlayışa göre, hpkı Musevilik gibi İslam.da, doğru dan doğruya İbrahim'in -İlk Müslüman- iki oğlundan birinin so yundan gelmiştir. Dahası, Şarah'ın buyruğuyla ve Ta nrının ina yetiyle hareket eden İbrahim, İncilin anlatıl arının yaphğı gibi İsmail'i reddetmedi. Kuran sonrası kaynaklar, dokuzuncu yüz yıldan itibaren, olasılıkla köken olarak Yahudilere ait olan bir öyküyü korurlar; bu öyküye göre, İbrahim, Mekke'de çöl sürgü nü olan İsmail'i iki kez ziyaret ederek, babalık şefkati gösterdi ve dolayısıyla kendi ilk oğlunun uzun soy zinciriyle İslam soyunun sonraki kuşaklara aktarılmasını güvenceye aldı.46 İslami tefsirlerde, Museviliğin ve İslam'ın atası olan iki kar deş İshak ile İsmail arasındaki ilişki, Genesis 23 konusunda Hı ristiyan alegorideki Y akup-Esav antinomisiyle karşıtlık içinde dir. İlahi tarihsel planda Yahudilerin yeri ile ilgili İslami kavrayış ile Hıristiyan kavrayış arasında köklü bir farkı açığa vurur. Belir tildiği gibi, Hıristiyan tefsirler, Tanrı'nın Rebecca'ya kehanetini - "ve yaşlı olan genç olana hizmet edecek"- "yaşlı" din Museviliğin "genç" din Hıristiyanlığa boyun eğmesinin işareti olarak aldılar. Daha karakteristik biçimiyle Hıristiyanlık Museviliğin yerini alır: Yeni İsrail, Eski İsrail'in üzerine gelir ve onun tarihini sahiplenir. Buna karşın İslami tarih teorisi ise, kendisi için İsmail'le baş layan doğrusal bir "ulusal" varoluşu ve hem Yahudi hem Hıris tiyan halkların tarihsel kayıtlarını asimile etmek yerine onlarla paralellik gösteren bir tarihi olumlar. Örneğin Ali ibn Rabban, İbrahim'in torunlarının İsmail aracılığıyla, Mısır, Hicaz ve Suriye de dahil olmak üzere dünyanın milletleri arasına dağılmış ol duklarını açıklar: Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|