Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler

3 1  2  Mark R. Cohen 
ifade edilen ve yapılan siyasal zorunluluktan ayrılırsa; İslamdan daha 
hoşgörülü -hatta insanların inançları konusunda daha ilgisiz bile deni­
lebilir- hiçbir din yoktur ... Dini faktör,  sadece bir görüntü olarak akla 
gelir, gerçeklikte ise dışarıda kalır." 
13 
Paul E. Grosser ve Edwin G. Halperin, The Causes and Effects of An­
tisemitism: The Dimentions of a Prejudice 
(An Analysis and Oıronology 
of 
1900 
Years of Anti-Semitic Attitudes  and Practices) 
(New York,  1978), 
365-389. Yazarlar, girişte yazdıkları gibi, bir, Müslüman Yahudi karşıt­
lığı  "Hırıstiyan/batı  dünyasının  antisemitizminden  nicelik  ve  nitelik 
olarak ayrı" olduğu; iki, Yahudi "neredeyse komşusuyla eşit ölçüde ya­
sayla saldırıdan korunduğu" için öyle yaptılar 
(7). 
Giriş bölümüne bir 
notta şunu eklerler: "İslam İmparatorluğu Altın Çağının, İslam yöneti­
mi altında yaşayan "Yahudiler için de bir altın çağ olduğu konusunda 
tarihçiler arasında genel bir görüş birliği vardır. Yahudi tarihçiler, Arap 
tarihçiler, Yahudi ya da Arap tarihinde uzman tarihçiler ve diğer genel 
tarihçiler, bu görüşü paylaşırlar" (12). 
14 
Antonius, 
The 
Arab Awakening 
(Philadelphia, 1939), 391-392, 409-410. 
1s 
Hıristiyan Arap Emil Zaidan,  aylık  Mısır  dergisi 
Al-hital 
22, no.  4 
(Ocak 1914), 243-256'da 
Al-yahud fi'l-tarikh 
[Tarihte Yahudiler]  başlıklı 
bir deneme yayınladı. Yazar, Grek, Roma ve özellikle Hıristiyan yöne­
timi, altında Yahudilerin maruz kaldığı baskı ve acıları, özellikle Müs­
lüman  İspanya'daki  Yahudi  "Altın  Çağ"ıyla 
[asruhum al-dhahabi wa-la 
siyyamma fi'l-andalus] 
karşılaştırır. Amacı, Hıristiyanlar arasında yaygın 
olan  kötü  niyetli,  çocuk katili  Yahudi  olumsuz  basmakalıp  sözünü -
İslama karşı Hıristiyan ve Hıristiyanlığa karşı Müslüman önyargılara 
benzer,  diyor Zaidan- etkisizleştirmektir.  Ben de, yazarın İslamın Ya­
hudilere Hıristiyanlıktan daha iyi bir yuva sağladığı için övmek istedi­
ğinden  kuşkuluyum.  Daha  yakın  zamanda  yayımlanan 
Les  clıretiens 
dans l Islam des premiers temps: Mahomet: Proplıete arabe etfondateur d'etat 
(Beyrut, 1981) ve 
La conquete arabe sous /es quatre premiers califes 
(11/632-
40/661); 2 
cilt (Beyrut, 1985) kitapların yazarı Hıristiyan Arap Edmond 
Rabbath'ın amacı daha dolambaçlıdır. Rabbath, Voltaire'in 
Essai sur /es 
moeurs  et l'esprit des nations'unundan 
"Les  arabes  etaient les plus  cle­
ments de tous les conquerants de la terre" 
(La conquete arabe'ın 
birinci 
cildine  epigraf)  epigraftan  seçer.  Hıristiyan  Arap  S.  A.  Aldeeb  Abu­
Sahlieh, din ve siyaseti ayıran batı tarzı ulus devletlerin kurulmasını is­
ter: 
L'impact de  la religion  sur l'ordre juridique: cas de l'Egypte: Non Mu-

---

Haç  ve  Hi lal Altı nda Ortaçağda Yahu d i ler 3 1  3 
sulmans en pays d'Islam 
(Fribourg, 1979). 
16 
Merlin Swartz, "The Position of Jews in Arab Lands Following the 
Rise  of Islam," 
Müslim World 
60 (1970), 6-24.  Son aktarma 
23.  sayfadan 
(italikler orjinal). 
17 
Emir Hasan Sıddıki, 
Non-Muslims under Muslim Rule and Muslims un­
der Non-Muslim Rule 
(Karaçi,  1969),  158-174.  Benzer  şekilde,  İbrahim 
Amin 
Ghali  de  İslami hoşgörüyü Hıristiyan  zulümle karşılaştırır: 
Le 
mond arabe et les juifs 
(Paris, 1972). Gazeteci- Marion Woolfson'ın 
Prop­
hets in Babylon: Jews in the Arab World 
(Londra, 1980) adlı kitabı, İslam 
yönetimindeki Yahudi tarihini, bir altın çağ olarak niteler ve Arap ülke­
lerindeki Yahudilerin kendi anayurtlarında acımasız zulümlere maruz 
kaldıkları  iddiasına  mit  etiketi  yapıştırır.  Woolfson,  Ortadoğu'daki 
anayurtlarından kitlesel göçlerinden sonra İsrail'deki Aşkenazik yöne­
timin  doğu  Yahudilerine  daha  kötü  davrandığını  ileri,  sürer.  Hindis­
tan'da yayımlanan Islam versus 
Ahi 
al-Kitab: Past and Present adlı bir 
kitapta, İslama dönüp Pakistan'a göçen bir Yahudi, içinde doğduğu di­
nin  zararına  benimsediği  dini  övmek  için  inançlar  arası  ütopya  miti 
üzerinde durur.  "Modem Siyonist hareketin doğuşu, bin yıllık Müslü­
man-Yahudi  dostluk  ilişkilerinin  aniden  sona  ermesine  neden  oldu; 
Hazreti  Peygamber'in  zamanından  beri,  Yahudilerin  Müslümanlara 
yönelik ve Müslümanların Yahudilere yönelik nefreti, -bugünkü kadar 
keskin  olmamıştı"  Yazar,  geçmişteki  Müslüman-Yahudi  ilişkilerini, 
"kesintisiz zulüm, katliam ve baskı vakalanyla kararan, dinmeyen bir 
düşmanlık  [olan]  Hıristiyanlıkla Yahudilik arasındaki  ilişki"nin  karşı­
sına koyar.  Meryem Cemile, 
Islam versus Ahl al-Kitab: Past and Present 
(Delhi, 1982), 11. 
1s 
Kimi örnekler: Bereket Ahmed, 
Muhammed and the f ews: A Reexamina­
tion 
Yeni Delhi, 1979). W. N. Arafat, öykünün, Massada benzeri bir şe­
hitlikle atalarını onurlandırmak isteyen Medineli Yahudi.kabilelerin to­
runları-arasından çıktığını ileri sürer:  "New Light on the Story of Banu 
Qurayza and the Jews of Medina," 
Journal of the Royal Asiatic Society of 
Great Britain and Ireland 
(1976), 100-107, Tevfik Sultan Yüzbaki, kovma­
dan söz eder; fakat katliamı atlar: 
Trarih 
ahi 
al-dhimma fi' 1-Iraq 
(12-247 
A. 
· 
H.) 
[Irak'taki  Himaye  Altındaki  Halkın Tarihi  (12/633-247 /861)] 
(Ri­
yad,  1983),  69.  Hüseyin Munis,  Muhammed'in yaptıklarından  söz  et­
meden  üç  önemli  Yahudi  kabilenin  tasfiyesine  ve  meselenin  halline 

---