Haci həSƏnov niyazi beynəlxalq biznes
Yüklə 2,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
26 0 T Bu funksiya xətti funksiya kimidir. Son funksiyanın parametrləri əks loqarifmik formaya çevrilməklə müəyyən olunur. Bu funksiyada b və ya B parmetrləri daimi templi artım kimi izah olunur.10%-lıq artım tempinə eksponent funksiyada 1,10-a bərabər olan b artımı uyğundur. İqtisadiyyatda məntiqi funksiyalarla yanaşı sadə modifikasiya eksponent funksiyalar da mühüm əhəmiyyətə malikdir. Sadə modifikasiya olunmuş funksiya x=ae üstü bt funksiyasının loqarifmik formada ifadəsidir: Log x = log a+ b t log e Məntiqi funksiya aşağıdakı kimi ifadə olunur X=a:1+be üstü ”ct loqarifmik formada log(a:x*1)= logb ” ct loge Bu tip funksiyalar o zaman istifadə olunur ki, ədədi göstəricilər zaman keçdikcə doyum nöqtəsinə çatsın. Xətti eksponent funksiyanın təsvir olunması vasitəsilə müşahidə olunan elementlər arasında hansı tipin empirik göstəricilərə daha uyğun cavab verdiyini bu halda müəyyən etmək olar. 27 1.3. Beynəlxalq biznesin inkişafında birja indeksləriinin nəzəri- praktiki əhəmiyyəti Beynəlxalq biznesdə fond birjalarında qiymətli kağızlarla əməliyyatlar apararkən dinamikanın kursunu, onun konkret sahələrini bilmək, buna təsir edən bütün faktorları düzgün qiymətləndirmək vacibdir. Maliyyə vəsaitinin qiymətləndirilməsi, kompaniyaların menecmentinin əsasında, hansı ki, istiqraz və aksiyaların kurslarını öyrənən, xüsusi iqtisadçı-analitiklər məşğul olur ki, onlar xüsusi müstəqil kommersiya təşkilatlarında çalışırlar. Onlar bu problemi həm öz, həm də qiymətli kağızların emitentləri və ya brokerlərin sifarişi ilə tədqiq edirlər (bu tədqiqatların nəticələri xüsusi bülletenlərdə dərc olur). Onlar tərəfindən istifadə olunan metodlar özünü Nou-hau şəklində təqdim edir və çox vaxt tam açılmır. Qiymətli kağızların kurslarının dəyişməsi və faktorlara təsirini tənzimləyən tendensiyalar empirik qanunvericiliyin statistik tədqiqatlarında aşkara çıxır. Tələb və təklifin qiymətli kağızlara təsirini qiymətləndirmək üçün iqtisadi metodlardan istifadə olunur, tələb və təklifin konkret faktorları üzrə ayrıca kursların elastikliyi qiymətləndirilir. Qiymətli kağızlar bazarının ümumi konyukturasını bilmək üçün, yəni (ümumilikdə onların kursunu əks edən) sintetik göstəricini işlətmək üçün qiymətli kağızlarla konkret müqavilələr 28 fiksə olunması haqqında məlumata malik olmaq lazımdı. Ancaq bütün bu müqavilələr və onlara aid kurslar fiksə olunmur. Qiymətli kağızlarla müqavilələrin bir çoxu birjadan kənarda bağlanır. Yalnız kompaniyaların bir hissəsi fond birjalarının xidmətindən istifadə edərək öz müqavilələrinə təşkilati forma verirlər. Ayrı-ayrı qiymətli kağızların qiymətləri fond birjalarının bir-birinə təsirini sübut edir. Gəlin müxtəlif qiymətli kağızlar bazarındakı konyukturada baş verən fərqlərə baxaq. Tutaq ki, eyni vaxt ərzində bir konyuktura və bir səhm toplusu gözlənilir, başqa vaxtda isə başqa konyuktura, başqa toplu. Bu iki konyukturanın fərqlənməsi məsələsi qarşımızda durur, qiymət sisteminin birindən o birisinə keçərkən bazar konyukturasının vəziyyəti yaxşılaşırmı və yaxud əksinə. Bu məsələ ən azı iki səbəb görə çətin təsəvvür olunur. Listinq səhmlərin sayı, birja konyukturasını təşkil edən kursların sayından həddindən artıq çox ola bilər. Ona görə də daha münasib olan səhmləri seçmək lazımdır, yəni faktiki olaraq konyukturanı təşkil edənləri. İkincisi, hətta səhmlərin sayı az olsa belə bu zaman konyukturanın vəziyyəti haqqında söz demək çətin olar. İki aksiya kursuna görə üç (3) konyuktura nümunəsinə baxaq (yüksəkliyə -yuxarıya doğru- oynayanların nöqteyi nəzərindən). (Qiymətlər ABŞ dolları ilə) Aksiya Konyuktura 1 2 3 1 8 11 9 2 12 9 13 3-cü konyukturada hər bir səhmin qiyməti 1-ci konyukturadan yuxarıdır. Buna görə də konyuktura 3 daha yüksəkdir (yəni ən yaxşısı). Ancaq 1 və 2- 2 və 3 konyukturaların fərqlənməsi haqqında suallara bir mənalı baxmaq olmaz. Bəs yüksəkliyə doğru oynayanların nöqteyi nəzərindən bu konyukturaları nə cür fərqləndirmək lazımdır? Qiyməti dəyişən səhmlərdən hansına daha çox meyl göstərmək lazımdır? Onlardan hansı daha sərfəlidir? Bu suallara yekcins cavablar tapmaq üçün səhm bazarında hər bir konyukturanı vahid qiymətlə qiymətləndirmək və daha böyük qiymət təsiri bağışlayanı sərfəli saymaq lazımdır. Yüklə 2,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|