tərəfindən pulla kəsilir. Bacaranlar qurbanı özləri kəsirlər. Qurbən
t
kəsilərion qurban sahibinin sağ əlini kəsən adamın sağ əlinin
üzərinə qoyması adətinə rast gəlinir. İnama görə, bununla qurban
sahibləri heyvanı özləri kəsmiş hesab edilir.
Son
illərdə
burada
əsaslı
bərpa,
quruculuq
işləri
aparılmışdır. Yola asfalt döşənmiş, ziyarətgahın aşağı hissəsində
(həyətində)
zəvvarların
oturması,
günəşdən
və
yağışdan
qorunması üçün xüsusi yerlər düzəldilmiş, daimi içməli su
çəkilmiş, ayrıca otaqlar hazırlanmışdır.
Ümumiyyətlə,
zəvvarlar
üçün
lazım
olan şərait
yaradılmışdır. Mağaranın içərisindəki yollar qaydaya salınmış,
ziyarətgaha xüsusi pilləkənlər düzəldilmişdir. Allah qəbul etsin! Bu
işdə əməyi keçənlərə yardımçı olsun!
Qurban kəsmədən sonra mağarada müqəddəs yerləri
ziyarət etməyə başləyıriar. Qeyd edək ki, mağaranın təbii girişi
indiki pilləkənlərdən sol tərəfdə yerləşmişdir. Min illər boyu
insanların
gedib-gəlməsi
nəticəsində
girişdəki
daşlar
sürüşkənləşmişdir. Bir zamanlar yerişi asanlaşdırmaq məqsəd ilə
daşlardan ayaq qoymaq üçün yerlər (ayaq izləri), pillələr
düzəldilmişdir. İndiki pilləkən isə mağaranın aşağı hissəsindəki
sıldırımda qurulmuşdur.
İnsanların ilk rast gəldikləri möcüzə girişin başlanğıcındakı
kiçik bulaqdır.Hər tərəf sərt qayalar, bu qayaların altından sızıb
gələn bulaq sanki şəfa suyudur. Bu, qədim mağara sakinlərinin,
35
sonrakı dövrlərdə zəvvarların min illər boyu istifadə etdikləri
yeganə içməli sudur. Təqribən 15-20 il bundan əvvəl bulaq
qurumuşdur.
Yaşlı
adamlar bunu
natəmizlik edilməsi
ilə
əlaqələndirirlər. Lakin bu yaxınlarda biz ziyarətə gedərkən bulağın
çıxıb axdığını, kənardan çəkilmiş suyun donması ilə əlaqəli olaraq
onun yenə də yeganə içməli su olduğunu gördük. Daşlardan su
fışqırdan şanı Uca Allaha çox şükürlər! Möcüzə yenə də
möcüzədir.
Mağarada su kultu geniş yayılmışdır. "Damcıxana” ilə bağlı
bu məsələdən bəhs edəcəyik.
Bulaq xalq arasında «Yeddi kimsənə»adlanan ziyarət
yerinin aşağı tərəfindədir. «Yeddi kimsənə» «Əshabi-Kəhf»in
girişinin sol tərəfində qabağa doğru əyilmiş qayanın altındadır.
Sanki sığınacaqdır. Rəvayətə görə, 7 müqəddəs burada qayaya
söykənərək qeyb olmuşlar. Divarda 4 iz aydın görünür. Sanki .
insan divara söykənmiş, izi qalmışdır. Xalq arasında olan inama
görə, bu, qeybə çəkilmiş 7 nəfərin kürəklərinin izləridir. Həmin
məqama çıxan hər bir zəvvar müqəddəslərin izlərini öpür, bilənlər
ehtiram və ziyarət namazları qılırlar. Eyni zamanda, xəstə uşaqları
müəyyən müddət burada yatırmaq və s.inanclar vardır.
Mağaranın içərisində, «Yeddi kimsənə»dən sonra ziyarət
edilən məqam hz. Əli və onun atı Düldüllə bağlıdr. Rəvayətə görə,
həzrəti Əli bura ziyarətə gəlmiş, Düldül sol tərəfdəki qayadan
sağdakı qayaya sıçramış və həmin qayada dal ayaqlarının izi çala
36
• v •
kimi qalmışdır. İnsanlar niyyət edib yerdən təqribən 5-6 metrə
i
qədər hündürlükdə olan həmin çalalara kiçik daşlar atırlar. Niyyəti
hasil olanın daşı orda qalır. Bir qayda olaraq 3 daş atılır.
Mağaranın daxilinə girdikcə ətrafdakı ağac və kollara
%
parçalar bağlanır. Mağaranın daxili yüksələn formada olmaqla,
yuxarı tərəfdə, məscidə və «Cərınət bağına»çıxan yolun solundakı
qayada deşik vardır. Niyyəti olanlar deşikdən keçib həmin
qayanın başına üç dəfə dolanırlar. Bunu daha çox xəstələr,
doğmayan qadınlar və uşaqlar edirlər.
Məscidin qabağındakı «Qaradaş»ın və «Darncıxana»nın
ziyarəti əsas məqamlardan hesab edilir. Əvvəllər gətirilmiş
nəzirlər qaradaşın yanına və ya üstünə qoyulardı.Son illərdə isə
bununla yanaşı,
nəzirlər məscirdə də qoyulur.
Qaradaşı
müqəddəs hesab etməklə, onu öpür, daş yapışdınrlar. Bəzən
xəstələr niyyət edib qaradaşın yanında yatırlar. Bir sıra xəstələrin
buradan nicat tapıb qayıtması söylənilir.
Məscidə ancaq namaz qılanlar və nəziri olanlar girirlər.
Məscidin kişilərə aid hissəsində, qiblə tərəfdə ərəb əlifbası ilə
yazılmış iki kitabə vardır. Niyyət edib məsciddə yatmaq adəti
mövcuddur.
«Damcıxana»məscidin yuxarı tərəfində, bir neçə metr
hündürlykdə yerləşir. Açıq salon şəklində olan həmin yerdə
tavandan su damır. Maraqlıdır ki, ilin yağışlı və quraqlıq
keçəməsindən asılı olmayaraq, burada damcı kəsilmir. Bu
37
məqamda hət cür niyyət etmək olar. Yəni həm xəstələr, həm də
hər hansı bir arzusu olan niyyət edib oturur. Damcının başa və ya
çiyinə düşməsi niyyətin tez hasil olacağı, aşağı ətraflara, bədənin
hər hansı bir yerinə düşməsi isə nisbətən gec hasil olacağı kimi
yozulur.
Lakin damcı düşməsə, deməli, niyyət qəbul olunmur. Bir
neçə dəfə müşahidə etmişik ki, başına və ya bədəninə damcı
düşməyən adam bir neçə dəfə yerini dəyişib. Hətta, ondan əvvəl
oturanın başına damcı düşən yerdə əyləşib, onun başına və ya
bədəninə damcı düşməyib. Yəni dəqiqliyi ilə mağaranın damcılı
və ya damcısız yeri yoxdur. Bəzən damcı ən quraq yerdən düşür.
Ziyarətgahda ən uca (yüksək) məqam «Cənnət bağı»
adlanan yerdir. Əvvəllər bura çıxmaq çox çətini idu. İndi isə dəmir
pilləkənlər bu işi asanlaşdırmışdır. Silindirik formalı, hər tərəfdən
yüksək qayalarla əhatə olunan bu məqam duaların qəbul
olunduğu yer sayılır. Burada gündoğana doğru qayaların arası ilə
dar keçid qalxır. Keçidin baş tərəfində, sıldırım qayada bir
dağdağan ağacı bitmişdir. Həmin ağaca dilək üçün parçalar
bağlanır. Keçiddən qalxdıqdan sonra qarşıdakı dərədə çoxlu
sayda kollar və ağaclar vardır. Həmin dərə ziyarət edilmir.
Biz əvvəlcə elə düşünürdük ki, məhz bu yaşıllığa görə bura
«Cənnət bağı»
adlanır. Lakin o ziyarətgaha daxil
deyil.
Beləliklə, ziyarətgahın daha çox mənəvi təmizlənmə və Allaha
yaxınlaşma
məqamı
olduğu
aşkarlanır. Aşağıdan yuxarıya
38
Dostları ilə paylaş: |