Həyata nüfuz anı Demokratiyanın ibrətamiz erkən tarixinə baxış

70 

 

 

Sivilizasiyaya qədəm qoyan xalqlar qədim ibtidai əcdadlarından fərqli olaraq 

yalandan bol-bol istifadə etməklə öz məqsədlərinə çatmağa, problemlərini həll etməyə 

nail olurdular. Təəssüfə səbəb olan bir hal ondan ibarətdir ki, bəzən hətta müqəddəs 

sayılanlar, özünü Allahın seçilmiş elan etdiyi xalqın peyğəmbərləri də adi bir problemlə 

üzləşdikdə yalana əl atmaqdan çəkinmirdilər. Yalanın, aldatmanın güclü bir silah kimi 

istifadə edilməsinə aid hadisələrə Bibliyada tez-tez rast gəlinir. Burada ilk hiyləgərlik, 

məkr simvolu kimi ilan göstərilir. İlk iki insandan biri olan Həvvanı ilan yoldan çıxarıb, 

onu nəyin xeyir və şər olduğunu bildirən ağacın meyvəsini yeməyə şirnikləndirdi, 

Allahın göstərişinə tabe olmaqdan yayındırdı. Allah bunu onlara qadağan etmişdi və 

meyvəni yeyənin mütləq öləcəyini demişdi. İlan isə bildirdi ki, siz həmin meyvəni 

yesəniz ölməyəcəksiniz, çünki Allah bilir ki, siz bu meyvəni yesəniz, onun özünə 

bənzəyəcəksiniz və nəyin xeyir, nəyin şər olduğunu biləcəksiniz. Qadın bu ləzzətli 

meyvəni daddıqdan sonra ərini də dilə tutdu ki, onu yesin. Bu vaxt onlar çılpaq 

olduqlarını anlayıb, əncir yarpaqlarını tikib, onunla bədənlərini örtdülər. Allah bunu 

gördükdə qadın öz günahını etiraf etdi, həmin meyvəni yemək üçün ilanın onu 

aldatdığını bildirdi. Beləliklə, ilk günaha batma baş verdi.  

Allah onları cəzalandıracağını bildirdi və hökmünü elan etdi. İlan bütün 

heyvanlardan fərqli olaraq bu lənəti ömrü boyu daşımalı idi. Həmin vaxtdan etibarən 

ilan qarnı üstündə sürünəcəkdi. Qadının və ilanın törəmələri isə daim bir-birinə 

düşmən olacaqdı. Qadının hamilə vaxtı narahatlığı artacaq və o, uşaqlarını ağrı ilə 

müşayiət olunmaqla doğacaqdı, həm də daim ərinə tabe olacaqdı. Kişi isə bütün ömrü 

boyu özü üçün qida istehsal etməkdən ötəri ağır zəhmət çəkəcək, onun alın təri 

torpaqda hər şeyi istehsal etməyə imkan verəcəkdir.  

Allah icazə verə bilməzdi ki, həyat verən ağacın meyvəsini onlar yesinlər və 

əbədi yaşasınlar. Ona görə də Sahib Allah Adəm və Həvvanı Edem bağından qovdu. 

Bəşəriyyətin ilanın hiyləsinə uyan əcdadları ilk günaha batdıqlarına görə Allahın 

hiddətinə səbəb olmaqla, beləcə cəzalandırıldılar.  

Təəssüf ki, sonralar da müqəddəs insanlar düşdükləri çətinliyə görə yalana, 

aldatmaya əl atmaqdan çəkinmədilər. Xanaanda baş verən aclığa görə Abram Misirə üz 

tutmalı oldu. O, Misir ərazisinə daxil olarkən arvadı Saranın gözəlliyinin onlara 

bədbəxtlik gətirəcəyini güman etdiyindən, ona dedi ki, əgər sənin mənim arvadım 

olduğunu başa düşsələr, məni öldürəcək, sənin isə yaşamağına imkan verəcəklər. 

Onlara de ki, bacımsan, bu vaxt onlar mənə də yaşamağa imkan verməklə, həm də 

yaxşı münasibət göstərəcəklər.  

Misirlilər həqiqətən də onun arvadının çox qəşəng olduğunu görüb, bünü çara 

xəbər verdilər. Beləliklə, qadın çarın sarayına götürüldü. Çar qadınla yaxınlığına görə 

Abramla yaxşı davrandı və ona qoyun, qaramal sürüsü, qullar və dəvələr verdi.  

Lakin çar Sara ilə intim yaxınlıq etdiyinə görə Sahib ona və xalqına dəhşətli 

xəstəliklər göndərdi. Çar Abramı tapdırdı, onun niyə belə hərəkət etdiyinin və Saranın 

öz arvadı olduğunu deməməsinin səbəbini soruşdu: «Nəyə görə onun sənin bacın 

olduğunu dedin və buna görə də mən onunla öz arvadım kimi davrandım». Arvadını 

çar ona qaytardı və çıxıb getməsi barədə göstəriş verdi. Abram arvadı və butun 

mülkiyyəti ilə birlikdə Misiri tərk etdi.  

---

71 

 

Abrahamın (Abram artıq belə adlanırdı, çünki Allah vəd etmişdi ki, o, bir çox 

millətlərin əcdadı olacaqdır. Abraham isə yəhudi dilində «çoxlu millətlərin əcdadı» 

kimi səslənir) oğlu İsaak Rebekka ilə evləndikdən sonra onların ekiz oğlanları oldu. 

Körpələr doğulmamışdan əvvəl analarının bətnində də bir-birilə mübarizə aparırdılar. 

Qadın bundan narahat olduqda, Sahib ona bildirdi ki, sənin bətnində iki millət var, sən 

iki rəqib xalqa həyat verəcəksən. Onlardan biri digərindən güclü olacaqdır və kiçik 

uşaq ondan böyük olana xidmət edəcəkdir. Qadın doğanda birinci körpə kürən 

olmaqla, onun dərisi tüklü kürkə bənzəyirdi. Ona görə də onu Esey – yəhudi dilində bu 

söz «tüklü» mənasını verir, - adlandırdılar. İkinci körpə isə Eseyin dabanından möhkəm 

yapışıb doğulmuşdu. Ona görə də onu yəhudi dilində «daban» mənasını verən Ceykob 

adlandırdılar. 

Oğlanlar böyüyürdülər. Esey fərasətli ovçu idi, çöllərdə keçən həyatı sevirdi. 

Ceykob isə sakit adam olmaqla evdə qalırdı. İsaakın Eseydən xoşu gəlirdi, çünki onun 

övladığı heyvanların ətini yeməkdən həzz alırdı, Rebekka isə Ceykobu daha çox 

sevirdi. 

Bir dəfə Ceykob lobya şorbası bişirmişdi, Esey isə bu vaxt ovdan qayıtmışdı. O, 

ac idi və qardaşından ona yeməyə bir şey verməsini xahiş etdi. Ceykob isə ona dedi ki, 

əgər ilk doğulan oğulun hüquqlarını mənə versən, bunu edərəm. Esey bununla 

razılaşdı, çünki acından ölürdü, bir də ki, onun hüquqları bu vaxt ona nə verə bilərdi? 

Esey and içib, öz hüquqlarını Ceykoba verdi. Bundan sonra qardaşı ona bir az çörək və 

şorba verdi. Beləliklə, Ceykob qardaşının zəifliyindən istifadə edib, hiyləgərliklə onun 

hüquqlarını mənimsədi.  

İsaak qocalanda kor olmuşdu. O, öz böyük oğlu Eseyi çağırtdırıb ona dedi ki, 

görürsən ki, mən qocalmışam və tezliklə ölə birələrm. Nizəni və oxunu götür, ölkənin 

içərilərinə keç və mənə bir heyvan vur gətir. Ondan dadlı xörək bişir və mənə ver. Onu 

yedikdən sonra, ölümümdən əvvəl sənə öz xeyir-duamı verəcəyəm.  

İsaak oğlu Eseylə belə söhbət edəndə, Rebekka bunları eşidirdi. Esey ova 

gedəndə o, Ceykoba atasının böyük qardaşına dediyi sözləri söylədi. Sonra isə davam 

edərək dedi ki, mənə qulaq as və nə desəm, onlara əməl et. Sürüyə get və iki kök cavan 

keçini tutub gətir. Mən onlardan atanın xoşu gələn xörək hazırlayacağam. Sən xörəyi 

ona apararsan və o, ölməmişdən əvvəl sənə xeyir-dua verəcəkdir.  

Ceykob isə anasına dedi ki, axı sən bilirsən ki, Eseyin dərisi tüklüdür, mənim 

dərim isə hamardır. Əgər atam mənə toxunsa, onu aldatdığımdan hali olacaqdır. Bu 

yolla mən xeyir-dua əvəzinə lənətlənə bilərəm. Anası isə ona cavab verdi ki, qoy sənin 

lənətin mənə gəlsin, mən nə demişəmsə onları et və get keçiləri mənə gətir. O, keçiləri 

tutub anasına gətirdi və Rebekka ərinin xoşladığı xörəyi bişirdi. Sonra oğluna Eseyin ən 

yaxşı paltarını geyindirdi. Onun qolunun üstünə və boynunun tüksüz hisssinə keçi 

dərilərini qoydu. Çörəklə birlikdə bişirdiyi ləzzətli xörəyi ərinə göndərdi.  

   Ceykob atasının yanına gələndə atası onun hansı oğlu olduğunu soruşdu. 

Ceykob cavab verdi ki, sənin böyük oğlun Eseyəm, nə demişdinsə, onu da etdim. Xahiş 

edirəm otur və gətirdiyim əti bir qədər ye ki, mənə öz xeyir-duanı verəsən. İsaak 

soruşdu ki, bəs necə oldu ki, sən bunu belə tez tapdın. Ceykob cavab verdi ki, sənin 

Allahın olan Sahib onu tapmaqda mənə kömək etdi. Ceykoba dedi: «Yaxın gəl ki, mən 

sənə toxuna bilim. Sən həqiqətənmi Eseysən?» Ceykob ona yaxınlaşdıqda, atası ona 

---