Hisse 01 uz qabigi
Yüklə 7,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Termiki emal
- Termiki gərginliklər
Tele servis 250
teleservisə aid misal
və istifadəçiləri üçün bu xidmətin əsasını aşa- ğıdakı əməliyyatlar təşkil edir:
Maşın qəzalarına tez reaksiya vermək, Texniklərin uzaq məsafəyə səfərinin aradan qaldırılması,
Expertlərin istənilən əlaqəyə girməsi im- kanı ilə resursların optimal planlanması,
Uzaq məsafədən bir çox problemlərin aradan qaldırılması. Bu üstünlüklər hər iki tərəfin qəza hallarında çeviklik göstərməsinə, xərclərin azaldılmasına və əlavə xidmətlərin göstərilməsinə imkan ya- radır. Müasir teleservis xidməti zamanı komp- yüterlə idarə olunan avadanlıqların şəbəkə ilə əlaqələndirilməsi nəticəsində maşınlardan mər- kəzə verilən siqnaldan sonra servis mərkəzinin işçisi internetin köməyi ilə bir başa avadanlığın idarə sisteminə daxil olur. Proqram təmina- tında olan xətalar uzaq məsafədən də diaqnoz edilib aradan qaldırıla bilir. Texniki xətalar isə düzgün diaqnoz olunduqdan sonra onun mütəxəssislər tərəfindən aradan qaldırılma vaxtı azalır.
(alm. die Teleservice, ingl. Teleservice)
raturun qeyri bərabər paylanması sayəsində və istiliyin təsirindən hissələrin genişlənməsinin qarşısı kənar hissələr tərəfin- dən məhdudlaşdırıldıqda ya- ranır. Məsələn, istilik gər- ginliklərinə iki dayaq arasında tarım çəkilmiş naqildə yaranan dartıcı gərginlikləri misal kimi göstərmək olar. Temperatur gərginlikləri maşınların, kon- struksiyaların və tiklilərin da- ğılmasına səbəb ola bilməz. Belə dağılmaların qarşısını al- maq üçün temperatur kompen- satorlardan istifadə edilir (rels- lər arasında boşluq, körpünün dayaqları altında xizəklər və s.).
stress)
likdən yaranan deformasiyanın ölçülməsi üçün tətbiq olunan cihazdır (şəkil 1).
Şəkil 1. Aluminium çubuğunun dartılmasında tenzo- metrin tətbiqi Maşın hissələrində, tiklilərdə, həmçinin ma- terialların mexaniki sınağında deformasiyaların paylanmasını araşdırmaq üçün istifadə olunur. Ən geniş yayılmış elektrotenzometrlərdir. Bu cihazlarda elektriklə işləyən tenzorrezisterli →senzorlardan istifadə edilir. Bu senzorlar sınaq zamanı hissənin üzərinə elə bərkidilir ki, deformasiya yeri onun bağlandığı yerlər ara- sında qalsın. Deformasiya zamanı senzorun dartılması elektrik siqnallarına çevrilərək kom- pyüterə ötürülür və bir başa qüvvə-yol diaq- ramının tərtibində istifadə edilir.
Temperatur gərginliyi 251
(alm. der Dehnungsmessstreifen, ingl. Strain gauge) Termiki emal metal və xəlitələri müəyyən temperatura qədər qızdırıb və soyutduqda on- ların daxilində baş verən struktur dəyişikliyinin köməyi ilə məqsədyönlü mexaniki xassələrin əldə edilməsinə xidmət edən üsuldur. Me- xaniki emal prosesində istiliyin təsirindən me- talda yaranan struktur dəyişikliyi buraya aid edilmir, çünki bu halda termiki proses məq- sədyönlü baş vermir. Maşınqayırmada termiki emal metal, əsasən isə dəmir tərkibli hissələrin mexaniki xas- sələrini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə geniş tətbiq olunur. Metal hissələrinin müxtəlif para- metrlərdə qızdırıb-soyutduqda onun daxilində istənilən xassəyə malik və dispersiyalı fa- zaların yaranması və sonrakı mərhələlərdə saxlanması məqsəd kimi qoyulur. Termiki emal üsulunun tətbiqi ilə ucuz, aşağı xassəli metalın göstəricilərini əsaslı şəkildə artırmaq mümkündür. → Poladların xassələri onun tər- kibindəki legirləyici elementlərlə müəyyən olunsa da, bu elementlərin təsiri yalnız termiki emaldan sonra özünü açıq şəkildə büruzə verir.
Termiki emal prosesinin əsas parametrləri maksimal qızdırma müddəti (t max ), həmin temperaturda saxlama müddəti ( τ s ), qızma və soyuma müddətləri ( τ q
τ soy
), həmçinin bu mərhələlərdə mövcud olan sürətlərdir (V q ,
soy ). Şəkil 1-də termiki emal temperaturu və sürəti arasındakı asılılıq qrafiki şəkildə təsvir edilmişdir. Termiki emalın aşağıdakı əsas növləri möv- cuddur:
Yumşaltma ilkin emaldan sonra qeyri- müvazinət struktura malik metalı qızdır- maqla müvazinət struktura gətirməyə xidmət edən termiki emal prosesidir.
raturundan yuxarı temperatura qədər qızdıra- raq, sürətlə soyutma nəticəsində onun daxi- lində qeyri-müvazinətli strukturun əldə olun- ması üçün tətbiq olunan termiki emal prosesidir.
məsi temperaturundan aşağı temperatura qə- dər qızıdırmaqla daha dayanıqlı hala gə- tirmək üçün tətbiq olunur.
səthlərinə kimyəvi elementlərlə təsir etməklə onun xassələrini üst qatında yaxşılaşdırmaq məqsədilə aparılan prosesdir.
və struktur çevrilməsini özündə birləşdirən proseslərin birgə təsiri sayəsində hissənin mexaniki xassələrini yaxşılaşdırılır. Termiki emal prosesini aparmaq üçün xüsusi soba, su və yay çənlərindən istifadə olunur.
qrafiki təsviri
(alm. die Wärmebehandlung, ingl. Heat treatment) Termiki gərginliklər cismlərin qızması, so- yuması və uzun müddət soyuq və ya isti mühitdə qalması ilə əlaqədar onun istilik halı- nın dəyişməsi sayəsində yaranan gərginlik- lərdir. Misal kimi poladların → tablanması za- manı yaranan gərginlikləri göstərmək olar. Bu halda termiki gərginlik tablama prosesində poladın tərkibində baş verən martensit çevril- mələri nəticəsində yaranan həcmi dəyişmələr və sürətlə soyuma nəticəsində yaranan tem- peratur gərginlikləri ilə şərtlənir. Termiki gər- ginliyin təsiri (məsələn, tablamada dağılma) hissənin istilik halının dəyişmə anında yox, bir müddət sonra struktur təşkilediclərinin həcmi dəyişməsi sayəsində gərginliklərin cəmlənməsi nəticəsində baş verir.
(alm. die Thermospannung, ingl. Thermal tension) Termiki müqavimət cismin molekulalarının istilik hərəkətinin yayılmasına göstərdiyi maneəçilikdir. Tam termiki müqavimət (istilik
Yüklə 7,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|