I. A. Axmedov, N. S. Saidxo‘jaeva

 
7. Rossiya, «Mayak»
Rossiyaning shimoliy-sharqida joylashgan “Mayak” ishlab chiqarish kompleksi 
tarkibida yadro materialllari ham ishlab chiqarilgan. 1957 yili dunyo atom 
amaliyotidagi eng og‘ir joy hisoblangan. Portlash oqibatida 100 tonnagacha chiqindi 

---

103 
atrof muhitga tarqagan va juda katta hududni ifloslantirgan. U to‘g‘risidagi 
ma’lumotni ko‘p yillar aytilmay yurildi. Kombinat chiqindilari 50-yillardan boshlab 
atrof hududlarga, shunday “Karachey” ko‘liga tashlab kelingan. Uning ta’siriga 
shamollar va bo‘ronlar tufayli 400 mingdan oshiq aholi tushgan. Ko‘lning ayrim 
qismlaridagi radiatsiya darajasi odamning bir soatlik bo‘lishi vaqtida o‘lim holatiga 
olib kelishi uchun etarli.
 
6. Buyuk Britaniya, Sellafild
Angliyaning g‘arbiy qirg‘og‘iga joylashgan. 
Sellafild
oldin atom bombasi 
ishlab chiqarish korxonasi bo‘lgan va keyinchalik tadbirkorlik (savdo) korxonasiga 
aylangan. Uning binolarida yuzlab belgilanmagan holatlar yuz bergan. Hozirgi 
vaqtda bino devorlarining uchdan ikki qismi radiaktiv chiqindisi sifatida qaraladi. 
Korxona yiliga 8 million litr atrofida dengizga radiaktiv zararlangan suyuq 
chiqindilarni to‘kkan. Shu sababli Irland dengizini dunyodagi eng kuchli radiaktiv 
ifloslangan dengizga aylantirgan. Angliya o‘zining yashil va go‘zal landshaftlari 
bilan faxrlansada shu bilan birga dunyo okeanlarini zaharli va moddalar bilan 
ifloslantiruvchi davlat bo‘lib kelmoqda. 
 
 
5. Rossiya, Sibir kimyo kombinati
Qirq yillik yadro chiqindilariga ega bo‘lgan “Mayak” ishlab chiqarish 
kombinati Rossiyadagi yagona korxona emas. Sibirda kimyoviy sanoat korxonalari 
joylashgan. U qirq yillik yadro chiqindilar zahirasiga ega. U 125 ming tonnalik 
chiqindilarni saqlaydigan ochiq hovuz(bassayn) ga ega-ki uundan er ostiga radiaktiv 
chiqindilar o‘tishi mumkin. Shamol va yog‘ingarchiliklar radiaktiv chiqindilarni 
atrof muhitga yoymoqda.