I bob. Psixologiya predmeti va uning dolzarb vaziаalari

BOB XULOSA

Ta’lim va inson faoliyatining barcha turlari, asosan ixtiyoriy diqqat yosh ulg’ayishi bilan, inson faoliyatidavomida asosan tarbiyaning ta’siri ostida o’sib boradi. Katta yoshdagi kishilar bolalarning diqqatini biron bir narsaga qaratadilar. Kattalar tomonidan qaratilganbu ixtiyoriy diqqat bola ikki yoshga etishi bilan ko’rina boshlaydi. Bunda bola diqqatining to’planishi va barqarorligini saqlab turish uchun yoshlik paytidan boshlab beixtiyor ravishda o’ziga jalb qiladigan qo’zg’atuvchilarning taassurotini yengishga to’g’ri keladi. Katta kishilar bolani tozalikka, tartiblilikka, intizomli bo’lishga va jamiyatda yashash qoidalariga o’rgatadilar. Bolarning hammasi ixtiyoriy diqqatni taraqqiy qildiradi. 5 yoshdan boshlab ixtiyoriy diqqat bolaning o’z tashabbusi bilan ham o’sa boshlaydi. Bolalardagi ixtiyoriy diqqat maktab yoshidan boshlab tez o’sa boshlaydi. O’qish jarayonining o’zi ixtiyoriy diqqatning hamda uning to’planishi va barqarorligining o’sishiga yordam beradi.
YAKUNIY XULOSA
Diqqat inson psixikasining alohida xususiyatidir. U mustaqil ravishda mavjud emas -fikrlash, idrok, xotira, harakatdan tashqarida. Siz shunchaki diqqatli bo’lolmaysiz -faqat bironbir ishni bajarib, diqqatli bo’lishingiz mumkin. Shuning uchun diqqat ongning ma’lum bir ishni bajarishga tanlangan yo’nalishi deb ataladi.
Kognitiv jarayonlardan (idrok, xotira, fikrlash va boshqalar) farqli o’laroq, diqqat o’zining maxsus mazmuniga ega emas; u xuddi shu jarayonlar doirasida o’zini namoyon qiladi va ulardan ajralmasdir. Diqqat psixik jarayonlarning dinamikasini xarakterlaydi.
Diqqatning namoyon bo’lish shakllari xilma-xildir. Usezgi organlarining ishiga (ko’rish, eshitish va boshqalar e’tibor), yodlash, fikrlash va harakat faoliyati jarayonlariga yo’naltirilishi mumkin. Diqqatning uch turi borligi umumiy qabul qilingan: ixtiyoriy, ixtiyoriy va ixtiyordan keyingi.
Diqqat muammosi psixologiyaning eng qiyin muammolaridan biridir. Ushbu muammoni o’rganish tarixida turli davrlar bo’lgan. Diqqat bir qator mualliflar tomonidan hissiy hodisa (vizual, eshitish, taktil e’tibor) sifatida talqin qilinadi. Faqat turli axborotlarni qabul qilish va qayta ishlashning tanlab oqimiga yordam beruvchi omil sifatida.
Diqqat -bu ongning yo’nalishi va konsentratsiyasi, bu shaxsning hissiy, intellektual yoki motor faolligi darajasining oshishini ko’rsatadi.