İ. Hacıyev Elmi məsləhətçi və «Ön söz»ün müəllifi: akademik İ. Həbibbəyli
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
111 Boşqab tipli İkinci qab əldə ha ‑ zırlanmış, çəhrayı gilinə narın qum qatılmış, yastı oturacaqlıdır. Ağzı içə‑ riyə tərəf əyilib. Küpə tipli üçüncü qabın boz gi ‑ linə narın qum qatılmış, yastı otura ‑ caqlı, şar gövdəli, qısa boğazlıdır. Ağzı azca kənara açılır. Qab bişmə mişdən əvvəl çiyin hissəsində çızma üsulu ilə işlənmiş həndəsi naxışlar vardır. 2 saylı qəbirin ətrafına dörd bucaqlı planda daş döşənmiş və peri metr üzrə yanları düz, uzun daşlar hasar kimi düzülmüşdür. Örtük daş larından ikisi salamat qalmışdır ki, onlardan biri sı‑ naraq içəriyə tərəf əyilmişdir. Qəbir bir tərəfdən ensiz olmaqla trapesiya formasındadır. Kameranın uzunluğu 1,72, eni isə şimal‑qərb tərəfdə 1,1, cə‑ nub‑şərq tərəfdə isə 0,79 m‑dir. Qəbirin iki divarı dikinə qoyulmuş sal daşdan ibarətdir. Onun qalan iki divarı isə müxtəlif ölçülü daşlarla işlənmişdir. Buradan bir ədəd çəhrayı rəngli gilinə narın qum qatılmış, yastı oturacaqlı, sıxılmış şar gövdəli, qısa boğazlı, ağzı kənara açılan küpə, üç ədəd çaxmaq daşından və bir ədəd dəvəgözü daşından ox ucu, bir ədəd tuncdan hazırlanmış xəncər, tunc həlqə və tuncdan yarımşar formalı pilək aşkar edilmişdir. 3 saylı qəbirin dördbucaqlı planda, 1,3x0,8 m ölçülərində olan kamerası şimal‑qərb, cənub‑şərq istiqamətindədir. Onun cənub‑şərq tərəfinə bir ədəd sal daş dikinə qoyulmiş, qalan tərəfləri iri həcmli daşlarla işlənmişdir. Örtük daşları slnaraq kameranın içərisinə tökülmüş, qəbir qarət olunmuşdur. Buradan çəhrayı gilli, çiyin hissəsində qirmızı və qara boya ilə, iti ucları yuxarıya tərəf olan üçbucaqlar çəkilmiş və içərisi çarpaz xətli torla naxışlanmış qablar, dəvəgözü daşından hazırlanmış yed di ədəd üçbucaq formalı ox ucu, çaxmaq daşından hazırlanmış dörd bucaq formalı, bir tərəfi cilalanaraq itilənmiş alət, iki ədəd çaxmaq da şından alət, ağ rəngli, pis vəziyyətdə olan möhür və 38 107 107 108 108 113 ədəd əqiq, sümük və pastadan hazır‑ lanmış muncuq aşkar edilmişdir. 3 saylı qəbirin qurbangahının (3A) ətrafına dördbucaqlı planda (2,0 ‑ 2,4 x 1,56 ‑ 1,35m) daş döşənmiş, ka‑ meranın üstü sal daşlarla örtül müşdü. Qurbangahın kamerası beş bu caqlı for‑ madadır. Onun divarları dikinə qo‑ yulmuş sal daşlardan iba rətdir. Qur‑ bangahdan bir ədəd çəh rayı gilli çöl‑ mək, boşqab, iki küpə və digər saxsı məmulatları aşkar edildi. 4 saylı qəbir dördbucaqlı plan‑ dadır. Dağın yamacında yerləşdiyindən onun ətrafına döşənmiş daşlar və örtük daşları qalmamışdır. Qəbirin ölçüləri 1,67 x 1,47 m‑dir. Şimal‑qərb və şi‑ mal‑şərq divarları dikinə və yastısına qoyulmuş daşlarla, cənub‑şərq və cə‑ nub‑qərb divarları isə yalnız dikinə qoyulmuş daşlarla işlənmişdir. Qəbirin dərinliyi şimal‑şərq divarı yanında 0,56 m, cənub‑qərb divarı yanında isə 0,33 m‑dir. Bu qəbirdən müxtəlif formalı tunc bilərziklər, həlqəvari tunc üzüklər, dörd həlqədən ibarət zəncir fraqmenti, üzərində perlamutra asması olan yastı gümüş məftildən hazırlanmış sırğa, bir ədəd çəhrayı gilinə narın qum qatılmış, üzərinə qırmızı rəngli anqob çəkilmiş, cilalanmış kubokdan fraqment, ayaqqabı fraqmenti, çaynik tipli qabın lüləsindən fraqment və s. aşkar edilmişdir. 5 saylı qəbirin ətrafına uzunluğu 4,95, eni isə 4,4 m olan dördbucaqlı planda daş döşənmişdir. Onun dəfn kamerası cənub‑qərb, şimal‑şərq istiqa‑ mətində olub, düzgün olmayan dördbucaq formasındadır. Qəbirin ölçüləri 1,33 x 0,7, dərinliyi 0,7 m‑dir. Divarları dikinə qoyulmuş sal daşlardan ibarətdir. Qəbir qarət olunduğundan və bir neçə dəfə dağıntıya məruz qaldığından heç bir avadanlıq əldə edilmədi. 5 saylı qəbirin qurbangahı (5A) onun ətrafına döşənmiş daşlara şərq tərəfdən bitişik işlənmişdir. Ölçuləri 0,85 x 0,6 m olub divarları dikinə qoyulmuş 109 109 114 sal daşlardan qurulmuş və möhkəm olması üçün ətrafı daşla iş lənmişdir. Qurbangahın şərq tərəfində örtük da‑ şının bir hissəsi salamat qalmışdır. Bu daşın altında gil qablar salamat aşkar edildi. Örtük daşı olmayan qərb tərəfdə isə qablar sınmış vəziyyətdə idi. Bura‑ dan üçayaqlı qabın üst hissəsi tapıldı. Onun ayaqları isə kameranın mərkəzində aşkar edildi. Qabların saxlanması və vəziyyəti göstərir ki, qurbangahın örtük daşları son əsrlərdə götürülmüş, torpağın altında qalan qablar nəzərə çarpmadığından, onlara toxunulmamışdır. Buradan çəhrayı gilli boşqab, küpə, küp, yarımbükülü insan ayağı formasında ayaqları olan üçayaq, süzgəc və digər saxsı materiallar aşkar edildi. 6 saylı qəbir dördbucaqlı plandadır. Onun örtük daşları qalmamışdır. Qəbirin kamerası iri həcmli plitə daşlardan qurulub. Kamera şimal‑cənub isti‑ qamətində olub, uzunluğu 1,47, eni isə 1,26 m‑dir. Kameranın dərinliyi qərb tərəfdə 0,41 m, şimal‑şərq küncündə isə 0,70 m‑dir. Buradan iki pərli, uzun saplaqlı tuncdan ox ucları, çaxmaq daşından hazırlanmış üçbucaq formalı başqa bir ox ucu, ikitərəfli spiralvarı asma bəzək, bir ucu sınmış tunc həlqə və 25 ədəd müxtəlif muncuq aşkar edildi. 6 saylı qəbirin qurbangahı (6A) 0,85 x 0,65 m ölçülərində olmaqla, qəbirin ətrafına düzülmüş daşlara şimal tərəfdən bitişik işlənmişdir. Örtük daşlarının bir tərəfi sınıb. Kameranın ətrafına dördbucaqlı planda daşlar düzülüb. Onun divarları dikinə qoyulmuş plitə daşlardan qurulub. Qurbangahdan 8 ədəd çəhrayı gilli boşqab, küpə, çölmək tipli qablar aşkar edildi. 7 saylı qəbirin də dördbucaqlı planda olan kamerası var. Onun ölçüləri 1,40 x 0,76 m‑dir. Kameranın divarları dikinə qoyulmuş plitə daşlardan ibarətdir. Dərinliyi 0,58 m‑dir. Qəbirdən üç ədəd yumru muncuq, iki ədəd dördbucaqlı formada balıqqulağından düzəldilmiş muncuq və iki tunc həlqə aşkar edildi. 8 saylı qəbir də dördbucaqlı plandadır. Onun dərinliyi 0,63 m, ölçüləri 2,54 x 0,97 m‑dir. Qəbirin divarları yastı və dikinə qoyulmuş daşlarla işlənmişdir. Qəbir qarət olunmuşdur. Buradan 13 ədəd əqiq və balıqqulağı muncuq, üç ədəd arxasında ilgəyi olan düymə və bir ədəd iki deşikli düymə əldə edildi. 8 saylı qəbirin qurbangahı (8A) qəbirə cənub‑qərb tərəfdən bitişik işlən‑ 110 110 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|