İBTİDAİ İcma quruluşU
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1918 13 aprel
- 1918 20 aprel
- 1918 iyun
- 1918 16 iyun-17 sentyabr
- 1918 17 iyun
- 1918 26 iyun
vurdu, Azərbaycn milli demokratiyasının muxtariyyətə olan ümidlərini qırdı, Azərbaycan xalqı arasında milli birlik və müstəqil dövlətçilik ideyası gücləndi. Mart soyqırımına qədər Azərbaycan milli demokratiyasının məqsədi Azərbaycana ərazi muxtariyyəti vermək olmuşdusa, soyqırımdan sonra bu məqsəd müstəqil dövlətçilik ideyası oldu 1918 13 aprel Zaqafqaziya Seymi ilə Osmanlı dövləti arasında müharibə baş verməsi 1918 13-16 aprel S.Lalayan və T.Əmirovun daşnak dəstələrinin Şamaxıda soyqırım həyata keçirməsi. Şamaxıda həyata keçirilən soyqırım nəticəsində Şamaxı əhalisinə qanlı divan tutuldu, 72 kənd isə dağıdıldı, 8 mindən artızq dinc azərbaycanlı əhali öldürüldü 1918 20 aprel Fətəlixan Xoyskinin rəhbərlik etdiyi Bakı şəhər Dumasının buraxılması 1918 22 aprel Cənubi Qafqaz Federativ Respublikasının yaradılması 1918 22.IV-26.V Cənubi Qafqaz Federativ Respublikasının mövcud olması 1918 25 aprel S.Şaumyanın sədrliyi ilə Bakı Xalq Komissarlığı Soveti (XKS) hökumətinin yaradılması. Bakı XKS-in Azərbaycanda fəaliyyəti dövründə sosialist tədbirləri adı ilə aşağıdakı tədbirləri həyata keçirdi: Sovet Rusiya nümunəsində yeni sovet orqanları yaratmağa başladı, Bütün köhnə hakimiyyət orqanları ləğv edildi, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti yaranarkən onu milli hökumət kimi tanımadı, fəhlə-kəndli milisi, şəhər, qəza və mahal xalq məhkəmələri təşkil edildi, hərbi tribunal təsis edildi, əksinqilabla mübarizə aparmaq üçün Fövqaladə Komissiya yaradıldı, banklar, neft sənayesi və Xəzər Ticarət Donanması milliləşdirildi, neft yataqlarını vəhşicəsinə istismar etdi, “qardaşlıq yardımı” adı altında Sovet Rusiyasına neft və neft məhsulları, və.s göndərildi
Xəlil bəy Xasməmmədovun Zaqafqaziya hökumətinə ultimatum göndərməsi 1918 2-5 iyun Bakı sovetinin Bakı neft sənayesini və Xəzər Ticarət Donanmasını milliləşdirməsi 1918 Bakı XKS-in “qardaşlıq yardımı” adı altında Sovet Rusiyasına 1 milyon 300 min ton neft və neft məhsulları göndərməsi
Zaqafqaziya Seyminin sonuncu iclasının keçirilməsi. İclasda Gürcüstanın federasiyadan çıxmaq haqqında bəyanatından sonra Zaqafqaziya Seymi özünün buraxıldığını elan etdi
Gürcüstanın Federasiyadan çıxması və Zaqafqaziya Seyminin buraxılması 1918 27 may Azərbaycan fraksiyasının sonuncu iclasının keçirilməsi. İclasda Müvəqqəti Milli Şuranın yaradılması haqda qərar qəbul edildi və M.Ə. Rəsulzadə Milli Şuranın sədri seçildi. Milli Şura Azərbaycanın müstəqil dövlət elan edilməsi haqqında qərar qəbul etdi 1918 28 may Milli Şura tərəfindən “İstiqlal bəyannaməsi”nin qəbul olunması və Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin elan edilməsi
AXC hökumətinin fəaliyyətinin Tiflis dövrü 1918 28 may-17 iyul F.Xoyskinin rəhbərlik etdiyi I Hökumətin fəaliyyət göstərməsi 1918 30 may F.Xoyskinin AXC-nin yaradılması haqqında məlumatı radioteleqrafla xarici dövlətlərin başçılarına göndərməsi
AXC-in rəsmi orqanı kimi “Azərbaycan” qəzetinin nəşr olunmağa başlanması 1918 iyun AXC hökumətinin İrəvan şəhərini ermənilərə güzəştə getməsi 1918 4 iyun Batumda AXC ilə Osmanlı dövləti arasında Sülh və dostluq müqaviləsinin imzalanması. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Osmanlı dövləti Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıdı və müqavilənin 4-cü bəndinə görə ehtiyac olarsa Azərbaycana hərbi yardım göstərməyi öz üzərinə götürdü Həmin bəndə müvafiq olaraq, Milli Şuranın sədri M. Ə.Rəsulzadə və Xarici İşlər naziri M.Hacınski Osmanlı hökümətindən hərbi yardım istədilər. Batum müqaviləsi AXC-nin xarici siyasət sahəsində ilk uğurlu addımı oldu 1918 iyun Nuru paşanın rəhbərliyi ilə “Qafqaz İslam ordusu”nun Gəncəyə gəlməsi 1918 10 iyun Bakı Sovetinin hərbi qüvvələrinin Cənubi Qafqaz dəmir yolu xətti boyunca hücuma keçərək, Bakı-Hacıqabul- Kürdəmir-Müsüslü istiqamətində irəliləməsi
Bakı Sovetinin qoşunlarının Kürdəmiri işğal etməsi 1918 16 iyun Azərbaycan Milli Şurasının və hökümətinin Tiflisdən Gəncəyə köçürülməsi 1918 16 iyun-17 sentyabr AXC-nin fəaliyyətinin Gəncə dövrü 1918 17 iyun “İyun böhranı” baş verməsi. Gəncədə Nuru paşanın hökümətə etimadsızlıq göstərməsi ilə əlaqədar olaraq hökümət böhranı yaranması. Böhrandan çıxmaq məqsədilə Milli Şurasının Gəncədə iclası keçirilməsi. “İyun böhranı” Milli Şuranın fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dəyandırılması ilə nəticələndi. Bununla Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi qorunub saxlanıldı
F.Xoyskinin başçılıgı ilə II Hökümət kabinetinin yaradılması 1918 Qori Müəllimlər Seminariyasının Azərbaycan şöbəsinin Tiflisdən Qazaxa köçürülməsi 1918 22 iyun AXC hökuməti tərəfindən ərzaq məhsullarının ölkədən kənara daşınmasının qadağan edilməsi 1918 24 iyun AXC hökumətinin dövlət bayrağı haqqında qanun qəbul etməsi 1918 26 iyun AXC hökumətinin Milli Ordunun yaradılması haqqında fərman verməsi və Müsəlman korpusunun “Əlahiddə Azərbaycan korpusu” adlandırılması
AXC hökuməti tərəfindən Azərbaycan (türk) dilinin dövlət dili elan edilməsi Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|