da şamil edilməsi, Azərbaycan nümayəndələrinin sülh konfransına buraxılması və Millətlər Cəmiyyətinə qəbul
edilməsi, ABŞ-ın hərbi departamentliyinin Azərbaycana hərbi yardım göstərsi, ABŞ-la Azərbaycan arasında
diplomatik münasibətlər yaradılması və.s tələblər irəli sürülmüşdü. Danışıqlar zamanı yerli şəraiti öyrənmək
üçün Cənubi Qafqaza ABŞ-ın xüsusi nümayəndəsinin göndərilməsi məqsədəuyğun hesab edildi
1919 may
AXC hökumətinin Arbitraj yaratması
1919 11 iyun
Azərbaycanda “Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı”nın yaradılması
1919 16 iyun
Azərbaycanla Gürcüstan arasında hərbi-müdafiə müqaviləsi bağlanması. Denikin təcavüzünə qarşı səyləri
birləşdirmək müqavilənin məzmununu təşkil edirdi. Həmçinin Gürcüstanda Azərbaycan səfirliyi yaradıldı və
Zaqatala dairəsi ətrafında ərazi mübahisəsi dinc yolla həll edildi
1919 25 iyul
Naxçıvan bölgəsindəki “erməni idarəçiliyi”nin iflasa uğraması
1919 avqust
Bölgənin erməni əhalisinin Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olması barədə qərar qəbul etməsi
1919 avqust
Qondarma “Muğan Sovet Respublikası”nın ləğv olunması
1919 yayı
ABŞ və Ermənistanın Naxçıvana dair planlarının baş tutmaması
1919 yayı
“Azərbaycan Xəzər Donanması”nın yaradılması
1919 yayı
AXC hökumətinin neft ixracı ilə əlaqədar xarici şirkətlərlə ticarət müqavilələri bağlaması
1919 1 sentyabr
Azərbaycan parlamentinin Bakı şəhərində Universitet açmaq haqqında qanun qəbul etməsi
1919 sentyabr
Azərbaycanlı gənclərin dövlət hesabına Osmanlı, Fransa, İtaliya, Rusiya və Böyük Britaniya dövlətlərinin ali
məktəblərində təhsil almağa göndərilməsi
1919 sentyabr
Dövlət Bankının açılması
1919 9 noyabr
AXC-in qırmızı bayrağının üçrəngli bayraqla əvəz edilməsi
1919 15 noyabr
Bakı Universitetinin 2 fakultə ilə (tarix-filologiya və tibb) fəaliyyətə başlaması
1919 payızı
Azərbaycanın bütün qəzalarında Azərbaycan (türk) dilində axşam kursları təşkil edilməsi
1919 dekabr
“Müsəlman Şərqini öyrənən cəmiyyət”in yaradılması
1919 7 dekabr
“İstiqlal” muzeyinin açılması
1919
Azərbaycanda ilk rəssamlıq studiyasının yaradılması
1919.XII.24-1920.IV.30
N.Yusifbəylinin rəhbərliyi ilə V Hökumət kabinetinin fəaliyyət göstərməsi
1920 əvvəlləri
Maarif Nazirliyi nəzdində Arxeologiya şöbəsi yaradılması
1920 2 yanvar
RSFSR Xalq Xarici İşlər komissarı G.V.Çiçerinin Azərbaycan hökumətinə ilk nota göndərməsi
1920 11 yanvar
Böyük Britaniyanın Xarici İşlər Naziri Lord Kerzonun təklifi ilə “Antanta”nın Ali Şurasının AXC-in
müstəqilliyini de-fakto tanıması və AXC-in faktiki olaraq dünya birliyinin üzvünə çevirilməsi
1920 23 yanvar
G.V.Çiçerinin Azərbaycan hökumətinə ikinci dəfə nota göndərməsi
1920 fevral
AK(b)P-nın yaradılması və Rusiyanın Azərbaycanda “beşinci kolon”u yaratmağa nail olması
1920 17 mart
V.İ.Leninin Qafqaz Cəbhəsi Hərbi İnqilab Şurasına Bakını işğal etmək barədə teleqram göndərməsi
1920 mart
AXC hökumətinin Əmək Nazirliyinin aqrar islahat haqqında qanun layihəsi hazırlaması. Qanun layihəsinə
əsasən kənd əhalisinə 7 desyatindən 50 desyatinədək, şəhər əhalisinə 1 desyatindən 12 desyatinədək torpaq
verilməsi nəzərdə tutulurdu. Lakin parlamentdə əksər yerlər burjuaziya və mülkədarların əlində olduğu üçün
AXC hökuməti aqrar məsələni həll edə bilmədi və aqrar məsələ yarımçıq qaldı
1920 21 mart
AXC hökuməti ilə İran arasında Dostluq haqqında müqaqavilə imzalanması. Müqaviləyə əsasən İran AXC-nin
müstəqilliyini tanıdı, Təbrizdə baş konsulluq, Tehranda isə Azərbaycan səfirliyi açıldı
1920
22 mart
Dağlıq Qarabağda erməni qiyamı baş verməsi və daşnak dəstələrinin Azərbaycan ordusunun Xankəndi
şəhərində yerləşən qarnizonu üzərinə hücum etməsi
1920 30 mart
N.Yusifbəylinin başçılıq etdiyi beşinci hökumət kabinetinin istefa verməsi və yeni – altıncı hökumətin
təşkilinin M.H.Hacınskiyə tapşırılması
1920 22 aprel
M.H.Hacınskinin yeni hökumət təşkil etməkdən imtina etməsi
1920 25 aprel
IX Qırmızı ordu hissələrinin Azərbaycan sərhəddini keçməsi
1920 27 aprel
AK(b)P-in hakimiyyəti bolşeviklərə təhvil verilməsi haqqında AXC parlamentinə ultimatum göndərməsi. AXC
parlamentinin sonuncu iclasının keçirilməsi
1920 28 aprel
Aprel istilası (çevrilişi). Aprel çevrilişi nəticəsində AXC süqut etdi, Azərbaycanda bolşeviklər hakimiyyətə
gəldi, bütün hakimiyyətin Müvəqqəti İnqilab Komitəsinə keçdi və Azərbaycan SSRİ Xalq Komissarları Soveti
təşkil olundu
CƏNUBİ AZƏRBAYCANDA MİLLİ AZADLIQ HƏRƏKATI (1917-1920)
1917-1920
Cənubi Azərbaycanda milli-azadlıq hərəkatı baş verməsi. Hərəkata Şeyx Məhəmməd Xiyabani rəhbərlik edirdi
1917 avqust
Təbrizdə İDP Azərbaycan Əyalət Komitəsinin konfransının keçirilməsi. Konfransda müstəqil Azərbaycan
Demokrat Firqəsi (ADF) yaradıldı, Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin başçılığı ilə ADF-nin Mərkəzi Komitəsi
seçildi, demokratlarəhalini xarici işğalçıların ölkədən qovulmasına çağırdılar
1917 payız
Təbriz, Ərdəbil, Xoy, Urmiya, Sərab və Zəncan şəhərlərində hökumət əleyhinə mitinqlər keçirilməsi.
Mitinqlərdə əhali Böyük Britaniyanın əlində oyuncağa çevriliş hökumətin istefa verməsini və İranda
demokratik hökumətin təşkil olunmasını tələb edirdilər
1917 sonları
Vüsuqddövlə hökumətinin istefa verməsi