İdris Hacızadı
Yüklə 3,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Ağa Musa 70 il ömür sürüb, 1919-cu ildə vəfat edib və Çəmbərəkənd qəbiristanlığında torpağa tapşırılıb. Dəfni çox təmtəraqlı keçib. Bakı əhalisi - "məmə yeyənden pəpə deyənə qədər" dəfndə iştirak edib. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Ağa Musa Nağıyev kimi xeyriyyəçilərə "istismarçı", "kapitalist" damğası vuruldu. Onların məzarlarını belə urvatdan salır, həmin məzarları hətta qohum-əqrəbanın ziyarət etməsinə imkan vermirdilər. 1931-ci il gəldi. Azərbayçan bolşevikləri Bakının ən uca nöqtəsində - Dağüstü parkda "alovlu natiq" Kirovun elə bir heykəlini ucaltmağı qərara almışdılar ki, o, şəhərin hər yerindən görünsün. Şəhər əhalisinə xəbərdarlıq edilmişdi ki, kim istəsə, ölüsünün sümüklərini Çəmbərəkənd qəbiristanlığından çıxarıb, başqa bir qəbiristanlıqda dəfn edə bilər. Yiyəsiz qəbirlər qısa bir vaxtda yerlə-yeksan edildi.. Bu xəbəri eşidən Ağa Musanın qohumları bərk təşvişə düşdülər. Mərhumun
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
qardaşı oğlu Əliəsgər o vaxt yüksək vəzifədə işləyirdi, lakin dövrün qorxusunu başı üstündə hiss edərək (milyonçu kapitalistin qohumu olduğuna görə) bu işə əvvəlçə yaxın durmur. Onda M.Nağıyevin qardaşı Ağaəli ilə qardaşı gəlini (biz onun haqqında bir az sonra söhbət açacağıq) Zəhra xanım onun sümüklərini oradan çıxarıb xüsusi qutuya yığmış, vaxtı ilə qardaşı Ağaəli üçün Verxni Priyutski (indi Şamil Əzizbəyov, 28) küçəsində rəhmətliyin hədiyyə olaraq tikdirdiyi və hazırda onun nəslinin törəmələrinin kirayənişin qismində yaşadıqları evə gətirirlər. Qardaşı Ağaəlinin dediyinə görə, Ağa Musa vəsiyyət edibmiş ki, onu Kərbəlada dəfn etsinlər. Lakin o illərin narahatlığı, gərginliyi bu vəsiyyəti həyata keçirməyə imkan vermir və beləliklə, Ağa Musa Çəmbərəkənddə dəfn olunur. Dağdan ağır qardaşının vəsiyyəti Ağaəlinin ürəyindən daş olub asılır, ona görə də qardaşının sümüklərini uzun müddət evdə saxlayır ki, fürsət düşən kimi qardaşının vəsiyyətini yerinə yetirib, heç olmasa sümüklərini Kərbəlada aparıb dəfn etsin. Lakin Ağa Musanın qardaşının qayınanası Məsmə xanım bu xəbəri eşidəndə, dəhşətə gəlir. Qatı dindar olan bu qadın deyir ki, rəhmətliyin sümüklərini torpağa tapşırmamaq şəriətimizə, dini-şiə və Qurani-Kərimə yerli-dibli ziddir. Kərbəla məsələsinə gəldikdə isə, indi bu barədə əsla söhbət gedə www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
bilməz. Həm də artıq var-dövlət əldən çıxmışdı: nağıyevlər nəsli müflis vəziyyətinə düşmüşdü. Çox götür- qoydan sonra əlacsız qalıb Ağa Musanın sümüklərini təzədən yuyur, qusul verir, xüsusi hazırlanmış qutuya qoyub, Quran oxutdurur, onu Biləcəri qəbiristanlığında basdırırlar. Qəbiri də nişanlayırlar ki, bu məzar birovuz sayılır və imkan düşən kimi, qəbir sahibinin vəsiyyətinə əsasən Kərbəlaya aparılacaqdır. Lakin vəziyyət getdikcə çətinləşir, Ağa Musanın vəsiyyəti yaddan çıxır... AĞA MUSANIN QOHUMLARI
Hacı Əli oğlunun üç oğlu olub. Ağa Musa onların böyüyüdür. Ortancıl qardaşın adı Ağaəli, kiçiyininki isə Yusifəli olub. Həyat yoldaşı Ümmüldən İsmayıl adlı bir oğlu olur. Çox ucaboy, qamətli, savadlı, xeyirxah olan bu gənç yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, nakam ölür - 27 yaşında həyatla vidalaşır. Musa Nağıyev kimi milyonçu oğlunu amansız xəstəliyin pəncəsindən qopara bilmir. Çünki vərəm xəstəliyini o zaman yalnız xaricdə müalicə etmək mümkün idi. Düzdür, İsmayılı da müaliçə etmək üçün
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
xaricə aparırlar. Lakin xəstəliyin vaxtı keçdiyindən, dərdinə əlaç olmur. "İsmailiyyə" binasını Ağa Musa oğlunun şərəfinə tikdirmişdi. Ağa Musanın qızı Ümmü isə milyonçu Şəmsi Əsədullayevin oğlu Mirzəyə ərə gedir. Onların bu nikahından Ümbül adlı bir qızı dünyaya gəlir (Anası doğuş üstündə öldüyünə görə, adını qızına verirlər). Sonradan həyatın gərdişi onu o uzaq Fransaya aparıb çıxarır və Banin ləqəbi ilə bu ölkənin məşhur yazıçısına çevrilir. Əsərlərinin əksəriyyətinin mövzusunu Azərbayçan, Qafqaz təşkil edir. İki milyonçunun nəvəsi bu yaxınlarda Fransada vəfat etmişdir. Ağaəli Nağıyevin 2 arvadı olub. Balaçaxanım adlı arvadından 6 oğlan - Ağa Kazım, Zeynal, Haman, Abdulla, Məmmədəli, Ağa Tağı, 2-ci arvaddan isə Əliəsgər və Həmid adlı 2 oğlu olub. Yusifəli Xədicə xanımla ailə qurub. Lakin qismətlərinə övlad payı düşməyib və Yusifəli cavankən dünyasını dəyişib. Nağıyevlər nəslinin davamçısı Musa Nağıyevin qardaşı oğlu Əliəsgər 5 övlad atası olub: Rauf, Solmaz, Ağaəli, Çingiz, Dilarə xanım. Hazırda onlardan Rauf, Solmaz və Dilarə xanım sağdırlar.
Yüklə 3,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|