İdris Hacızadı
Yüklə 3,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Bu isə reallıqdan kənarlaşmaq, uzaqlaşmaq deməkdir. Milli mətbuatımızın ilk qaranquşu olan "Əkinçi"nin ruhunu unutmaq olmaz! “Yeni era” qəzeti, 19.01.1998-ci il TĠKDĠ KĠ ĠZĠ QALSIN... Musa Nağıyev haqqında bildiklərimiz və bilmədiklərimiz
Azərbaycanda sahibkarlığın, milli burjuaziyanın tarixindən söhbət açanda, ilk növbədə, məşhur xeyriyyəçilərimiz Zeynalabdin Tağıyev, Musa Nağıyev, Şəmsi Əsədullayev, Murtuz Muxtarov, Seyid Mirbabayev, Binəqədili Səlimov, Hacı Hacağa, İsabəy Hacınski və başqaları yada düşür. Vaxtilə bu məşhur milyonçuları təkcə Azərbaycanda, Qafqazda və Rusiyada deyil, dünyanın bir sıra başqa ölkələrində də yaxşı tanıyırdılar.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Görkəmli tədqiqatçı alim, ensiklopedik biliyə malik qocaman nasir və tərcüməçi Manaf Süleymanov Bakının keçmişindən, onun keşməkeşli günlərindən, acılı-şirinli tarixindən bəhs edən "Eşitdiklərim, oxuduqlarım, gördüklərim" adlı kitabında milyonçuları iki qismə bölür: birincisi, neft milyonçuları, yəni neftxudalar, ikincisi isə, "sandıq milyonçuları", yəni pulu sandıqda üst-üstə yığıb, yalnız sələmçilik yolu ilə, yaxud da malı "öldürə-öldürə" ucuzlaşdırandan sonra alıb, baha qiymətə satmaqla varlanan milyonçular. Ağa Musa Nağıyev birincilərdən idi. Onun dövrü, fəaliyyəti, işgüzarlığı, halal zəhməti
layiqincə qiymətləndirməyi bacarması və qənaətcilliyi barəsində çoxlu fakt və rəvayət var. Ağızdan-ağıza keçən bu rəvayətlərin bəzilərində o, xəsis adam kimi təsvir olunur və beləliklə də, gördüyü böyük işlərin, milyonçunun xeyirxah əməllərinin üstünə kölgə salınır. Halbuki Musa Nağıyev inqilabdan qabaqkı Bakımızın memarlıq simasının formalaşması üçün böyük əmək, enerji və əlbəttə, milyonlarını "uf" demədən sərf etmişdir. Maarif və səhiyyə sahəsində bir sıra xeyirxah işlərini də bura əlavə etmək olar. Təəssüf ki, biz bu güclü, təpərli və sözükeçən şəxsiyyətin fəaliyyətini, doğma xalqı üçün gördüyü işləri hələ dəyərincə qiymətləndirməmişik.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Bəllidir ki, Azərbaycanın neft maqnatlarından biri kimi tarixə düşmüş Ağa Musa Hacı Əli oğlu Nağıyev Bakı şəhərinin Biləcəri qəsəbəsində yoxsul bir ailədə həyata göz açmışdır. Erkən çağlarından fiziki əməklə məşğul olmuş, əvvəlcə hambalçılıq etmiş, bu yolla qəpik- quruş qazanmış, heç vaxt israfçılıq etməmiş, iti ağlı və qənaətcilliyi sayəsində milyonlara sahib olmuşdur. Bu qeyrətli şəxsiyyətin adı çəkiləndə, ilk öncə, onun "Cəmiyyəti-xeyriyyə" üçün Bakı şəhərinin mərkəzində ucaltdığı əzəmətli "İsmailiyyə" hazırda respublika Əlyazmalar İnstitutu kimi tanınan yaraşıqlı bina, bu gün onun adını daşıyan (nə yaxşı ki uzun illər Semaşko xəstəxanası kimi bəlli olan bu səhiyyə oçağı axır ki onu inşa etmiş şəxsin adına layiq görüldü) xəstəxana və başqa tikililər gözlərimiz önündə canlanır. Ömrü boyu təmtəraqdan, gözqamaşdıran parıltıdan uzaq olan, şan- şöhrötə uymayan Ağa Musa həmişə bədxərclikdən, israfçılıqdan uzaq olmuş, pulunun qədrini bilmiş, "Dama- dama göl olar" atalar sözünü özünün həyat devizinə çevirmişdi. "İsmailiyyə" düz 6 ilə (1907-1913) inşa edilmişdir. Binanın layihəsini milliyyətcə polyak olan məşhur memar İ.Ploşko vermişdi. Layihə Venetsiyada ucaldılmış məşhur Palattso Kantarini üslubunda hazırlanmışdı. Xəstəxana isə tanınmış memar N.Bayevin layihəsi üzrə tikilmişdi. Bina www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
İdris Hacızadə ―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
xeyriyyəçinin familiyasının baş hərfi - "N" - formasında inşa edilmişdi. Ağa Musa yüksək zövqə malik idi. Bakıda yeni bir bina uçaltmaq istəyəndə o, həmişə tanınmış və istedadlı memarlar dəvət edir, layihənin bir neçə variantda hazırlanmasını tapşırır, layihələr hazır olanda isə onların ən mükəmməl variantı üzərində dayanırdı. Ona görə də Ağa Musanın Bakıda tikdirdiyi binalar Azərbaycan memarlığının qızıl fonduna daxil olmuşdur. Həmin layihələr əsasında tikilmiş binalar bunlardır: 28 May küçəsindəki əkiz 4, 6, 10 və 46 nömrəli binalar, həmin küçədə kirxa, Nizami küçəsində Opera və Balet Teatrı kassalarının yerləşdiyi bina, yenə həmin küçədə nəzəri uzaqdan cəlb edən və uzun illər "Şaxnoviçin mağazası" kimi tanınan bina, hər iki "Kitab pasajı"nın binaları, Bülbül küçəsindəki 12 və 30 nömrəli binalar, Rəsul Rza küçəsindəki 8, 23 və 49 nömrəli binalar, Ağamalıoğlu küçəsindəki 13 nömrəli bina, Ü.Haçıbəyov küçəsindəki 10, 11, 12, 13 nömrəli binalar, Xaqani küçəsindəki 47 nömrəli bina, Əzizbəyov küçəsindəki 19 nömrəli bina, Ağa Musanın öz evi (indiki "Yeni Avropa" mehmanxanası) və neçə-neçə başqa yaraşıqlı tikili, eləcə də Pirşağı qəsəbəsindəki uşaq evi, əlillər evi və s. Bütün bu tikililər öz gözəlliyi ilə Bakının mənzərəsində indi də seçilir. Yüklə 3,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|