İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
Qrafinya məqsədinə nail olmaq üçün hər bir şeyə hazır idi. Bu adamla nə etmək lazım gəldiyini bilməsə də, hər halda, onu ictimai cəhətdən, əlbəttə, məhv etmək istəyirdi, üçüncü gün axşam qrafinya başladığı oyunun nə nəticə verəcəyindən narahat olduğunu, bütün səylərinə baxmayaraq, gizlədə bilmədiyini anladı. Bir qədər tək qalmaq niyyəti ilə üst mərtəbədəki otağına çəkildi, yazı masasının yanında oturdu, ağır beşinci pərdədən sonra özü ilə heç bir əlaqəsi olmayan surəti tamaşa salonunda buraxaraq öz otağına qayıdan və ölümcül bir halda yatağının üstünə yıxılan bir aktrisa kimi, qrafinya da qraf Şaberin qarşısında taxdığı sakitlik maskasını atdı. Delbekə yazdığı məktubu davam etdirməyə başladı. Məktubda Şaberə aid sənədləri Dervildən tələb edərək surətlərini köçürməyi və dərhal Qrosleyə gəlməsini tapşırırdı. Məktubu yazıb yenicə qurtarmışdı ki, koridorda polkovnikin ayaq səslərini eşitdi. Şaber onu axtarırdı. -
ürəyiyumşaq Şaber soruşdu: -
Bu nə sözdür, sizə nə olmuşdur? -
Heç, heç bir şey, - deyə qrafinya cavab verdi. Qrafinya ayağa durdu və Parisə göndərdiyi xidmətçi qızla xəl- vətcə danışmaq üçün polkovniki yalqız buraxıb aşağı düşdü. Yenicə yazdığı məktubu Delbekə verməsini və o, məktubu oxuduqdan sonra geriyə qaytarmasını qıza tapşırdı. Sonra skamyanın üstündə əyləşdi. Polkovnik onu görmək istəsəydi, gəlib burada tapa bilərdi. Polkovnik arvadını axtarırdı. Onu burada görüb yaxınlaşdı və yanında oturdu. -
Qrafinya cavab vermədi. Gözəl və sakit bir iyun axşamı idi. Belə axşamlarda gizli bir ahəng günəşin qürubuna böyük bir hüzn verir. Hava təmiz, ətraf dərin bir sükut içində idi. Parkın içərilərində uşaq səsləri gəlirdi. Bu səslər təbiətin ülvi gözəlliyinə başqa bir melodiya verirdi. -
Sizə nə olduğunu nə üçün söyləmirsiniz? - deyə polkovnik arvadından soruşdu. -
qeyri-müəyyən bir hərəkətlə polkovnikə tərəf döndü və qızararaq soruşdu: - Qraf Ferronu mən nə adlandırmalıyam? 639 downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
Polkovnik mehriban bir səslə: -
Mənim zavallı övladım, - deyə cavab verdi, - siz ona ər deyə bilərsiniz. - Əcəba, o, sizin uşaqlarınızın atası deyilmi? Qrafinya yenə sözə başlayaraq: -
yad bir kişi ilə qaldığımı eşidərsə, mən ona nə cavab verməliyəm? - Sonra yenə vüqarlı bir tövr ilə sözə başladı. - Mənə baxın, mənim müqəddəratımı həll edin, mən hər bir şeyə hazıram... Polkovnik onun əlindən tutaraq: -
axıra qədər fəda etməyə qərar verdim. Qrafinya əsəbi halda diksindi və dedi: -
əl çəkməlisiniz, həm də sübutlu bir şəkildə. -
Necə, məgər mənim sözüm sizin üçün kafi deyilmi? “Sübutlu bir şəkildə” sözləri qocaya toxunmuş və istər-istəməz onda şübhə oyatmış idi. O, arvadına elə bir nəzərlə baxdı ki, qrafinya qızardı və başını aşağı salladı. O, bu qadına qarşı nifrət bəsləməyə məcbur olacağını xəyalına gətirərək dəhşətə gəldi. Qrafinya, alicə- nablığına və fitri nəcabətinə bələd olduğu bu adamın könlünə və saf namusuna toxunduğundan qorxuya düşdü. Bu fikirlər onların kefini bir qədər pozmuş olsa da, çox keçmədən yenə bir-biri ilə barışdılar. Qrafinya: -
Jül, - deyə bağırdı, - bacını rahat burax! Polkovnik: -
-
Bəli, buradadırlar, ancaq sizi narahat etməmələrini tapşır- mışam. Qoca əsgər bu gözəl hərəkətin ifadə etdiyi qadın qayğısını və diqqətini hiss edərək, qrafinyanın əlini öz əlinə aldı və öpdü. -
Qoy bura gəlsinlər, - dedi. Balaca qızcığaz yüyürə-yüyürə anasının yanına gəldi və qarda- şından şikayətə başladı. -Ana!
-Ana! -
O elədi!.. 640
downloaded from KitabYurdu.org -
O elədi... Uşaqlar analarına sarılır və iki uşaq səsi bir-birinin sözünü kəsirdi. Bu, gözlənilməyən və gözəl bir mənzərə idi. Qrafinyanın gözləri yaşararaq: -
Yazıq uşaqlar! - dedi. - Sizdən ayrılmağa məcbur olacağam... Kim bilir, məhkəmə onlan mənə verəcəkdirmi? Ananın qəlbini bölmək olmaz. Mən istərdim ki, onlar mənim yanımda olsunlar, mənim yanımda! Yuliya polkovnikə acıqlı bir nəzərlə baxaraq: -
Anamı sizmi ağlatdınız? - dedi. Qrafinya amiranə bir səslə: -
Uşaqlar onların qarşısında dayanmışdı. Onlar sözlə ifadə edilə bilməyəcək bir maraqla dinməz-söyləməz analarına və yad adama baxırdılar. Qrafinya yenə sözə başladı: -
uşaqları mənə versinlər, o zaman mən hər şeyə itaət etməyə hazıram... Bu, qəti sözlər idi. Qrafinya bu sözlərinin müvəffəqiyyət qaza- nacağını nəzərdə tutmuşdu və o, bu fikrində aldanmamışdı. Polkovnik, sanki, öz-özünə başladığı bir fikri tamamlayaraq: -
bir dəfə söyləmişdim. -
Mən belə bir fədakarlığı qəbul edə bilərəmmi? - deyə qrafinya cavab verdi. - Öz sevgililərinin namusunu xilas etmək üçün ölümə gedən adamlar varsa, onlar öz həyatlarından yalnız bir dəfə əl çəkir- lər. Lakin siz həyatınızdan dəfələrlə, hər zaman əl çəkməli olacaq- sınız. Yox, yox, bu mümkün deyil. Bu yalnız sizin varlığınıza aid bir məsələ olsaydı belə, yenə də boş bir iş olmazdı. Lakin bundan başqa, polkovnik Şaber olmadığınızı təsdiq etmək, yalançı olduğunuzu, xalqı aldatdığınızı etiraf etmək! Yox, yox, bu mümkün deyil. Fədakarlıq bu dərəcədə ola bilməz. Bir düşünün. Yox! Bu bədbəxt balalarım olmasaydı, mən sizinlə birlikdə dünyanın lap o başına qaçmaqdan çəkinməzdim. -
Mən burada balaca bir damda sizin bir qohumunuz kimi yaşaya bilmərəmmi? - deyə Şaber yenə sözə başladı. - Mən heç 641 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|