İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
alsın. Tanrı sənə müvəffəqiyyət versin! Ah, Ejen, sən mütləq müvəffəqiyyət qazanmalısan! Mən sənin dərdindən özümü o qədər həlak etmişəm ki, müvəffəqiyyət qazana bilməsən, artıq dözə bilməyəcəyəm. Mən, oğluna verə biləcəyi sərvətin həsrətini çəkən yoxsul anaların dərdini duydum. Əlvida, oğlum! Bizi nigaran qoyma, hərarətli ana busəsini qəbul et”. Ejen məktubu oxuyub qurtardığı zaman yanaqlarından göz yaşı axırdı. O, Qorio atanın öz qızının vekselini ödəmək üçün gümüş qabları əzdiyini və aparıb zərgərə satmağını düşünürdü. O, öz-özü- nə: “Sənin anan da öz cavahiratını sənin üçün “əzib” satmışdır, - deyirdi. - Xalan da, ehtimal, öz ailə yadigarlarını satarkən çox ağlamışdır! Bəs sənin Anastazini töhmət etməyə nə haqqın var? O, öz məşuqu üçün etdiyini sən də öz xudbin gələcəyin üçün etmədinmi? İndi söylə, hansınız daha yaxşısınız: sən, yoxsa o?” Tələbə, ürəyinin od içində yanıb kül olduğunu hiss edirdi. O, cəmiyyət həyatından belə əl çəkmək, bu pulları geri qaytarmaq istəyirdi. O, gizli vicdan əzablan, namuslu və gözəl hisslər duyurdu. Bu hissləri öz yaxın adamları haqqında rəy yürüdən insanlar təqdir etmək iqtidarında deyillər. Halbuki onların xatiri üçün yer üzündəki ədalət məhkəməsinin məhkum etdiyi canilərə belə göylərdəki mələklər bəraət qazandırmağa hazırdır. Rastinyak bacısının məktubunu açdı. Məktub məsum və lətif cümlələrlə yazılmışdı. Rastinyakın ürəyi açıldı.
“Əziz qardaşım, sənin məktubun lap yerinə düşdü. Mən də, Aqata da öz pullarımızı xərcləmək niyyətində idik, ancaq nə almaq barəsində münaqişəmiz oldu, nə alacağımıza qərar verə bilmədik. Sən də öz ağasının bütün cib saatlannı yerə salan İspaniya kralının xidmətçisi kimi öz məqsədinə nail oldun: sən bizim aramızda saziş yaratdın. Biz, həqiqətən, hansı arzumuzu yerinə yetirmək üstündə savaşırdıq, lakin hər ikimizin arzumuzu birləşdirəcək bir şey ağlımıza belə gəlmirdi, əzizim Ejen. Aqata sevincindən atılıb-düşməyə başladı. Bir sözlə, biz bütün günü başımızı itirmişdik, xalamızın dili ilə desək, bu, o qədər gözə çarpırdı ki, nəhayət, anam ciddi bir halla bizdən soruşdu: “Qızlar, sizə nə olub?” Əgər anam bizi azacıq danlamış olsaydı, zənnimcə, biz daha 101
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
üçün böyük fərəhdir. Yalnız mən, fərəhlənməyimə baxmayaraq, bir az fikrə daldım, məyus oldum. Görünür, mən yaxşı arvad olmayacağam - çox bədxərcəm. Mən bir az bundan əvvəl özüm üçün iki kəmər, bir də korsetimizdəki dəlikləri almaq üçün qəşəng bir burğu almışdım, bunun da nəticəsində mənim pulum şişman Aqatanm pulundan az oldu. Aqata qənaəti sevir, sağsağan kimi pulları yığıb təpə düzəldir, odur ki onun iki yüz frankı vardı! Mənim isə, yazıq dostum, ancaq yüz əlli frankım qalmışdır. Mən haqlı olaraq cəzamı aldım, kəmərimi quyuya atmaq belə istəyirdim, bu kəməri taxmaq artıq mənim üçün mümkün deyildir. Mən sənin pulunu oğurlamışdım. Amma Aqata çox yaxşı qızdır, o, mənə dedi ki: “Bu üç yüz əlli frankı ikimizin adından göndərərik!” Mən sənə əhvalatın gedişini təfsilatı ilə söyləmədim, amma sənin sifarişini yerinə yetirmək üçün bilirsənmi nə etdik? ikimiz də pulumuzu götürüb gəzməyə çıxdıq, lakin böyük yola çıxar-çıxmaz, yüyürə-yüyürə Rüfekə getdik, pulları “Kralpoçt idarəsi”nin müdiri cənab Qrimbertə verdik. Geriyə döndüyümüz zaman qaranquş kimi qanad çalıb uçurduq. Aqata mənə dedi ki: “Bəlkə, xoşbəxtliyimizdən belə quş kimi uçuruq?” Biz bir-birimizə çox şeylər söylədik, ancaq bu sözləri, cənab parisli, mən sizə təkrar etməyəcəyəm, çünki bizim söhbətimizdə siz son dərəcə böyük rol oynayırdınız. Ah, mənim əziz qardaşım, biz səni çox sevirik, vəssalam. Qaldı ki, sirrin açılmağından heç qorxma, çünki xalanın dediyinə görə, bizim kimi saman altından su yeridənlər hər şeyi, hətta sükut etməyi belə bacarar. Ainamla xalam sirli şəkildə Anqulemə yola düşdülər, səfərlərinin yüksək siyasi qayələrindən bir kəlmə belə bizə danışmadılar. Onlar getməzdən əvvəl uzun müddət məşvərət etdilər, bu məşvərətə nə biz, nə də cənab baron buraxılmışdı. Ras- tinyak məmləkətində başlarda böyük fikirlər dolaşır. İnfant- lar yenə əvvəlki kimi ülyahəzrət kraliça üçün muslindən hörmə çiçəkli paltar tikməklə məşğuldur. Paltar çox gizli tikilir. Yalnız iki ətəyini tikmək qalmışdır. Vertey tərəfdə divar çəkməmək üçün qərar çıxarılmışdır, orada ancaq balaca bir 102
downloaded from KitabYurdu.org hasar olacaqdır. Qara camaat bunun sayəsində meyvədən və üzüm salxımlarından məhrum edilsə də, xaricilər üçün gözəl bir mənzərə yaradılacaqdır. Vəliəhdin cib yaylığına ehtiyacı vardırsa, məlumu olsun ki, dul kraliça de Marsiyyak Pompeya və Kerkulanum* adı ilə şöhrət qazanan xəzinələrini araşdırdıqdan sonra çoxdan unutmuş olduğu əla bir holland kətanı tapmışdır. Şahzadə xanımlar Lora vəAqata, həmişəki kimi, qəşəng əllərini, iynələrini və saplannı onun ixtiyanna vermişlər. İki gənc şahzadə - don Anri ilə don Qabriel yenə də köhnə pis vərdişlərindən əl çəkməyib: çoxlu üzüm mürəbbəsi yeyir, bacılannı hirsləndirir, heç şey oxumur, quş yuvalarını dağıdır, səs-küy salır, dövlətin qanun-qaydalannı pozaraq, cavan söyüd budaqlarını kəsib-doğrayırlar. Roma papasının nunsisi, başqa təbirlə, bizim keşiş, imla dərsi əvəzinə yenə əvvəlki kimi boş-boşuna dolaşacaqlarsa, kilsədən məhrum edəcəyini onlara bildirmişdir. Xudahafiz, mehriban qardaşım, heç bir məktub bu məktub kimi başdan-başa sənin səadətin üçün dualar və məmnun bir məhəbbətlə dolu olmamışdır. Buraya yolun düşərsə, bizə çox söhbətlər etməli olacaqsan. Mən sənin böyük bacınam. Mənə hər şeyi danışarsan! Xalam sənin yüksək cəmiyyətdə müvəffəqiyyət qazandığına işarə edir. Hamı xanım haqqında danışır, başqalannı yada salan yoxdur. Öz aramızda qalsın, Ejenl Əgər istəyirsənsə, biz özümüzə cib yaylığı tikmərik, sənin üçün köynək tikərik. Bu barədə bizə tez cavab yaz. Əgər sən yaxşı tikilmiş, qəşəng köynək istəyirsənsə, biz dərhal əyləşib, köynəkləri tikməyə başlamalıyıq. Əgər Parisdə bizə məlum olmayan fasonlar varsa, tez bizə göndər, xüsusilə manjet fasonu bizi çox maraqlandım. Əlvida, əMda, əzizim! Səni alnının sol tərəfindən - yalnız mənə aid olan yerindən öpürəm. Mən Aqataya təmiz kağız vərəqi vermişəm, mənim sənə yazdığımı oxumamağı vəd etmişdir. Lakin mənim məktubumu oxumayacağma əmin olmaq üçün, yanında dayanıb məktubu yazıb qurtarmağını gözləyəcəyəm. Səni sevən bacın. Lora de Rastinyak". 103
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|