İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Asimptot - müxtəlif istiqamətli
rədd etmişlər. Buna görədir ki, madam de Nusingen mənim evimə daxil olmaq üçün Sen-Lazar küçəsindən ta Qrenel küçəsinə qədər bütün palçığı yalamağa hazırdır. O, ümidini de Marseyə bağlamışdı: onun vasitəsilə məqsədinə nail olmaq fikrində idi; o, de Marseyə qul oldu, onu rahat qoymadı. De Marse isə onunla maraqlanmır. Əgər siz Delfinanı mənə təqdim etsəniz, onun məbudu siz olacaqsınız, o, sizə ibadət edəcəkdir. Sonra mümkün olarsa, onu sevə bilərsiniz, sevməsəniz də, məqsədiniz üçün Delfinadan istifadə edin. Mən onu bir-iki dəfə böyük müsamirədə qonaqlarla birlikdə qəbul edə bilərəm, lakin gündüz qəbul etmək mümkün deyil. Mənim onunla salamlaşmağım kifayətdir. Qrafinyanın qapısını isə siz Qorio atanın adını çəkməklə, öz əlinizlə qapamışsınız. Bəli, mənim əzizim, siz qrafinya de Restonun yanına iyirmi dəfə gedə bilərsiniz, lakin iyirmi dəfə onun evdə olmadığını sizə söyləyəcəklər. Sizi qəbul etməmək üçün əmr verilmişdir. Qoy Qorio ata sizi Delfina de Nusingenlə tanış eləsin. Gözəl Delfina sizin üçün bir pərdə olar. Qoy o, sevmək üçün sizi intixab etsin, bütün qadınlar sizi çılğıncasına sevəcəklər. Onun rəqibləri də, ən yaxın rəfiqələri də sizi onun əlindən almaq üçün can atacaqlar. Şlyapalarımızın fasonlannı mənimsəməklə bizim ədalarımızı qəbul edəcəklərini zənn edən meşşan qadınlar kimi, onlar da başqalannın sevgililərini üstün tuturlar. Siz müvəffəqiyyət qazanacaqsınız. Parisdə isə müvəffəqiyyət hər şeydir, müvəffəqiyyət hakimiyyətin açarıdır. Qadınlar sizin ağıl və istedadınıza qiymət qoyduqdan sonra kişilərdə, məyusluq doğurmasanız, buna mütləq inanacaqlar. O zaman siz hər şeyə müvəffəq olacaqsınız: bütün qaplıar üzünüzə açılacaqdır. O zaman siz özünüz anlayacaqsınız ki, bu kübar cəmiyyətdə yaşayanlar ancaq yalançılar və axmaqlardır. Mə axmaqlara, nə də yalançılara meyil etməyin. Bu tilsimli dünyaya daxil olmaq üçün Ariadnanın sapı* əvəzində mən öz adımı sizə verirəm. - Sonra başını qaldırıb şahanə bir nəzərlə Rastinyaka baxaraq: - Bu adı ləkələməyin, - dedi, - onu ləkəsiz qaytararsınız. Artıq gedin, məni yalqız buraxın! Biz qadınlar da bəzən döyüş meydanında vuruşuruq. Ejen onun sözlərini kəsərək: -
Əgər sizin üçün sizin xatirinizə barıt anbarını partladacaq bir şəxsə ehtiyac olarsa... Vikontessa soruşdu: -
O zaman nə ola bilər? 89
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
Ejen əlini döşünə qoydu. Kuzinasının təbəssümünə təbəssümlə cavab verərək otaqdan çıxdı. Saat beş olardı. Ejen acmışdı, nahara gecikəcəyindən təlaşa düşdü. Bu təlaşın təsiri altında Paris küçə- lərindən quş kimi uçmaq ona ləzzət verirdi. Lakin bu cismani ləzzət qətiyyən onun fikirlərə dalmasına mane olmurdu. O yaşda olan gənclər nifrətlə təhqir edildiyi zaman qızışmağa, hiddətlənməyə, bütün cəmiyyətə yumruq qaldırıb “intiqam” deyə bağırmağa başla- salar da, özlərinə inanmazlar, şübhə edərlər. Bu saat Ejenin qəlbini qrafinyanın bu sözləri əzir, çeynəyirdi: “Siz qrafinyanın qapısını öz əlinizlə bağladınız”. Ejen öz-özünə: “Mən onun yanına gedəcəyəm, - dedi. - Madam de Bosean haqlı çıxarsa, məni qəbul etməmək üçün doğrudan da əmr verilmişsə... o zaman... o zaman qrafinya de Resto hər yerdə, bütün salonlarda mənə rast gələcəkdir. Mən şpaqa ilə döyüşməyi, güllə
atmağı öyrənəcəyəm, onun Maksimini öldürəcəyəm!..” Şüuru isə hayqırırdı: “Bəs sənin pulun varmı? Sən haradan pul tapacaqsan?” Birdən qrafinya de Restonun göz qapağında səpələnmiş sərvəti onun nəzərləri qarşısında bərq vurdu. O, Qorionun qızının, şübhəsiz, sevdiyi zinəti, hər yerdə parlayan qızılı, gözləri qamaşdıran qiymətli şeylərini, bir sözlə, ağıldankəm bir şəxsin zinətini, zəngin bir məşuqənin bədxərcliyini görürdü. Bu gözqamaşdıran xəyal de Boseanın əzəmətli mülkü qarşısında sönüb gedirdi. Ejenin Paris cəmiyyətinin yüksək dairələrinə uçan xəyalı onun ağıl və vicdanını buxovlardan qurtararaq, ona çirkin fikirlər təlqin edirdi. Artıq dünya onun gözləri qarşısında olduğu kimi görünürdü. Əxlaq və qanunun sərvət qarşısında aciz olduğunu, yəni
1 yalnız pulun qüdrətində olduğunu görürdü. Votren haqlı idi. Öz-özünə: “Sərvət fəzilətdir!” - dedi. Ejen Nev-Sent-Jenevyev küçəsinə çatdıqdan sonra tez yuxarı mərtəbəyə qalxdı, arabaçıya on frank vermək üçün yenə geri döndü, ürəkbulandıran yemək otağına daxil oldu, tövlədə otyeyən heyvanlar kimi xörəklərini yeyən kirayənişinləri gördü. Bu səfalət, yemək otağının bu mənzərəsi onda ikrah hissi oyatdı. Bu həddən artıq kəskin keçid, bu son dərəcə kəskin təzad onun şöhrət- pərəstlik meyillərinə daha da qüvvət verməli idi. Bir tərəfdə - ən zərif bir ictimai mühitin yaratdığı parlaq, cazibədar surətlər, gözəl sənət əsərlərinin və zinətli şeylərin çərçivəsi içində görünən canlı 90
downloaded from KitabYurdu.org gənc simalar, ehtiraslı, şairanə şəxsiyyətlər, o biri tərəfdə isə - çirkab və səfalət içində canlanan məşum lövhələr, ehtiraslardan yalnız oyunbaz kəndirlərini və mexanizmlərini saxlamış insanlar görünürdü. Aldanmış bir qadının hiddəti sayəsində madam de Boseanın verdiyi məsləhətlər və kuzinasının cazibədar təklifləri yenə Ejenin hafizəsində canlandı, ehtiyac isə buna başqa bir məna verdi: sərvət qazanmaq üçün Ejen iki yanaşı xəndək qazmağı qət etdi; o həm məhəbbətə, həm də elmə əsaslanmaq, həm kübar bir adam, həm də hüquq elmləri doktoru olmaq istəyirdi. O, yenə də böyük uşağa bənzəyirdi. Bu iki xətt asimptot 1 olduğuna görə heç vaxt bir-birinə qovuşmayacaqdı. Votren insan qəlbinin ən sirli guşələrinə nüfuz edən bir nəzərlə Rastinyaka baxaraq: -
Siz çox məyus görünürsünüz, cənab markiz, - dedi. Rastinyak: -
dözmək niyyətində deyiləm, - dedi. - Parisdə həqiqətən markiz olmaq üçün əldə yüz min livr mədaxilin olmalıdır, “Vokenin evfndə yaşayanlar isə, ehtimal ki, bəxti gətirənlər sırasında deyildirlər. Votren Rastinyaka ata saymazyanalığı ilə baxdı, sanki, o, bunu demək istəyirdi: “Küçük! Mən sənin aşının suyunu verə bilərəm!” Bir az sonra Votren belə cavab verdi: -
Restonun yanında müvəffəqiyyət qazana bilməməyinizdir. Rastinyak bağırdı: -
diyimə görə məni qəbul etməmək üçün əmr vermişdir! Kirayənişinlər bir-birinin üzünə baxdılar. Qorio ata başını aşağı saldı və göz yaşlarını gizlicə sildi. Qonşusuna müraciətlə: -
Ejen vermişel fabrikantının yanında əyləşənə baxaraq: -
Qorio atanın xətrinə kim dəysə, əvəzini məndən alacağına əmin ola bilər, - dedi. - O, bizim hamımızdan yaxşı adamdır. - Sonra madmazel Tayferə doğru dönərək: - Mən xanımlan nəzərə almıram, - deyə əlavə etdi. 1 Asimptot - müxtəlif istiqamətli 91 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|