In correction exercises spoken speech of

www.novateurpublication.com 
5 
imkoniyati cheklangan qatlamiga e’tibor va g‘amxo‘rlik ko‘rsatish tariximizdan 
ma`lum. Bunday munosabat jamiyatda tinchlik, do‘stlik va hamjihatlikni 
mustahkamlashga xizmat qilar ekan, mamlakatimizda nogironligi bo`lgan 
insonlarga bo`lgan e`tiborimizni eng muhim qadriyatlardan biri sifatida 
qarashimiz va har sohada ularni qo`llab –quvvatlashimiz, huquqlareini himoya 
qilishimiz kerakligini anglagan holatda soha rivojiga hissa qo`shish niyyatida 
bel bog`ladik. 
Defektologiya sohasi tifloprdagogika , oligofrenopedagogika, logopediya 
va surdopedagogika sohalarini oz ichiga olgan kompliks soha bo`lib, uning 
ob`ekti, alohida e`tiborga muxtoj bo`lgan shaxslar ekan, ushbu soha vakillari 
bunday shaxslarning hayotda o`z o`rnini topishi uchun xizmat qiladigan inson 
xususiyati bu nutq.
Nutq — tilning fikr ifodalash va almashish jarayonlarida amal qilishi, 
tilning alohida ijtimoiy faoliyat turi sifatidagi muayyan yashash shakli. Nutq 
deganda uning ogʻzaki (ovozli) va yozma ravishda namoyon boʻlishidagi 
jarayonlar, yaʼni soʻzlash jarayoni va uning natijasi (xotirada saqlangan yoki 
yozuvda qayd etilgan nutqiy fikrlar, asarlar) tushuniladi.
2
Bizning mavzu baxsimiz bo`lgan kar va zaif eshituvchi bola jamiyatning 
to‘laqonli a’zosi sifatida siyosiy, iqtisodiy, madaniy va boshqa ijtimoiy 
munosabatlarning barchasida me’yorda rivojlangan, sog‘lom tengqurlari 
qatorida o‘z ona tilida bemalol, erkin, samarali va barcha uchun tushunarli 
tarzda muloqot qila olishini ta’minlash mumkinligi amalda o‘z isbotini 
topmoqda. Shunday ekan, tadqiqotimiz dolzarbligi ma`lum deb hisoblaymiz.
 
Jahon Sohliqni Saqlash Tashkiloti (JSST) ning ma’lumotiga ko’ra dunyo 
aholisining 15% ini (aniqrog’i 1 milliarddan ortiq) turli toifadagi nogironligi 
bor insonlar tashkil etar ekan shulardan 5% dan ko’prog’ini ( aniqrog’i 360 
million kishini ulardan 328 mil kattalar va 32 millionini bolalar) eshitishida 
nuqsoni bor insonlar tashkil etayotgan ekan.
3
Bu esa , jahon miqyosida, bunday 
2
https://uz.m.wikipediya.org 
3
[https//ria.ru> Novosti 3.03.2020].

---