173
bölüşmüşük. Xalqlarımız həyatın çətin sınaqlarına sinə gərməli
olanda biz həmişə bir-birimizə dost kimi əl uzadaraq bu
çətinlikləri çiyin-çiyinə dəf etmişik.
Keçən əsrin 30-cu illərində kütləvi repressiyalar dövründə
on minlərlə azərbaycanlının Özbəkistan torpağında sığınacaq
tapması, xalqımızın onları öz doğma qardaşları kimi açıq ürəklə
qəbul etməsi, bir tikə çörəyi onlarla bölüşməsi, öz evində onlara
sığınacaq verməsi hamımızın yadındadır.
Hazırda Özbəkistanda 40 mindən çox azərbaycanlı yaşayır.
Müstəqil Özbəkistanın tamhüquqlu vətəndaşları olan bu
insanlar başqa xalqlarla sülh və həmrəylik şəraitində ölkəmizin
sosial-ictimai, iqtisadi həyatında və digər sahələrdə fəal iştirak
edirlər. Bunu belə bir fakt da təsdiq edir ki, təkcə son illərdə
Azərbaycan diasporunun altı nümayəndəsi yüksək dövlət
mükafatlarına layiq görülmüşdür.
Özbəkistan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsində
Azərbaycanı birmənalı şəkildə dəstəkləyir. Bu problem, əlbəttə,
dinc yolla və vurğulamaq istərdim ki, yalnız beynəlxalq
normalara əməl edilməklə və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə
və suverenliyinə hökmən riayət olunmaqla həll edilməlidir.
Hörmətli İlham Heydər oğlu, bu fürsətdən istifadə edib
vurğulamaq istəyirəm ki, mən bu tarixi yaddaşın daşıyıcısıyam,
vahid Sovet İttifaqının tabeliyində olduğumuz əvvəlki
tariximizin ayrı-ayrı dövrlərini xatırlayıram – hərçənd bu heç də
həmişə xoş olmur. 1985-ci ildə Sovet İttifaqına başçılıq edən
adam «Azərbaycan» sözünü hətta düzgün tələffüz edə bilmirdi.
O bu sözü təhrif edərdi. Mən indiyədək xatırlayıram, bizə
doğma olan «Azərbaycan» sözünü hətta tələffüz edə bilməyən
həmin adam bu problemin, bu münaqişənin yaranması üçün çox
şey etmişdir. Bu münaqişə bilavasitə onun iştirakı ilə,
Moskvada sakitcə əyləşib Qafqazda baş verənləri müşahidə
edənlərin iştirakı ilə yaranmışdı. Məni təəccübləndirən odur ki,
indinin özündə də həmin problemi necə həll etməyi müəyyən
dərəcədə başa düşməyənlər vardır. Mənə belə gəlir ki, belə
174
vəziyyət, yaxud belə münasibət, mövqe var və bununla həmin
münaqişəni mümkün qədər uzatmaq istəyirlər.
Bu gün mən İlham Heydər oğlu ilə bu barədə danışmışam,
burada bizim aramızda əyləşən cavanlar həmin dövrü – 1988-ci
ili bəlkə də xatırlamırlar. Mahiyyət etibarilə yeni nəsil yaranır.
Məncə kimlərsə ümid edir ki, yeni nəsil yaranacaq və Qarabağ
problemi ilə əlaqədar baş vermiş bütün hadisələr yaddaşlardan
silinəcəkdir.
Lakin bu gün doğulan nəslin necəliyindən asılı olmayaraq –
Qarabağ probleminin yarandığı ildə doğulmuş insanların artıq
20 yaşı tamam olmuşdur və bu çox ciddi məsələdir, bu gənclər
elə bil bütün bunları xatırlamır – mən çox istərdim ki, bizim bir
fikrimiz üst-üstə düşsün: övladlarımız bizim başladığımız işi
axıra çatdırmalıdır, uşaqlarımız bizim işimizin davamçıları
olmalıdır.
Bugünkü görüşdə mən bir məsələyə toxunmuşdum, onu
burada bir daha təkrarlamaq istəyirəm – bugünkü Azərbaycan
1991-ci ildə müstəqillik əldə ediləndəki Azərbaycan deyil.
Obrazlı şəkildə desək, yerlə-göy qədər fərq var. İndi İlham
Heydər oğlu Özbəkistan haqqında belə xoş sözlər söyləyərkən
çox təvazökarlıq edərək dedi ki, Azərbaycanın da uğurları var.
Mən isə belə hesab edirəm ki, postsovet məkanındakı ölkələrin
çoxu Azərbaycandan öyrənməlidir ki, Azərbaycan yaşadığı bu-
günkü mürəkkəb şəraitdə belə yüksəlişə, uğurlara necə nail
olmuşdur. Buna nəinki postsovet dövlətləri, hətta Azərbaycanın
ətrafındakı bir çox dövlətlər də həsəd apara bilər.
Mən Heydər Əliyevlə tanışlığımdan fəxr edirəm və bundan
həmişə fəxr duymuşam. Tanışlıq demək azdır, yaşımızda
müəyyən fərq olmasına baxmayaraq, mən özümü Heydər
Əliyevin dostu hesab edirdim. O, Özbəkistana gələndə,
Daşkənd Universitetinin tələbələri qarşısında çıxış edəndə, biz
özbək gəncləri qarşısında dayananda mən ona Haydar əkə
(özbək dilində Haydar Azərbaycan dilində Heydər adının
qarşılığıdır) deyə müraciət edirdim.
175
O dəqiqələr, o anlar hələ də yadımdadır, biz bir-birimizi
bircə kəlmədən başa düşürdük. Mən bir daha demək, təkrar-
lamaq və təsdiq etmək istəyirəm: bəli, mən həqiqətən Azərbay-
can xalqının dostuyam, bəli, mən həqiqətən təkcə Özbəkistanın
nailiyyətlərinə görə deyil, həm də Azərbaycanın uğurlarına görə
fəxr edirəm. Bunlar sadəcə gəlişigözəl sözlər deyil, bu mənim
qəlbimdədir və ömrümün axırına qədər belə olacaqdır.
Özbəklər və azərbaycanlılar hamımızın ehtiram bəslədi-
yimiz, mərdliyi, mənəvi gücü, dönməz iradəsi qarşısında həmişə
baş əydiyimiz Heydər Əliyevin xalqlarımız arasında etimadın
bərpa olunması, bir daha təkrar edirəm, etimadın bərpa
olunması və qarşılıqlı hörmətin möhkəmlənməsi işinə verdiyi
böyük, qiymətli töhfəni heç vaxt unutmayacaqlar.
Elçibəyin dövrü yadımdadır, Özbəkistanla Azərbaycan
arasında, özbək xalqı ilə Azərbaycan xalqı arasında əsrlər boyu
yaranmış münasibətləri heç nədən pozmağa cəhd göstərilən
dövr mənim yadımdadır. Bu olub. Əgər kimsə bunu
xatırlamırsa, çox pis. Tarixi yadda saxlamaq lazımdır. Öz
tarixini unudanlar öz yolunu azır, gələcəyini görmür. Biz bunu
həmişə demişik və deyəcəyik. Tarixi bilmək lazımdır, onu
yadda saxlamaq, ona hörmətlə yanaşmaq lazımdır. Bu nə
deməkdir? O deməkdir ki, bizim övladlarımızın düzgün yol
seçmələri üçün müvafiq nəticələr çıxarmaq lazımdır.
Buna görə də yadımdadır: Heydər Əliyev özbəklərlə
azərbaycanlılar arasında həmişə mövcud olmuş etimadın bərpa
olunması üçün nə lazımdırsa etmişdir. Bununla əlaqədar bir fakt
xüsusi ehtirama layiqdir ki, Azərbaycan xalqı, onun bugünkü
tanınmış lideri vaxtilə Heydər Əliyevin seçdiyi perspektivli
xətti ardıcıl olaraq davam etdirir və onun xatirəsini dərin
hörmətlə yad edirlər. Bu siyasətin tam varisliyi göz
qabağındadır. Bu gün İlham Heydər oğlu dedi: bizim heç nə
icad etməyimizə ehtiyac yoxdur, biz Heydər Əliyevin
yaratdıqlarını götürməli, onun işləyib hazırladığı proqrama
ciddi riayət etməli və bu gün, sadəcə olaraq, həmin proqramı
həyata keçirməli, yerinə yetirməliyik.
Dostları ilə paylaş: |