4
məhsulları milli sərvət hesab olunurdu. Klassik ingilis siyasi iqtisadın nümayəndələrindən olan
A.Smit milli sərvət anlayışını genişləndirərək sənaye kənd təsərrüfatı, tikinti meşə təsərrüfatı və
s. sahələrini ehtiva edən maddi istehsalın məhsulunu milli sərvət hesab edirdi. Bu məktəbin digər
nümayəndəsi D.Rikardo iqtisadi nəzəriyyənin predmetinə milli sərvətlə yanaşı onun
bölgüsünü
də daxil etmişdir.
Marksizmə görə isə iqtisadi nəzəriyyənin predmeti əsasını mülkiyyət münasibətləri təşkil
edən istehsal münasibətləridir. İstehsal münasibətləri həyat nemətlərinin istehsalı,
mübadiləsi,
bölgüsü və istehlakı prosesində insanlar arasında obyektiv yaranan münasibətlərdir.
Marjinalistlər iqtisadi nəzəriyyənin predmetinin fərdlərin və sosial institutlarının (firma,
qrup və s.) davranışı, onların öz məqsədlərinə çatma yolları və vasitələrinin təhlili olduğunu
bildirirlər.
Klassik siyasi iqtisadın və marjinalizmin əsas müddəalarını
sintez etməyə cəhd etmiş,
A.Marşall ekonomiksin predmetini insan cəmiyyətinin normal həyat fəaliyyətinin tədqiqi kimi
müəyyən etmişdir.
Rol Saumelson « Ekonomiks» dərsliyində iqtisadi nəzəriyyənin çoxsaylı təriflərini verir və
göstərir ki, ekonomiks insanların gündəlik işgüzar həyatı və fəaliyyəti haqqında elmdir.
Müasir iqtisadi ədəbiyyatlarda iqtisadi nəzəriyyənin predmetinin resursların məhdudluğunu
öyrənən elm olması fikirləri də yayılmışdır. İqtisadi nəzəriyyənin predmetinə baxışlarının
müxtəlifliyini davam etdirmək də olar. Bütün bü müxtəlifliklər iqtisadi
hadisə və proseslərin
dinamikliyi, iqtisadiyyatın mürəkkəbliyi, insanlar arasında iqtisadi
münasibətlərin müxtəlifliyi
ilə əlaqədardır.
Dostları ilə paylaş: