Iqtisodiyot universiteti iqtisodiyot trogal

Kirish
7
Mehnatni resurs - jamoat mahsulotini ishlab chiqarishda
foydalaniladigan omil sifatida ham ko'rish mumkin. Ushbu
resursni hisobga olish uchun turli xil tushunchalar
qo'llaniladi. Ulardan ba'zilari xodimlarni boshqarishning
turli yondashuvlari va kontseptsiyalarining (masalan, ishchi
kuchi, mehnat resurslari, mehnat salohiyati, kadrlar va
boshqalar) aksi bo'lsa, boshqalari tahlilning statistik birligi
(iqtisodiy faol aholi, ish bilan band, ishsizlar) sifatida
qo'llaniladi. , ishchilar, xizmatchilar va boshqalar).
ish vaqti va ish haqi. Ikkinchi kontseptsiya doirasida
shaxsning ishlab chiqarishdagi roli uning tutgan pozitsiyasi
orqali belgilandi. Uchinchi kontseptsiya doirasida inson
qayta tiklanmaydigan resurs sifatida qarala boshladi.
Faqat oxirgi kontseptsiya xodimni tashkilotning asosiy
sub'ekti va boshqaruvning maxsus ob'ekti sifatida tan
oladi, uni "resurs" deb hisoblash
mumkin emas. Ishchi kuchi sifatini o'rganishga
motivatsiyaning psixologik va boshqaruv nazariyalari
(A.Maslou, F.Gersberg va boshqalar) ta'sir ko'rsatdi,
chunki motivatsiyaga bo'lgan ehtiyoj ishchilarning mehnat
harakatlaridagi
farqlarni tushunish bilan bog'liq. . Ilmiy-texnika inqilobi
sharoitida yuqori malakali kadrlar etishmasligi shakllandi
va 1950-yillarda. mehnat iqtisodiyoti sohasidagi
tadqiqotlarning yo‘nalishi mavjud ishchi kuchidan
foydalanish jarayonlaridan sifat jihatidan yangi ishchi
kuchini yaratish jarayonlariga o‘tdi. Jami ishchi kuchi
tarkibidagi tarkibiy o‘zgarishlar, iqtisodiy o‘sish omillari va
iqtisodiy dinamikaga qiziqish yangi tadqiqot yo‘nalishlarining
paydo bo‘lishi va rivojlanishiga
sabab bo‘ldi. Iqtisodiy adabiyotlarda mehnat turli quyi
tizimlar doirasida ko'rib chiqiladi. U jarayon sifatida
o'rganiladi, ya'ni. jamiyat ehtiyojlarini qondirish uchun
moddiy va ma'naviy ne'matlar ishlab chiqarish bo'yicha
maqsadga muvofiq faoliyatdir. Masalan, ushbu darajadagi
mehnatning tizimli tabiati harakat, harakat, operatsiya,
mehnat normasi, ish haqi va boshqalar kabi fundamental
atamalar bilan ifodalanishi mumkin. Maqsadli faoliyat
sifatida u katta yoki kamroq samaradorlik bilan va turli
sohalarda (sanoat yoki noishlab chiqarish), yollanma
mehnat yoki o'z korxonasini tashkil etish orqali, uy
xo'jaligida amalga oshirilishi mumkin.
Machine Translated by Google

---